کوثر در لغت به معنای خیر کثیر است. در بیان شأن نزول این سوره، در منابع تاریخی و حدیثی از قول صحابه و ائمه(ع) گفته شده که کوثر نهری پربرکت در بهشت است. نیز مفسران برای «کوثر» معانی دیگری ذکر کرده اند که به نظر می آید همگی آنها ذکر مصادیقی برای مفهوم خیر کثیر است. با این همه، اگر به این نکته توجه کنیم که دو فرزند پسر پیامبر اکرم(ص) در زمان کودکی فوت شدند و نیز به آیه سوم این عطف توجه داشته باشیم که وصف «بریده نسل بودن» را به دشمنان پیامبر برمی گرداند، به نظر می رسد باید مصداق اصلی «خیر کثیر» را اولاد و نسل و ذریه فراوان ایشان بدانیم. خیر کثیری که سرمنشأ اولیه آن، تولد حضرت زهرا(س) در خانه وحی بود. ذریه پیامبر(ص)، به عنوان نگهبانان اصلی آیین آسمانی اسلام و شریعتش، ائمه معصوم دوازده گانه اهل بیت(ع) بودند و غیر از آنها نیز بزرگان فراوانی از نويسندگان و فقها و محدثان و مفسران والامقام تاریخ اسلام، از همین ذریه بودند. چنین تفسیری از معنای «خیر کثیر»، مورد توجه مفسرین شناخته شده ای از اهل سنت مانند فخر رازی و آلوسی نیز بوده است.

منظور از ذریّه در اين جا فرزندان خلفی(جانشینان شایسته) هستند كه عملکردشان در چارچوب آموزه های اجداد معصوم شان باشد.
قرآن مي فرمايد: «وقتی قيامت برپا مي شود، ملاك در آن روز نسب نيست» و در جای دیگر معیار برتری را «تقوا» بیان کرده است.
اگر تقوا نباشد فرزند پیامبر(ص) بودن فضیلتی به همراه ندارد، همچون پسر نوح كه خطاب آمد: «او از اهل تو نيست».
حتّی طبق آیات قرآن، پیامبر(ص) كه اصل اين شجره طيّبه است اگر مشرک شود یا بر خداوند دروغ بندد مجازات می گردد.
روایاتی نیز وجود دارد که رستگاری را مربوط به اهل بیت «معصوم»(ع) به عنوان بارزترین مصداق سادات می دانند.

ابن صباغ مالکى در شرح حال امام رضا(ع) مى گوید: «على بن موسى الرضا در مدینه، سال 148 هـ.ق متولد شد. القابش: رضا، صابر، زکىّ، ولىّ، و مشهورترین آن رضا است». سپس مى نویسد: «مناقب و فضایل او عالى، صفاتش زیبا، نفسش شریف و پاکیزه و از زمره بنى هاشم بوده و خاندان گرامى او، خاندان نبوّتند. امام از جهت نسب، پسر موسى کاظم پسر جعفر صادق پسر محمد باقر پسر على زین العابدین پسر حسین بن على بن ابى طالب(علیه السلام) است».

فضائل و مناقب بسیارى از زبان علماى اهل سنت درباره شخصیت والاى امام رضا(ع) نقل شده است. همانند: سمهودى که می گوید: «على الرضا فرزند موساى کاظم، بهترین فرد زمانش و مردى جلیل القدر بود و «معروف کرخى» به دستش اسلام آورد»، و ابن حجر عسقلانى می نویسد: «رضا(ع) از اهل علم و فضل بوده و نسبى شریف داشت». هم چنین خیرالدین زرکلى می گوید: «على فرزند موسى کاظم فرزند جعفر صادق، ابوالحسن، ملقّب به رضا، هشتمین نفر از دوازده امام نزد امامیه است. او از بزرگان سادات اهل بیت و فضلاى آنان است».

