رضایت خدا از خلفا و صحابه حاضر در بیعت رضوان!

خداوند از خلفا و صحابه حاضر در بیعت رضوان راضی می باشد، چرا شیعه بعضی از آنها را عادل نمی داند؟ آیا شیعه بیشتر از خدا درباره صحابه علم دارد؟!

اولا: این رضایت کلی است و نسبت به نتیجه ایستادگی و حرکت جمعی مسلمانان در یک واقعه تاریخی ابراز شده نه اینکه فرد به فرد به صورت مشخص مشمول این رضایت شوند.
ثانیا: این رضایت مقطعی بوده و برخی از صحابه به حکم احادیث «ارْتَدُّوا عَلَى‏ أَدْبَارِهِمْ» که در منابع خود اهل سنت و در صحیحین نیز وارد شده، از شمول رضایت خارج شدند.
ثالثا: اعتقاد به عدالت همه صحابه گاهی منجر به تناقض می شود؛ مثل جایی که دو گروه از آنها در دو جبهه حق و باطل در برابر هم می ایستند.
رابعا: اعتقاد به عدالت همه صحابه و قداست آنها در زمان پیامبر(ص) سابقه ای ندارد و خلاف گزارشات قرآن از وضعیت آنها در آن دوره است.

عقیده شیعه بر ارتداد همه صحابه بجز اندکی!

شيعه مي گويد همه صحابه بعد از رسول خدا(ص) بجز اندکي - که از هفت نفر بيشتر نيستند - مرتد شدند، در اين صورت آيا رسالت پيامبر عبث نبوده است؟! و آيا صحابه پیامبر(ص) از اهل بیت هم مرتد شده اند؟!

اولا: احادیثی که در آنها به این موضوع اشاره شده است در منابع اهل سنت بیشتر از منابع شیعه است: «إِنَّهُمُ ارْتَدُّوا بَعْدَكَ عَلَى أَدْبَارِهِمْ القَهْقَرَى».
ثانیا: احادیث انگشت شمار در منابع شیعه اکثرا ضعیف هستند و دو سه تای باقی مانده از آنها در حد خبر واحد هستند.
ثالثا: معنای درست همین دو سه حدیث باقی مانده نیز «بی وفایی امت» رسول خدا به موضوع «ولایت حضرت علی» است نه به معنای «ارتداد مصطلح فقهی».
رابعا: به نظر می رسد طرح جنجالی این موضوع برای جلوگیری از بررسی دقیق ادعای اهل سنت مبنی بر «عدالت همه صحابه» است.
خامسا: ما به «ارتداد همه صحابه» قائل نيستيم؛ ما مخالف نظريه «عدالت همه صحابه» هستيم و اين مخالفت به مقتضای آيات قرآن و شواهد تاریخی و حدیثی است.

ارتداد بعضی از صحابه، از ديدگاه قرآن

نظر قرآن درباره امکان ارتداد بعضی از صحابه چیست؟

قرآن در آیات مختلف حرف ها و اعمال برخی صحابه را نقد کرده و در برخى از آیات، گروهى را مى ستاید. در آیه 144 سوره آل عمران، واقعه اُحد مقدمه و هشدارى براى پیامبر خدا(صلى الله علیه وآله) بود و مردم را خبر داد و توبیخ کرد که اگر پیامبر(ص) بمیرد یا کشته شود، از دین بر مى گردند. این آیه خبر مى دهد که بازگشت از دین پس از رحلت پیامبر(ص)، امکان دارد. پس آیا مى توان کسانى را که چنین احتمالى در باره آنان مى رود، به عدالت کامل که هم مرز با عصمت است توصیف کرد؟
 

عدالت صحابه و رها نمودن پیامبر(ص) در حال خطبه

آیا اصحابی که پیامبر(صلى الله علیه وآله) را در خطبه نماز جمعه رها نموده اند، می توانند عادل باشند؟

