حضرت علي(ع) در بخشی از خطبه 153 «نهج البلاغه»، به چهار وصف از اوصاف انسان های گمراه اشاره مي كند: با غافلان همراه بودن، با گنهكاران همنشين شدن، انحراف از مسیر صحیحی که او را به حقّ برساند، نداشتن پیشوایی صالح و باتقوی.

خداوند این خاصیت را در «تکرار عمل غلط» قرار داده که انسان تدریجاً به آن خو مى گیرد و حس تشخیص او دگرگون مى شود. يعني هنگامي كه انسان كاري را به طور مكرر انجام دهد، كم كم قبح و زشتي آن در نظرش از بين مي رود. چنین وضعیتی در ادبیات قرآنی «تزیین اعمال» نامیده می شود و جالب این است که اگر در دو آیه نقل شده در ابتدای بحث این موضوع به خدا نسبت داده شده، در 8 مورد از آیات دیگر از قرآن به شیطان و در ده مورد به صورت فعل مجهول آمده است و اگر درست بيانديشيم همه بيانگر يک واقعيت است.
اما اينكه به خدا نسبت داده شده است به خاطر آن است كه او «مسبب الاسباب» در عالم هستى است و هر موجودى که تاثيرى دارد به خدا منتهى مى شود و اگر به شيطان يا هواى نفس نسبت داده شود به خاطر اين است كه عامل نزديك و بدون واسطه آنها هستند. و اگر گاه به صورت فعل مجهول آمده اشاره به اين است كه طبيعت عمل‏ چنين اقتضا مى كند.

از منظر قرآن، زیانکارترین مردم در کارها کسانى هستند که تلاش هایشان در زندگى دنیا گم [و نابود] شده؛ با این حال، مى پندارند کار نیک انجام مى دهند! دلیلش هم روشن است؛ زیرا کسانى که مرتکب گناهى مى شوند، اما مى دانند خلاف کارند غالباً حدّ و مرزى براى خلافکارى خود قرار مى دهند و بسیار مى شود که به خود مى آیند و براى جبران آن به سراغ توبه و اعمال صالح مى روند ولی اینان هرگز متوجه خطای خود نمی شوند.

از بسیارى از روایات و کلمات مفسران استفاده مى شود: منظور از شخصی که در آیات 175 و 176 سوره اعراف به او اشاره شده، مردى به نام «بلعم باعورا» بوده که از دانشمندان و علماى مشهور بنى اسرائیل در عصر موسى(ع) محسوب مى شده، و حتى موسى(ع) از وجود او به عنوان یک مبلغ نیرومند استفاده مى کرده، و دعای این شخص در پیشگاه خدا به اجابت مى رسید. ولى بر اثر تمایل به فرعون و وعده هاى او از راه حقّ منحرف شد و همه مقامات خود را از دست داد، تا آنجا که در صف مخالفان موسى(ع) قرار گرفت.

خسران را به از دست دادن سرمایه و کمبود آن  معنی کرده اند، که گاه در مورد سرمایه هاى ظاهری، و گاه در سرمایه هاى معنوى به کار می رود، و خسران در کلام الهی در معنی دوم به کار رفته است؛ وتوصیف زیان مشرکان و گنهکاران در قرآن به خسران مبین به این دلیل است که آنها برترین سرمایه، یعنى سرمایه عمر، عقل، خرد و... را از دست داده اند، و در برابر آن، سخت ترین و دردناکترین عذاب را براى خود فراهم ساخته اند که هیچ گاه قابل جبران نیست.