«مراء» در لغت به معنی دوشیدن شیر از پستان گاو و گوسفند است و در اصطلاح به هر بحثی که از آن بخواهند نتیجه بگیرند اطلاق می شود. «مراء» بر سه قسم است: 1. ارائه دلائل محکم و متقن برای هدایت و راهنمایی فرد به حقیقت. این نوع مراء اشکالي ندارد و در برخی مواقع واجب نيز هست. 2. سخن حقّ مى گويد، اما نيّتش حقّ نيست؛ بلكه هدفش برترى جويى است. این نوع مراء، حرام است. 3. گاه هم سخن باطل است، و هم قصد برترى جويى است. حرمت اين نوع مراء از قسم دوم شديدتر است.

دیدن ثواب همه اعمال یک قاعده کلی نیست بلکه انسان ثواب اعمالی را خواهد دید که مشمول احباط نشده باشند؛ آیات احباط گستره اعمال مشمول ثواب را محدود می کنند.

وقتی اعمال گذشته توسط خود انسان نابود شده باشند، تعلق نگرفتن ثواب برای آنها خلاف عدل نیست؛(خود کرده را تدبیر نیست).

«عمل» سرمايه است و باید آن را حفظ کرد. انسان عملى را كه براى خدا و مخفيانه انجام می دهد نبايد براى مردم ذكر كند؛ زیرا به فرموده امام باقر(ع) عملی را که انسان به رخ مردم بكشد عملى ريائى براى او ثبت مى شود. عمل چه نيك و چه بد همسفر آخرت انسان است. در روایت پیامبر(ص) آمده که سه چيز ميت را مشايعت مى كند، يكى اهل و عيال و ديگری ثروت و سومى عمل انسان است از میان آنها تنها عمل است که با او مى ماند. همچنین امام باقر(ع) فرمودند: «عمل صالح به بهشت رفته و جايگاه صاحبش را مهيا مى كند».

امام علي(ع) مي ‌فرمايد: «متقین اعمال صالح انجام می دهند ولی همیشه خائفند [؛ زیرا می ترسند اعمالشان ريائى باشد]». در روایات، ریا شرك اصغر خوانده شده است. همچنین آنها خائفند که عملشان همراه با «عجب» شود. امام صادق(ع) فرمود: «هر كس عُجب به او راه پيدا كند، هلاك مى شود» و متقین خوف دارند كه دچار «سُمعه» شوند؛ زیرا پیامبر(ص) فرمود: «كسى كه قرآن را بخواند و مرادش سمعه باشد... او را داخل آتش مى كند». آنها مى ترسند كه اعمالشان بواسطه گناه حبط و چون خاكستر به هر سو پراكنده شود.

آيات قرآن مشتمل بر تهديدات مختلفی نسبت به منكران رستاخيز و معاد است. در يكجا تعبير به «ضَلال بَعيد» مي فرمايد يعني آنها در گمراهي عميقي هستند و در سوره «اعراف» تهدید می کند: «كساني كه آيات ما را تكذيب كردند اعمالشان نابود مى شود» و در آيه ديگر می گوید: «براى آنها كه به قيامت ايمان نمى آورند عذاب دردناكى آماده شده است». در سوره ديگر مي فرمايد: «ما امروز شما را فراموش مى كنيم همان گونه كه شما ديدار امروز را فراموش كرديد» و در جاي ديگر منكران معاد را به خلود در آتش و جاودانگى عذاب تهديد مى كند.

حبط به معنى بى‌ خاصیّت و تباه شدن عمل و نتیجه آن است؛ به این معنا که ثواب اعمال پیشین انسان بر اثر بعضی از گناهان او از بین می رود. شماری از آیات قرآن بر این سنت الهی اشاره دارند و طبق آن آیات اموری چون کفر، شرک، نفاق، ارتداد، انکار نشانه های الهی و قیامت، بی ادبی در برابر پیامبر خدا و منت گذاشتن بعد از کار خیر و... باعث نابودی اعمال نیک و حسنات انسان می شود. از آنجا که عامل اصلى حبط عمل، کارهاى خود انسان است، هیچ منافاتی با عدل الهی ندارد.

طبق آيه 48 سوره نساء، تنها گناه نابخشودنى شرك است و در آيه 116 سوره نساء نيز باعث گمراهی دانسته شده و طبق آيه 65 سوره زمر اگر انسان تمامى عمر خود را به عبادت و بندگى خدا و اعمال صالح مشغول باشد، و در پايان لحظه اى مشرك شود، تمام اعمال او محو و نابود خواهد شد، همچون تندباد بى امانی كه بر خاكسترى بوزد و تمام آنها را بر باد دهد.

خداى متعال در آیه 65 سوره «زمر» مى فرماید: «به تو و به همه انبیاى پیشین وحى فرستاده شده است که: اگر مشرک شوى مسلماً اعمالت «حبط» و نابود مى گردد و از زیانکاران خواهى بود»؛ به این ترتیب، شرک، دو پیامد خطرناک دارد، حتى در مورد پیامبران الهى ـ اگر به فرض محال مشرک شوند ـ نخست، مسأله حبط اعمال است، و دوم، گرفتار خسران و زیان زندگى شدن. لذا در حدیثى از پیغمبر گرامى(ص) آمده: «خداوند همه بندگان را محاسبه مى کند، مگر کسى که شرک به خدا آورده، که بدون حساب به آتش فرستاده مى شود».