بعضى تصوّر مى كنند دادن نيمى از خمس به سادات یک نوع امتياز نژادى است؛ در حالي كه 1- نيمى از خمس كه مربوط به سادات است، مختص نيازمندان از آنان است، آنهم به اندازه احتياجات يك سال و نه بيشتر. 2- از آنجا که نيازمندان سادات و بنى هاشم حق ندارند از زكات چيزى مصرف كنند، به جاى آن این مقدار از خمس قرار داده شده است. بنابرین نيازمندان غير سادات مى توانند مخارج سال خود را از محلّ زكات بگيرند ولى از خمس محرومند و نيازمندان سادات مى توانند از محلّ خمس استفاده كنند، امّا حقّ استفاده از زكات را ندارند.

نيازمندانِ غير سادات مى توانند مخارج سال خود را از محلّ زكات بگيرند؛ ولى از خمس محرومند و نيازمندان سادات تنها مى توانند از محلّ خمس استفاده كنند. همچنین حق استفاده هر کدام از این دو دسته با هم برابر است. پس تفاوتي از نظر مادّى ميان سادات و غير سادات نيست. درباره دلیل تفکیک این دو گروه در استفاده از این حقوق باید گفت: زکات اموال عمومى جامعه اسلامى است و خمس متعلق به حكومت اسلامى است و پیامبر(ص) با محروم کردن خویشانش از اموال عمومی اشکالات و بهانه های زیادی را دفع کرد.

پس از مرگ مهدی عباسی، فرزندش هادی که جوانی خوشگذران و مغرور بود، به خلافت رسید که از نظر اخلاقى به هيچ وجه شايستگى و صلاحیت احراز این مقام خطير را نداشت. عیاشی ها و ظلم و فشار طاقت فرسا نسبت به بنی هاشم و...، موجب اضطراب و تشنج در کشور اسلامی گردید و موجی از نارضایتی عمومی جامعه را فرا گرفت.

امام علی(ع) در حدیثی از پیامبر(ص)، وجه نامگذاری حضرت فاطمه(س) را به این نام، دوری ایشان و فرزندانشان از آتش بیان کرده و می فرمایند. «آیا مى دانى چرا فاطمه نامیده شده اى؟ خدا او و فرزندانش را از آتش دوزخ در قیامت باز مى دارد». در واقع مقصود فرزندانى است که در راه این مادر باشند، نه همچون پسر نوح، به همین دلیل در بعضى از احادیث، «ذریّه» و «محبّان» با هم ذکر شده، از سوی دیگر، این اشتباه بزرگی است که گمان کنیم بر اساس مفهوم این روایت، آنان در صورت ارتکاب به گناه نیز از عذاب الهی در امان هستند.

هادی عباسی از آغاز خلافت، سادات و بنى هاشم را زير فشار طاقت ‏فرسا گذاشت. در اثر همين بيدادگري ها، كم كم، نطفه يك نهضت مقاومت در برابر حكومت عباسى به رهبرى يكى از نوادگان امام حسن مجتبى(ع) به نام «حسين بن علی» معروف به «صاحب فخ» منعقد گرديد. ایشان پس از قیام و عقب راندن نیروهای عباسی از مدینه به سوی مکه حرکت کردند تا آنجا را پایگاه قیام قرار دهند ولی در سرزمین فخ بدست نیروهای حکومت عباسی به شهادت رسیدند.

دانشمندان معاصر اهل سنت در آثار خود مقام و منزلت امام کاظم(ع) را ستوده اند. همانند شیخ مؤمن شبلنجى مى نویسد:«برخى از اهل علم گفته اند: کاظم همان امام بزرگوار، نمونه، حجت خدا و دانشمندى است که شب ها را به سحر آورده و روزها را روزه دار بود». هم چنین یوسف بن اسماعیل نهبانى مى گوید:«موسى کاظم یکى از اعیان بزرگان امامان از سادات ما آل بیت کرام و هادیان اسلام بود. خداوند ما را به برکات آنان نفع دهد و ما را بر محبّت آنان و محبّت جدّشان بمیراند».