وقتی کاروان تجاری به مدینه آمد و رسول(ص) در حال خطبه بود، بجز دوازده نفر، بقیه خطبه ها را رها کرده و به سوى کاروان شتافتند، آیه 11 سوره جمعه  نازل شد و خداوند آنچه را مردم انجام دادند و از خطبه روز جمعه به سوى کاروان تجارتى که به مدینه آمده بود رفتند و پیامبر(ص) را ایستاده گذاشتند را نکوهش کرد. آیا کسى که لهو و داد و ستد را بر یاد خدا مقدم مى دارد و پیامبر(ص) را سبک مى شمارد، داراى آن ملکه نفسانى است که او را از گناهان باز دارد؟

خیانت بعضى از بدریّون، و مساله عدالت صحابه

آیا خیانت بعضى از بدریّون صحابه با عدالت آنها سازگار است؟

برخی از صحابه بدریون، پیامبر(ص) را متهم به خیانت در غنائم کردند، آیه 161 سوره آل عمران نازل شد و دامن پیامبر(ص) را از هر گونه خیانت پاک دانست، سپس تأکید کرد که برخى از اصحابش خیانت کرده اند. کسی که خیانت می کند و پیامبر(ص) را هم متهم به خیانت می کند نمی توان عادل باشد.

نسبت فریب به خدا و پیامبر(ص)، و منافات آن با عدالت صحابه!

آیا مى توان کسانى را که نسبت فریب به خدا و پیامبر(صلى الله علیه وآله)مى دهند عادل دانست؟

نبرد احزاب، نبری است که مشرکان و یهود براى شکست اسلام همدست شدند. مسلمانان نیز برای مقابله در اطراف مدینه خندق کندند. اصحاب پیامبر(ص) در این آزمایش دو گروه بودند: گروهی مؤمنان بودند که وعده خدا را صادق می دانستد، و در مقابل منافقان قرار داشتند بودند. از سوی دیگر مؤمنان سست ایمانی که وعده خداوند را دروغ می پنداشتند. حال آیا آنان را مى توان عادل دانست؟ البته آنان غیر از منافقانى بودند که اظهار مسلمانى مى کردند، اما در دل، کافر بودند، زیرا بسیارى از آنان مى خواستند به بهانه ای به مدینه باز گردند.

بهشتی بودن همه صحابه!

آیا همه یاران پیامبر(صلى الله علیه وآله) اعم از نیکوکار و بدکار در بهشتند؟!

قرآنى که مى گوید: گرامى ترین شما نزد خدا، پرهیزکارترین شما است، چگونه این تبعیض غیر منطقى را مى پسندد؟ این حکم، به هیچ وجه با تاریخ سازگار نیست؛ زیرا بسیار کسانى بودند که روزى در ردیف مهاجران و انصار بودند، و سپس از راه خود منحرف شدند، و مورد خشم و غضب پیامبر(ص) قرار گرفتند. این موضوع با دلیل عقل نیز سازگار نیست؛ زیرا عقل، هیچ گونه امتیازى براى یاران پیامبر(ص) بر دیگران قائل نمى باشد، چه تفاوتى میان «ابو جهل ها» و کسانى است که نخست ایمان آوردند، سپس از آئین او منحرف شدند؟!

انواع صحابه در قرآن

آیا قرآن کریم همه صحابه را عادل می داند؟

قرآن کریم، اصحاب پیامبر(ص) را به انواع مختلفى تقسیم مى کند، بدون فرق بین بدرى و غیر بدرى، قبل از حدیبیه ایمان آورده یا بعد آن و... . برخی چنان والا بودند که به برکت وجود آنان باران مى بارید و برخی مثل منافقان شناخته شده، مؤلفة القلوب، فاسق، بیماردلان، افراد در آستانه ارتداد، از جبهه گریزان و... ایمانشان ارزشی نداشت و آنها را نمى توان عادل و با تقوا شمرد.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قال علي (عليه السلام):

جَعَلَهُ سُبْحَانَهُ عَلامَةً لِتَوَاضُعِهِمْ لِعَظَمَتِهِ وَاِذعانَهُمْ لِعِزَّتِهِ

خداوند حجّ را نشانه قرار داد تا بندگان در برابر عظمت او فروتنى نموده، به عزّت و بزرگوارى پروردگار اعتراف کنند

نهج البلاغه، خ1