اعتقاد به امام زمان و نهضت جهانی او در آخرالزمان، در میان تمامی مذاهب اسلامی امری پذیرفته شده است. آثار مکتوب محدثین، تاریخ نگاران و سیره نویسان اهل سنّت در قرون و دوره های مختلف مملو از بیانات تاریخی و روایاتی است که نسب حضرت مهدی(عج) در آنها ذکر شده. این منابع ایشان را یا از اهل بیت و اولاد پیامبر اکرم(ص)، یا به عنوان فرزند حضرت علی(ع)، یا از نسل حضرت زهرا(س)، یا از فرزندان امام حسین(ع)، یا فرزند امام حسن عسکری(ع) معرفی کرده اند و یا اینکه سلسه نسب ایشان را از امام عسکری(ع) تا پیامبر اکرم(ص) گزارش داده اند. به هر حال انتساب آن حضرت به پیامبراکرم(ص) چیزی مخفی نیست که فقط شیعه اعتقادی در باره آن داشته باشد.

در تاريخ آمده است، اولين تشكيك كننده در بحث «مهدويت» معاويه بود كه به جماعتى از بنى هاشم خطاب كرده گفت: «اينكه شما گمان مى كنيد پادشاهى هاشمى و مهدى قائم از آن شما است عقيده اى باطل است؛ بلكه مهدى همان عيسى بن مريم است. امر خلافت به دست ما است تا آن را به او تسليم كنيم» ابن عباس به او پاسخ داد که اولاً همه شهادت می دهند مهدی از ماست و جهان را از عدل پر می کند و ثانیاً عیسی به او اقتدا می کند.

بسیارى از علماى اهل سنت طبق روایات وارده از رسول خدا(ص) و اهل بیت(ع)، حضرت مهدى(عج) را از نسل پیامبر(ص) مى دانند. همانند: ابوداوود که از پیامبر(ص) نقل کرده که فرمود: «اگر از عمر دنیا تنها یک روز باقى مانده باشد خداوند آن روز را طولانى گرداند تا در آن روز مردى از ذریه من ظهور کند». هم چنین امام على(ع) از رسول خدا(ص) نقل کرده که فرمود: «اگر از عمر روزگار تنها یک روز باقى مانده باشد، خداوند مردى از اهل بیتم را بر خواهد انگیخت».

چند اشكال به سقیفه وارد است؛ مثلا: آن اجتماع هرگز شوراى منتخب مردم نبود و بنى هاشم و حتی همه مهاجران، نماينده اى نداشتند. در سقيفه معيار، انتخابِ اصلح نبود؛ بلکه گويى مى خواستند ميراثى تقسيم كنند لذا هر كدام مدّعى سهم بيشتر بودند. در آنجا مطلقاً سخنى از وصيت پيامبر(ص) در امر خلافت به ميان نيامد با اينكه همه مى دانستند پيامبر(ص) با حديث ثقلين، قرآن و خاندانش را نزدشان به امانت گذاشته است. آيا اين حديث شريف به حاضران سقيفه دستور نمى داد كه قبل از هر چيز به سراغ قرآن و اهل بيت(ع) بروند نه اميال و هواهاي نفساني خود؟

امام علی(ع) درباره مدت زمان حكومت بني اميه فرمودند: «بعضى گمان كردند دنيا به كام بنى اميّه مى گردد و همه خوبى هايش را به آنان مى بخشد و آنها را از سرچشمه زلال خود، سيراب مى سازد و تازيانه و شمشيرشان از سر اين امّت برداشته نخواهد شد. كسانى كه چنين گمان كنند دروغ مى گويند؛ چه اين كه سهم شان از زندگى لذّت بخش، جرعه اى بيش نيست كه زمان كوتاهى آن را مى چشند و بيرون مى افكنند». كلام حضرت اشاره دارد كه بني اميه حكومت را تدريجاً در اختيار مى گيرند و يكباره از دست مى دهند و تاريخ هم اين سخن را ثابت كرد.

حديث غدير از صحابه و تابعين در منابع معتبر اهل سنت نقل شده و اگر در سقیفه به آن احتجاج نشده به خاطر این است که احتجاج در سقيفه ممکن نبود. چون علی(ع) و يارانش در تدارک غسل و دفن پيامبر بودند و عدّه اي نيز در سپاه اسامه بودند. کسانی هم که در سقيفه گرد آمده بودند برای کسب امتياز قوم و قبيله خود شتافته بودند؛ لذا برای حق احتجاج نکردند. امّا درباره حقانیت حضرت علی(ع) احتجاجهای بسیاری از امام علی و اهل بيت(ع) در طول تاريخ نقل شده است.

ابن عساکر به سندش از جابر بن عبدالله نقل کرده: ما شاهد بوديم که مروان از دفن پيکر حسن(ع) کنار قبر جدش جلوگيرى کرد. مروان تا زنده بود دشمن بنى هاشم به حساب مى آمد، همچنين در تاريخ آمده که عايشه نيز از اين کار ممانعت کرد. داوود بن سنان از ثعلبه نقل کرده که گفت: ما در روز وفات حسن بن على(ع) حضور داشتيم و او را در بقيع دفن کرديم، همانا بقيع را ديدم که از کثرت جمعيت جاى سوزن انداختن نداشت.

ابن ابى الحدید در رابطه با عبدالله بن زبیر مى گوید: «عبداللّه، همان کسى است که زبیر را به جنگ با على(ع) واداشت و همان کسى است که رفتن به بصره را براى عایشه خوب جلوه داد. او دشنام دهنده و بد دهان بود؛ با بنى هاشم، دشمنى مى نمود و على بن ابى طالب(ع) را لعن مى کرد و دشنام مى گفت».

ابن صباغ مالکى در شرح حال امام رضا(ع) مى گوید: «على بن موسى الرضا در مدینه، سال 148 هـ.ق متولد شد. القابش: رضا، صابر، زکىّ، ولىّ، و مشهورترین آن رضا است». سپس مى نویسد: «مناقب و فضایل او عالى، صفاتش زیبا، نفسش شریف و پاکیزه و از زمره بنى هاشم بوده و خاندان گرامى او، خاندان نبوّتند. امام از جهت نسب، پسر موسى کاظم پسر جعفر صادق پسر محمد باقر پسر على زین العابدین پسر حسین بن على بن ابى طالب(علیه السلام) است».

با مراجعه به کتب اهل سنت روایات بسیاری در احترام و منزلت امام حضرت جواد(ع) می یابیم. همانند ابوعثمان عمرو بن بحر جاحظ که در مدح امامان شیعه می گوید: «هر یک از آنان عالم، زاهد، عابد، شجاع، جواد، و تزکیه شده اند... و این براى هیچ بیتى از بیوت عرب و عجم تحقق نیافته است». هم چنین ابن تیمیه می گوید: «محمّد بن علىِ جواد از بزرگان بنى هاشم بود. او معروف به سخاوت و بزرگوارى بود، و لذا او را جواد (بخشند) نامیده اند».