قبله و طریق و شریعت اختصاصی هر یک از ادیان، تاییدی بر پلورالیسم

آیا شریعت و منهاج و قبله اختصاصی هر یک از شرایع تاییدی بر پلورالیسم است؟

اولا: قرآن در آیات دیگر اشاراتی به تحریف انجیل و تورات و همچنین انحراف عقاید اهل شرایع گذشته از مسیر اصلی دارد؛ در آیاتی دیگر فقط اسلام را دین کامل می داند و دیگران را به سوی خویش دعوت می کند و مخالفان خویش را سرزنش می کند. وقتی قرآن عقاید اهل کتاب را انحرافی و باطل می داند و فقط به خود دعوت می کند، نمی توان گفت مشروعیت شرایع گذشته را تایید می کند.
ثانیا: دین الهی دینی است واحد که به صورت شریعت های متعدد ظهور یافته است. پیامبر هر عصری آن خطوط کلی را به انضمام خطوطی جزئی در فروع احکام بیان کرده است، که در آیه 48 سوره مائده از آن تعبیر به شریعت و منهاج شده است. این خطوط جزئی بر حسب شرایط و استعداد امت ها در طول تاریخ تغییر کرده است در حالی که آن خطوط کلی ثابت مانده است. بنابراین اختلاف شریعت و منهاج هر یک از انبیای اولواالعزم‌‌(ع) با دیگر شرایع و مناهج، به معنای اختلاف خطوط جزئی و متغیر شریعت آن هاست، نه اختلاف در خطوط کلی. در نتیجه کسی که شریعت اسلام محمدی(ص) را می‌ پذیرد، در حقیقت به رهاورد حقیقی و بدون تحریف انبیای گذشته مانند موسی و عیسی‌‌(ع) ایمان آورده و تنها در شریعه و منهاج، با آن ها تفاوت دارد.
ثالثا: از آنجا که هر پیامبر اولواالعزمی شریعت و منهاجی مستقلّ دارد، شریعت پیامبر پیشین، با آمدن شریعت پیامبر جدید نسخ می‌ شود. اینکه هر امتی منهاج و قبله‌ ای دارد از اصول دین و احکام تکوینی تغییرناپذیر نیست و از فروع دین بوده و به حسب گونه‌ گونی احوال و مصالح امت ها مختلف است که در این باره باید تسلیم وحی بود، هرچند حکمت آن بر مردم پوشیده باشد.

 

دلیل اقامه نماز به سمت «قبله»

اصولاً چرا باید نماز را به سمت «قبله» خواند؟

اگر سؤال شود چرا بايد نماز را به سمت قبله بخوانيم؟ در جواب مي گوئيم: «قبله» نشانه وحدت مسلمین است و هر کس در هر کجا که نماز می خواند باید متحد و همگام با بقیه مسلمانان به سمت «کعبه» بایستد. همان طور که خواندن نماز به زبان عربی برای همه مسلمانان نیز نشانه وحدت و اتحاد می باشد. بنابراین نماز به زبان واحد و به سوى قبله واحد رمز وحدت است.

فضیلت نبودن تولّد حضرت علی (ع) در کعبه!

تولد حضرت علی (ع) در کعبه فضیلت نیست؛ زیرا کعبه در آن زمان بتخانه بود! اگر این امر فضیلت می بود باید نصیب پیامبر می گشت!

خداوند اصالتا کعبه را مبارک و مرکز هدایت قرار داده و اینکه زمانی بتخانه شده باشد، ماهیت آن تغییر نمی یابد. اگر ماهیت آن تغییر می کرد، هرگز سزاوار نبود که خداوند کعبه را از دست لشگر فیل نجات دهد، یا اینکه باوجود بتها، حدود شش سال قبل از فتح مکه آن را قبله مسلمین قرار دهد! بنابراین با توجه به اینکه خدا به مریم اجازه نداد در مسجد الاقصی وضع حمل کند، تولد علی(ع) در کعبه فضیلت خواهد بود.

ضمن اینکه رسول خدا (ص) خود بالاصاله اشرف مخلوقات و سید و افضل و خاتم رسل می باشند که خدا و ملائکه و تمام مومنان عالم از اول تا آخر بر او درود می فرستند: «إِنَّ اللَّهَ وَ مَلائِکَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَى النَّبِیِّ یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیْهِ وَ سَلِّمُوا تَسْلیماً». امّا با توجه به شرایط زمانی و مکانی هر یک از اولیاء خدا، معجزات، فضائل و کرامات آنها نیز متفاوت خواهد بود، و این امری بدیهی است که هیچ انسان عاقلی در آن مناقشه نمی کند و قرار نیست همه فضائل مختص یک نفر باشد!

جایگاه «عمّار یاسر» در بین صحابه پیامبر(ص)

«عمّار یاسر» در میان صحابه پیامبر(صلى الله عليه وآله) از چه جایگاهی برخوردار بود؟

«عمّار» فرزند یاسر و سمیّه، در مكّه اسلام آورد و مرارت هاى فراوانى را متحمل شد. او از مهاجران به حبشه بود که به دو قبله نماز گزارد و در همه جنگ ها حضور داشت، و پيامبر(ص) درباره وى فرمود: «عمّار سر تا پا مملو از ايمان است» و نيز فرمود: «عمّار را گروه ستمگر و متجاوز خواهند كشت»، و سرانجام به دست ياران معاويه در صفّين به شهادت رسيد.

