در محيط ما و مانند آن كه در «عرف عام» نرخ تورّم در بين مردم محاسبه نمى ‏شود، كلا «ربا» محسوب مى‏ شود، زيرا اشخاصى كه به يكديگر وام مى‏ دهند بعد از گذشتن چند ماه يا بيشتر، عين پول خود را مطالبه مى‏ كنند و تفاوت تورّم محاسبه نمى‏ شود و اين كه در محافل علمى تورّم به حساب مى‏ آيد به تنهايى كافى نيست، زيرا مدار بر عرف عام است.

ولى ما يك صورت را استثنا مى‏ كنيم و آن در جايى است كه مثلا بر اثر گذشتن سى سال، تفاوت بسيار زيادى حاصل شده باشد و لذا در مورد «مهريّه»‏ هاى قديم زنان يا مطالباتى از اين قبيل احتياط واجب مى‏ دانيم كه بايد به نرخ امروز حساب شود، يا لا اقل مصالحه كنند.

در فقه اسلامی اختیار «طلاق» در دست مرد است؛ اما برخی از روشنفکرنمایان معتقدند اسلام با این حکم شأن زن را پایین تر از مرد قرار داده؛ زیرا زمام او را به دست مرد سپرده است. در پاسخ می توان گفت: در صورتی که مرد محبت زن را در دل نداشته باشد، با کوچک ترین مشکلی درصدد انتقام برمی آید، لذا شرع طلاق را به وی سپرده تا با امری فاسد از افسد جلوگیری کند. اما در مقابل عاطفه زن سبب تصمیم گیری های عجولانه می شود، لذا اختیار طلاق از سوی زن سبب می شود با آینده و موقعیت خود بازی کند اما مرد عقلش بر عاطفه اش غلبه دارد.

کمالات فوق العاده حضرت زهرا(س) و انتسابش به پیامبر(ص) سبب شده بود، خواستگاران زیادی داشته باشند اما ایشان به هیچکدام پاسخ مثبت ندادند. حتی افرادی به رسم جاهلیت می خواستند با صرف مهریه های بسیار سنگین به خواستگاری او بیایند که پیامبر(ص) مانع شد و می فرمود کار او به دست پروردگارش است. سرانجام خبر رسید که علی(ع) به خواستگاری فاطمه(س) آمده و پیامبر(ص) قصد دارد دخترش را به ازدواج علی که مالی ندارد، درآورد، و آشکار شد که این رهنمون، وحی آسمانی است، و سرانجام و پیامبر(ص) عقد آنها را خواند.

بی شک ازدواج حضرت زهرا(س)، الگویى براى همه اعصار می باشد، آن هنگام که پیامبر(ص) به امام على(ع) فرمود: «چیزى دارى که مهریه همسرت قرار دهى؟ عرض کرد: جز شمشیر، زره و شتر چیز دیگرى ندارم. پیامبر(ص) فرمود: شمشیرت هنگام کارزار مورد نیاز است؛ و با شتر نیز باید نخلستان را آب دهى، بنابراین من دخترم را در برابر همین زره به عقد تو درآوردم». از سویی طبق حدیثی حضرت زهرا(س) از پدرشان خواستند مهریه شان را شفاعت گناهکاران امت در قیامت قرار دهد و حضرت نیز پس از نزول فرمان آن توسط جبرئیل، موافقت کردند.

فقه شیعه به پیروى از قرآن و سنت، دو گونه ازدواج را صحیح مى داند: ازدواج دائم و ازدواج موقت. ازدواج موقّت، در ماهیت و بیشتر احکام مثل ازدواج دائم است و در شرایطی که ازدواج دائم ممکن نیست از سرکوبی غریزه جنسی و روابط نامشروع جلوگیری می کند. قرآن (در سوره نساء، آیه 24 و...) و سنت نبوى (چنانکه عمر به آن اشاره کرده) ازدواج موقت را مشروع مى دانند و روایات شیعه و اهل سنت حکایت از عدم نسخ آن دارد.

«مهریه» سنتی است کهن که مرد در هنگام ازدواج، مالی را برای زن یا پدر زن خویش قائل می شده، حال آیا «مهریه» یادگار عهدی است که زن مملوک مرد بوده؟ و یا اینکه آیا بر اساس تساوی حقوق انسان ها، لازم است «مهریه» ملغی گردد؟ در پاسخ گفته می شود: «مهریه» نتیجه تدبیر ماهرانه ای است که در متن خلقت و برای تعدیل روابط زن و مرد و پیوند آنها به کار رفته و اسلام آن را امضا کرده است. زیرا در متن خلقت، نقش هر مرد و زن در مسأله عشق، مغایر دیگری است، زن مظهر جمال و بی نیازی است، اما نیاز و طلب عشق در مرد قرار دارد.

خداوند در آیه 237 سوره «بقره» مى فرماید: «اگر آنها را طلاق دهید پیش از آن که با آنان تماس پیدا کنید [و آمیزش انجام شود] در حالى که مهرى براى آنها تعیین کرده اید، لازم است نصف آنچه را تعیین کرده اید به آنها بدهید». ولى بعداً به سراغ جنبه هاى اخلاقى و عاطفى مى رود و مى فرماید: «مگر این که آنها حق خود را ببخشند [و یا اگر صغیر و سفیه هستند، ولىّ آنان یعنى] آن کس که گره ازدواج به دست او است آن را ببخشد». لحن مجموع آیه، بر اصل اساسى «معروف» و «احسان»، در این مسائل تأکید مى کند.

امکانات و سرمایه اى را که زن با ازدواج از دست مى دهد، بیش از امکاناتى است که مرد از دست مى دهد؛  در حقیقت مهر چیزى است به عنوان جبران خسارت براى زن و وسیله اى براى تأمین زندگى آینده او؛ اضافه بر این، مسأله مهر معمولاً به شکل ترمزى در برابر تمایلات مرد نسبت به جدائى و طلاق محسوب مى شود. بنابر این مهر، هم اندوخته اى براى آینده زن محسوب مى شود و هم پشتوانه اى براى حفظ حقوق او و از هم نپاشیدن پیمان زناشوئى.

«میرزا حسینعلی بهاء» مهریه ی همسر مرد شهری را نوزده مثقال طلا و برای همسر مرد روستایی نوزده مثقال نقره تعیین کرده است، البته اگر بخواهند می توانند تا نود و پنج مثقال اضافه کنند و بیش از آن  حرام است. اینجا باید از بهاییان پرسید اگر بنای این آئین بر برقراری تساوی کامل میان زنان و مردان است، چرا میان زنان شهری و روستایی، تفاوت و تبعیض وجود دارد؟ واینکه مهریه متعلق به زن است چه ربطی به شهری یا روستایی بودن مرد دارد علاوه بر اینکه چه بسا مرد روستایی تمکّن بیشتری از شهری داشته باشد.

صیغه عقدی که در قانون اسلام مقرر شده است: جمله ای است که به صراحت لهجه و با بهترین و صریحترین لفظ دلالت بر ایجاد علقه زوجیّت در میان زوج و زوجه بنماید، و اگر مختصر اجمال و یا ابهامی در اظهار یکی از زوجین دیده شود، عقد غیر کافی و باطل خواهد بود. ولی در مسلک "باب" و "بهاء" آنچه لازم است گفتن جمله انّا کلّ لله راضون و انّا کلّ لله راضیات، است. در صورتی که راضی بودن از خدا و اینکه همه ما برای خدا هستیم، هیچگونه دلالت عرفی و قانونی بر تحقق ازدواج و ایجاد علاقه زوجیت ندارد.