آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

«قرآن» اشاره سربسته اى به «مسكن بهشتيان» كرده است. در يك جا مي فرمايد: «و مسكن هاى پاكيزه اى در باغ هاى جاويدان بهشت». اين به خاطر آن است كه از مهمترين اسباب آرامش و آسايش انسان، مسئله «مسكن» است آن هم مسكن پاك و پاكيزه از هر گونه آلودگى ظاهرى و باطنى و امن و امان كه انسان با فكر راحت در آن بيارامد. در آيه ديگر از غرفه هاي بهشتي ياد كرده است. «غرفه» ممكن است اشاره به برترين منزلگاه ها و درجات عالى بهشت باشد؛ چراكه غرفه ها هوايى لطيف تر، مناظرى بهتر و محلى آرامتر براى سُكنى هستند.

يكي از ويژگي هاي بهشت، مربوط به «مسكن بهشتيان» است. در آيات متعددى از «قرآن مجيد» اشاره سربسته اى به مسكن بهشتيان شده و با تعبيرات مختلفى از آن ياد شده است. در آيه 72 سوره «توبه» مى فرمايد: «وَ مَسَاكِنَ طَيِّبَةً فِي جَنَّاتِ عَدْنٍ»؛ (و مسكن هاى پاكيزه اى در باغ هاى جاويدان بهشت). همين تعبير در آيه 12 سوره «صفّ» نيز آمده است.
«طَيِّبة» معناى بسيار جامعى دارد كه تمام مزايا را شامل مى شود در اصل به معناى چيزى است كه مورد پسند و كاملا دلخواه باشد و براى انسان «طِيبِ نفس» حاصل شود و يا زندگى در آن از هر نظر پاك و پاكيزه و شايسته باشد و به اين ترتيب همه آنچه درباره مسكن مورد انتظار است در اين واژه جمع است!.
ولى در آيه 75 سوره «فرقان» از آن تعبير به «غرفه» شده كه به معناى عمارت هاى طبقه بالا است، مى فرمايد: «اُولئكَ يُجْزَوْنَ الْغُرْفَةَ بِمَا صَبَرُوا»؛ (خداوند به پرهيزكاران و عباد الرحمن [بندگان خاص خدا] غرفه هاى بهشتى به خاطر صبر و استقامتشان پاداش مى دهد).
«غُرْفَه» از ماده «غَرْف» (بر وزن بَرْف) به معناى برداشتن چيزى و تناول آن است و «غرفه» به آن چيزى گفته مى شود كه بر مى دارند و تناول مى كنند (مانند مقدار آبى كه انسان از چشمه براى نوشيدن بر مى دارد) سپس به قسمت هاى فوقانى ساختمان و طبقات بالاى منازل اطلاق شده گويى آنها را از روى زمين به بالا برده اند و در اينجا ممكن است اشاره به برترين منزلگاه ها و درجات عالى بهشت باشد.
اين نكته نيز قابل توجه است كه غرفه ها هوايى لطيف تر، مناظرى بهتر و محلّى آرامتر براى سُكنى هستند و از اين جهات مطلوبند و تعبير به «غرفه» اشاره به اين ويژگي هاست.
و لذا در آيه 37 سوره «سبا» مى خوانيم: «وَ هُمْ فِي الْغُرُفاتِ آمِنُونَ»؛ (آنها در غرفه هاى بهشتى در نهايت آرامش و امنيت اند) و در آيه 20 سوره «زمر» به تعبير ديگرى در اين زمينه برخورد مى كنيم مى فرمايد: «لَهُمْ غُرَفٌ مِنْ فَوْقِها غُرَفٌ مَبْنِيَّةٌ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ»؛ (براى آنها [پرهيزكاران] غرفه هائى است و بر فراز آن، غرفه هايى ديگر و از زير آنها نهرها جارى است).
و بالاخره در آيه 51 و 52 سوره «دخان» هنگامى كه اشاره به محل اقامت بهشتيان مى كند، مى فرمايد: «اِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي مَقامٍ اَمِينٍ * فِي جَنَّاتٍ وَ عُيُونٍ»؛ (پرهيزكاران در جايگاه امن و امان قرار دارند * در ميان باغها و چشمه ها!).
در اينجا دو نكته قابل توجه است:
1. در بعضى از آيات «قرآن» مانند آيه 12 سوره «صفّ» در ميان تمام نعمت هاى بهشتى اشاره به «مساكن طيبه» شده، اين به خاطر آن است كه يكى از مهمترين اسباب آرامش و آسايش انسان، مسئله «مسكن» است آن هم مسكن پاك و پاكيزه از هر گونه آلودگى ظاهرى و باطنى و امن و امان كه انسان با فكر راحت در آن بيارامد! (توجه داشته باشيد كه واژه «مسكن» نيز از ماده «سكون» به معناى آرامش گرفته شده است).
2. در «قرآن مجيد» چند چيز مايه آرامش شمرده شده است:
خانه هاى مسكونى مناسب چه در دنيا و چه در آخرت: «وَ اللهُ جَعَلَ لَكُمْ مِنْ بُيُوتِكُمْ سَكَناً».(1) همسران يكدل و مناسب: «وَ مِنْ آياتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ اَنْفُسِكُمْ اَزْوَاجاً لِتَسْكُنُوا اِلَيْهَا».(2)
و نيز شب، مايه آرامش معرفى شده: «وَ جَعَلَ اللَّيْلَ سَكَناً».(3)
و دعاى پيامبر(صلى الله عليه وآله) در حق مؤمنان زكات دهنده: «اِنَّ صَلَاتَكَ سَكَنٌ لَهُمْ».(4)
و آرامش حاصل از ايمان: «هُوَ الَّذِي اَنْزَلَ السَّكِينَةَ فِي قُلُوبِ الْمُؤْمِنِينَ».(5) البته بعضى از اين امور جنبه مادى دارد و بعضى جنبه معنوى.(6)