آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

در احادیث پیامدهای پرخوری این طور بیان شده است؛ پرخوری دل را می میراند؛ علم و دانش را از او بيرون مى كند؛ بر قلب علامت قساوت مى گذارد و اعضا را از اطاعت حق باز مى دارد و عقل را از شنيدن موعظه باز می دارد؛ صفا و نورانیت فکر را می گیرد؛ پرخوری باعث سستی و پرهیز از آن باعث مقاوم شدن انسان است و ...

در حديثى از رسول خدا(صلی الله علیه و آله) مى خوانيم كه فرمود: «لا تُميتُوا الْقُلُوبَ بِكَثْرَةِ الطَّعامِ وَ الشَّرابِ فَإِنَّ الْقُلُوبَ تَمُوتُ كَالزُّرُوعِ إذا كَثُرَ عَلَيْهَا الْماءُ»(1)؛ (دلهاى خود را با فزونى طعام و آب نميرانيد [و پرخورى نكنيد] زيرا دل مى ميرد همچون زراعتها كه آب زياد بر آن بفرستند). در حديث ديگرى از همان حضرت مى خوانيم: «اَلْقَلْبُ يَمُجُّ الْحِكْمَةَ عِنْدَ امْتِلاءِ الْبَطْنِ»(2)؛ (دل علم و دانش را از خود بيرون مى كند هنگامى كه شكم پر از غذا شود).
نيز در حديثى از همان حضرت مى خوانيم: «مَنْ قَلَّ أكْلُهُ صَفا فِكْرُهُ»(3)؛ (كسى كه كمتر غذا بخورد فكرش صاف و نورانى مى شود). سرانجام در حديث چهارم از آن حضرت مى خوانيم: «إيّاكُمْ وَ فُضُولَ الْمَطْعَمِ فَإِنَّهُ يَسِمُ الْقَلْبَ بِالْقَسْوَةِ وَ يُبْطِىءُ بِالْجَوارِحِ لِلطّاعَةِ وَ يَصِمُ الْهِمَمَ عَنْ سِماعِ الْمَوْعِظَةِ»(4)؛ (از پرخورى بپرهيزيد كه بر قلب علامت قساوت مى نهد و اعضا را از اطاعت حق باز مى دارد و عقول را از شنيدن موعظه كر مى كند).
اميرمؤمنان على(عليه السلام) نيز در نامه معروف «عثمان بن حنيف» در پاسخ كسانى كه مى گفتند: على با اين غذاى كم و ساده چگونه مى تواند در مقابل قهرمانان در ميدان جنگ بايستد مى فرمايد: «أَلاَ وَ إِنَّ الشَّجَرَةَ الْبَرَيَّةَ أَصْلَبُ عُوداً وَ الرَّوَاتِعُ الْخَضِرَةَ أرَقُّ جُلُوداً وَ النَّبَاتَاتِ الْغِدْيَةَ أَقْوَى وَقُوداً»(5)؛ (بدانيد درختان بيابانى چوبشان محكم تر و درختان سرسبز [كه در كنار نهرها مى رويند] پوستشان نازك تر و گياهان صحرايى آتششان قوى تر و خاموشى آنها ديرتر است).(6)