چنین رفتارهایی از سوی انبیاء ترک اولایی است که هیچ گاه آن بزرگواران را از دایره عصمت خارج نمی کند. بررسی موقعیت ها و شرایطی که منجر به بروز چنین رفتارهایی از انبیاء شده نشان می دهد که چنین رفتارهایی سرچشمه گرفته از احساس مسئولیت های آنان بوده و مطبق با علوم و معارف الهی است که از سوی خداوند به آنها افاضه شده بود. فقط ممکن است آدابی جزئی در به جان آوردن آنها رعایت نشده باشد که فقط در حد نوعی ترک اولی است و هیچ وقت به حد معصیت نمی رسد.

از جمله «فَظَنَّ أَنْ لَنْ نَقْدِرَ عَلَيْهِ» روشن مى شود كه حضرت يونس(ع) مانعى نمى ديد كه از ميان قومش خارج شود و در جاى ديگرى تبليغ كند و اگر بيرون رفتن را حرام مى دانست ديگر «ظنّ» و گمان به اینکه این تصمیم او درست است و خدا بخاطر کارش بر او تنگ نخواهد گرفت مورد نداشت. همچنین وقتی در مقابل نافرمانی قوم خود نیز صبر نکرد و درخواست عذاب کرد، خدا درخواستش را اجابت کرد و اگر این درخواست نوعی «تعجیل» در درخواست عذاب گناه می بود خداوند آن را اجابت نمی کرد. قرائن نشان مى دهد كه اين كار فقط يك ترك اولى بوده است، چرا كه در آيات مختلفی خداوند يونس را به عنوان يك پيغمبر مرسل، و مورد عنايت خاص الهى و در عداد پيامبران عظيم الشأنى همچون ابراهيم و نوح و اسماعيل و عيسى ذكر كرده است.
خشم و نفرین حضرت یونس(ع) و اینکه قوم خود را ترک کرد از قبیل ترک اولی بود. او به عنوان یک پیامبر الهی شایسته بود صبر کند اما صبر نکرد و زمانی که در شکم ماهی قرار گرفت و با تمام وجود متوجه خدا گردید متوجه اشتباه خود شد و خود را گناه کار می دانست، اما در حقیقت گناه کار نبود و چنين خشم و ناراحتى در چنان شرائطى كه پيامبر دلسوزى سالها براى هدايت قوم گمراهى زحمت بكشد، اما به دعوت خيرخواهانه او هرگز پاسخ مثبت ندهند، كاملا طبيعى بوده است.

طبق برخی روایات وارد شده درباره حرمت ربا، همه کسانی که با ربا ارتباط دارند مانند: رباخوار یا هر کسی که آگاهانه از مالی که از ربا بدست آمده استفاده کند، فروشنده مال ربوی، ربا دهنده، محاسبه کننده ربا و شاهد عقد ربا، مورد لعن و نفرین رسول خدا(ص) قرار می گیرند. گستردگی این لعن، نشان دهنده عظمت حرمت ربا و قبح و زشتی آن می باشد.

پيامبران همواره اقوام منحرف را دعوت مي كردند و با پشتكار و حوصله، تمام ناراحتى ها را به جان مي خريدند؛ امّا گاه كه تمام درها بسته مى شد و از هدايت آنها مأيوس مى شدند آنان را نفرين مى كردند كه گاه سبب ريشه كن شدن شان مي شد. در زندگى پيامبر(ص) نيز نمونه هايى از اين نفرين ها ديده مى شود؛ نفرين پيامبر به «حكم بن عاص» عموى عثمان، نفرين به ابوجهل، عتبه، شيبه، وليد و اميّه، نفرين به طائفه «مُضَر» و ... بخشي از اين نفرين هاست. درخواست پيامبر(ص) از على(ع) براي نفرين كوفيان نيز در همين راستا قرار دارد.