حکمت رو به قبله ایستادن، در نماز؟

چرا هنگام نماز رو به قبله می ایستیم؟ مگر خداوند در همه جا حضور ندارد؟!

وجود و حضور خداوند متعال به تصریح آیات قرآن منحصر در هیچ جهت و جای خاصّ نیست و این محدودیّت جسمانی انسان است که او را ناگزیر می کند که برای عبادت در نهایت به جهتی رو کند. دین اسلام نیز از این ظرفیّت در جهت همبستگی و اتّحاد مسلمانان بهره برداری نموده و مسلمانان را مکلّف کرده تا برای عبادت به طرف خانه کعبه به نماز بایستند؛ بنایی که قديمى ترين مركز توحيد است. مسلما بزرگداشت کعبه بزرگداشت توحید و یکتاپرستی و خداپرستی است.

فضائل «جعفر بن ابی طالب»؟

در منابع اسلامی چه فضائلی برای «جعفر بن ابی طالب» بیان شده است؟

در روایات اسلامی تعبیرات مهمی درباره ایشان آمده است؛ از جمله اینکه: جعفر در قیامت بر ابلاغ رسالت انبیاء گواهی خواهد داد. او پس از حضرت علي(ع) و زيد سومين نفري بود كه به پیامبر(ص) ايمان آورد و به خاطر علاقه فراواني كه به فقرا و مستمندان داشت از سوي پيامبر(ص) به ابوالمساكين ملقب گشت و درباره او فرمود: «تو از نظر خلقت و خوى شبيه منى». علاوه بر این جعفر رئيس مهاجران به حبشه بود و دو هجرت داشت (هجرت به سوى حبشه و هجرت به سوى مدينه) و به دو قبله نماز خواند (در آغاز اسلام به سوى بيت المقدس و سپس در مدينه به سوى كعبه) و دو بار با پيغمبر(ص) بيعت كرد (بيعتى در آغاز اسلام و بيعتى در فتح مكّه).

 نهى از ساخت مسجد بر روى قبور

روایات ناهیه از ساخت مسجد بر قبر پیامبران(علیهم السلام) چه توجیهى دارد؟

نقل شده که پیامبر(ص) یهود را بخاطر اینکه قبور پیامبرانشان را مسجد قرار دادند لعن فرمود. درحالیکه این با تاریخ یهود هماهنگ نیست. روش آنان کشتن و تبعید و آزار پیامبران بوده و قرآن گواه این مطلب است. ضمنا از آنجا که آنها بخاطر شرک در آیات و روایات بدترین انسان ها معرفی شده اند، در حدیث احتمالات دیگرى می رود مانند: قبله قرار دادن قبرها، سجده بر قبرها و... از طرفی خداوند به حاجیان فرمان داده که «مقام ابراهیم» را محلّ نماز قرار دهند و نماز کنار قبور پیامبران، همچون نماز کنار مقام ابراهیم است.

از كار افتادن «حافظه» انسان در قيامت

چرا در قيامت «حافظه» انسان از كار مي افتد؟

در قيامت مسائل پيچيده اسلامي را از ما سؤال نمي ‏كنند؛ بلكه سؤال مي كنند خدايت كيست؟ دين و كتابت چيست؟ قبله ‏ات كدام طرف است؟ ابتدايي‏ ترين سؤالي را كه به بچه‏ هاي خود مي ‏آموزيم از ما سؤال مي ‏كنند؛ ولي واقعه و رخداد مرگ به گونه ‏اي است كه بسياري از افراد چیزی يادشان نيست؛ چون فشار مرگ، فشاري نيست كه براي كسي حافظه بگذارد. از این رو در دستورات الهی آمده است که دائما به یاد پروردگار باشید تا یاد و نام خداوند در عمق جانتان رسوخ کند نه اینکه فقط هنگام خطر او را به یاد آورید.

منظور از میانه بودن «قبله» مسلمانان

منظور از میانه بودن «قبله» مسلمانان چیست؟

در آن زمان، مسيحيان چون اكثرا در اروپا بودند به سمت بيت المقدس كه مشرق بود مي ايستادند. يهوديان هم كه بيشتر در شامات زندگي مي كردند رو به مغرب مي ايستادند؛ اما مسلمانان آن روز چون در مدينه بودند به طرف جنوب كه مكه بود مي ايستادند. طرف جنوب حد وسط مشرق و مغرب بود؛ از اين جهت قبله مسلمانان ميانه قرار داشت.

لزوم توجّه به «قبله» در «نماز»

توجّه به «قبله» در «نماز» چه لزومى دارد؟

توجّه به «قبله» به معناي محدود كردن ذات پاك خدا در سمت معينى نيست؛ بلكه برای اینست که وحدت و هماهنگى در صفوف مسلمين حفظ شود و از هرج و مرج و پراكندگى نيز جلوگيري شود. همچنين كعبه به عنوان نقطه اى مقدس، از قديمى ترين پايگاه هاى توحيد است و توجه به آن بيدار كننده خاطرات توحيدى مى باشد.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

رسول الله (ص)

الصوم يدق المصير، و يذيل اللحم، و يبعد من حر السعير

روزه روده را باريک مي کند، گوشت را مي ريزد، و از گرماي سوزان دوزخ دور مي گرداند

ميزان الحکمة 6 / 389