اولا: این روایات که از طرق حدیثی گوناگونی نقل شده با هم تناقض دارند. حتی روایتی که از خلیفه دوم این شأن نزول را برای آیه معرفی می کند روزهای متفاوتی را اعم از پنج شنبه و جمعه به عنوان روز نزول آیه معرفی می کند و این در حالی است که طبق همان مبانی تاریخی و حدیثی، نقلی یافت نشده که بنابر آن، پیامبر اکرم در روز عرفه حجه الوداع، نماز جمعه برپا کرده باشند!

ثانیا: چنین شأن نزولی برای آیه با دو عقیده مشهور اهل سنت نیز تناقض دارد. یکی وفات پیامبر 81 روز بعد از نزول این آیه و دیگر وفات ایشان در روز 12ربیع الاول. اگر آنچنان که ادعا شده این آیه در عرفه بر پیامبر نازل شده، فاصله بین روز وفات ایشان (12ربیع) تا روز عرفه بیش از 90 روز است نه 81 روز!

برخی به شیعه بخاطر جمع بین دو نماز اتهاماتی وارد کرده اند. در حالیکه بسیاری از فقهای اهل سنت نیز به جواز آن فتوا داده اند. جمع بین دو نماز به معناى خواندن نماز در غیر وقت شرعى نیست؛ بلکه مقصود، انجام در غیر وقت فضیلت است.

مفسران احتمالات فراوانى ذکر کرده اند که دو معنى از همه مناسب تر است: نخست این که: منظور از شفع، روز عید قربان و وتر، روز عرفه باشد، که با شب هاى دهگانه آغاز ذى الحجه مناسبت کامل دارد و مهم ترین قسمت هاى مناسک حج در آنها انجام مى شود. و یا این که:  منظور از شفع و وتر، نمازها هستند، که بعضى از نظر تعداد رکعات زوج است و بعضى فرد؛ به تناسب سوگند به فجر که وقت سحرگاهان و وقت راز و نیاز به درگاه پروردگار است.  این دو تفسیر در روایاتى که از معصومین نقل شده نیز وارد است.

هر کس سوره بروج را بخواند، خداوند به تعداد تمام کسانى که در نماز جمعه اجتماع مى کنند، و تمام کسانى که روز عرفه [در عرفات] جمع مى شوند، ده حسنه به او مى دهد، و تلاوت آن انسان را از ترس ها و شدائد رهائى مى بخشد.

پیامبر اکرم(ص) حدیث ثقلین را در پنج موضع ذکر کرده است: هنگام بازگشت از طائف در سال هشتم هجرت بعد از فتح مکه؛ روز عرفه؛ در مسجد خیف در منى در حجة الوداع؛ روز غدیر خم؛ و در آخرین خطبه اى که پیامبر(ص) در روز وفات خود ایراد فرمود. حتى بنا بر بعضى از نقل ها پیامبر(ص) هنگام وفاتش نیز به ثقلین؛ کتاب خدا و عترتش سفارش نمود. ابن حجر آورده حدیث ثقلین طرق زیادى دارد که آن را بیش از بیست نفر از صحابه نقل کرده اند.

فخر رازی منظور از الیوم در آیه اکمال دین را روز عرفه می داند. بخاری نیز نقل کرده: ضمن گفت و گویی که بین خلیفه دوم و شخصی یهودی درمی گیرد، خلیفه اعلام می کند منظور از الیوم در این آیه همان روز عرفه است. پاسخ: حضور نام امثال خلیفه دوم و معاویه به عنوان دو تن از غاصبان در سلسله سند چنین روایاتی باعث تضعیف این روایات از حیث سندی می گرد. ثانیا با توجه به نقل اجماع اهل سنت درباره زنده ماندن 80 روزه حضرت رسول بعداز نزول این آیه مشخص می شود که این آیه در 18ذی الحجه یعنی روز غدیر نازل شده است.
 

علمای طراز اوّل شیعه و سنی، نزول آیه را در روز غدیر قطعی می دانند. و با توجه به اینکه ترتیب نزول سوره ها و آیات قرآن با ترتیب فعلى آن کاملا مغایرت دارد، در این آیه نیز با برداشتن قسمت دوّم یعنی از«الیوم یئس الذین» تا «رضیت لکم الاسلام دینا»، کوچکترین لطمه اى به ارتباط آیه وارد نمى شود و این خود گواه بر این است که قسمت مزبور کلامى است مستقل که در وسط آیه واقع شده. ضمن اینکه اکمال دین با امر مهمی مثل وصایت محقق می شود نه یک حکم جزئی، خصوصا اینکه بعد از نزول این آیه احکام دیگری نیز بیان شده است.

منظور از مقام ابراهیم در آیه 125 سوره «بقره» که دستور داده شده در آنجا محلی برای نمازتان انتخاب کنید، همان مقام معروف ابراهیم(ع) است که در نزدیکى خانه کعبه قرار گرفته  و حجاج بعد از انجام طواف به نزدیک آن مى روند و نماز طواف به جا مى آورند.

 منظور از شاهد: شهود روز قیامت اعم از پیامبر اسلام(ص) یا سایر پیامبران نسبت به امت هاى خود و ملائکه، فرشتگان و اعضاء پیکر آدمى و شب و روز می باشد و مشهود: انسان ها یا اعمال آنها است. البته روز جمعه، عرفه و عید قربان نیز شهود روز محشر و گواهان اعمال انسان ها هستند.