امام علی(ع) در مورد پیمان شکنی طلحه و زبیر می فرماید: «شما همچون مادرانى كه از روى شوق به فرزندان خود روى مى آورند، به سوى من آمديد، دستم را بستم و شما آن را گشوديد». سپس شکایت آنان را به درگاه خدا برده، و آنان را نفرين کرده و می فرماید: «خداوندا! بيعتى را كه از مردم گرفته اند نافرجام كن، و كارهايى را كه تصميم قطعى بر آن گرفته اند استحكام نبخش، و آنها را به آرزوهايى كه به آن دل بسته اند و براى رسيدن به آن تلاش مى كنند ناكام كن». سرانجام با نفرين امام(ع)، در كار خود ناكام شدند، هم طعم تلخ شكست را چشيدند و هم با ذلّت به قتل رسيدند.

آيه 61 سوره آل عمران، خطاب به پیامبر اکرم(ص) می فرماید: «هرگاه بعد از دانشى که به تو رسیده، با تو به محاجّه [و لجاجت] برخواستند به آنها بگو ... مباهله مى كنيم، و لعنت خدا را بر دروغگويان قرار مى دهيم». مباهله در تفاسير به این معنى است كه دو گروه بر سر يك امر مذهبى در برابر هم قرار گيرند و هر كدام درباره ديگرى نفرين كند، نفرين هر كدام مؤثر واقع شد دليل حقانيت او است. تعبير «لعنت خدا را بر دروغگويان قرار مى دهيم» در این آیه، تعبير فوق العاده اى است كه عظمت گناه دروغ را بازگو مى كند.

زید بن ارقم، عبد الرحمان بن ابى لیلى و عمیرة بن سعد، ابن قتیبه، ابو اسحاق به نقل از عمرو ذو مرّ، یزید بن یثیع، سعید بن وهب و هانى بن هانى، همچنین أنساب الأشراف به نقل از ابو وائل، و شقیق بن سلمه، روایاتی را با این مضمون نقل کرده اند که کسانی که ماجرای غدیر را کتمان کرده اند از دنیا نرفتند مگر این که به خاطر نفرین علی(ع) به بلایی گرفتار شدند.

حُجْر بن عَدىّ از کسانی است که در سنین جوانى بود که به محضر پیامبر خدا درآمد و اسلام آوردد. دنیا گریزى، زهد، نمازگزارى و... از ویژگى هاى اوست. او در صفین و نهروان امام علی(ع) را همراهی نمود و از صحابه امام حسن(ع) بود. حجر از معاویه بیزارى مى جست و او را نفرین مى کرد، معاویه نیز از موضعگیرى او به ستوه آمده بود، دستور قتلش را صادر کرد و او را به سال 51 هجرى به شهادت رساند.

محلم بن جنامه همراه گروهى از مسلمانان رهسپار جهاد شدند. آنان در وادىِ «اضم»، عامر بن اضبط اشجعى را سوار بر شتر دیدند، عامر به عنوان مسلمانى سلام داد. اما محلم بن جثامه به خاطر اختلافى که از پیش با وى داشت، او را کشت و شتر و وسایل او را برداشت. چون نزد پیامبر(ص) بازگشتند و خبر را بازگو کردند، این آیه نازل شد: «اى کسانى که ایمان آوردید، هرگاه در راه خدا بیرون رفتید، تحقیق کنید و به کسى که به شما سلام مى دهد نگویید که مؤمن نیستید». در تفسیر ابن کثیر آمده، پیامبر(ص) به او فرمود: «خدا تو را نیامرزد».

آيه 61 سوره آل عمران در برابر پافشارى مسيحيان در عقايد باطل خود و عدم كارايى منطق و استدلال در برابر لجاجت آنها، نازل شد و در آن پيامبر(ص) مأمور شد از طريق مباهله صدق گفتار خود را به ثبوت برساند؛ لذا ایشان به مسيحيان نجران پیشنهاد داد که یکدیگر را نفرين كنند تا راستگو از دروغگو شناخته شود! اسقف اعظم مسیحیان به آنها گفت: اگر فردا محمد(ص) با خانواده اش آمد از مباهله بپرهيزيد، ولی اگر با يارانش آمد با او مباهله كنيد كه او پايه و اساسى ندارد و لذا وقتي كه ديدند پيامبر(ص) با خانواده آمده مباهله نكردن