انسان همواره پرسش هايى درباه هستى و راز آفرينش با خود داشته و پيوسته در تلاش بوده تا پاسخ هاى قانع كننده اى براى آن بيابد؛ دين، آن گونه كه قرآن عرضه كرده، پاسخ تمامى اين پرسش ها را داده، و دانشی را بر انسان عرضه داشته كه خود جوياى آن بوده و نتوانسته به روشنى به آن راه يابد، و اين خود دليل اعجاز قرآن است. این نوآوری ها عبارتند از: نوآوری های دین در دو بعد معارف و احکام، که به دور از اوهام و خرافات است، نوآوری در توصیف صفات جمال و جلال الهی، تبیین قداست مقام انبیاء و جامعیت احکام اسلامی.

خدا باورینمی تواند زائیده جهل باشد چرا که:
1. فلاسفه الهى از قديم الايام براى اثبات خداوند به «عقل» و «علم» تمسّک نموده و به برهان هایی مثل «برهان نظم» تكيه مى كردند؛ بنابراين خداپرستان خدا را در لابه لاى بى نظمى‏ ها، استثنائات و حوادث مبهم و تاريک و جهل جستجو نمى كردند.
2. اعتقاد به وجود خدا به این معنا نیست که یک مبدأ به طور مستقيم پديده‏ ها را به وجود آورده باشد تا كشف هر علّت طبيعى با نفى دخالت خداوند مساوی باشد؛ يک فيلسوف الهى جهان را مجموعه اى از اسباب و علل حساب شده و خدا را «مسبّب الاسباب» مى داند.
3. بسیاری از انديشمندان بزرگ كه بيش از ديگران از علل پديده ها آگاه بوده و هستند، اعتقاد يقينى به وجود خداى حكيم داشته و دارند. پس چنان نيست كه «اعتقاد به خدا» ناشى از جهل باشد.

خدا باوری نمی تواند زائیده ترس باشد چرا که:
1. بر حقّانیّت وجود خدا ادله گوناگونی اقامه شده و گرایش بعضی از انسانها به دین با انگیزه ترس زيانى به اعتبار این ادله وارد نمی کند.
2. بسيارى از جامعه شناسان براى شناخت ريشه هاى مذهب، كار خود را از مطالعه مذاهب اقوام وحشى و نيمه وحشى شروع كرده اند؛ بدیهی است که چنین تحقیقی تا چه میزان انسان را به حقیقت می رساند؟!
3. اگر منشاء دین و اعتقاد به خدا ترس باشد، انسان های «ترسو» از همه دیندار تر و با ایمان تر خواهند بود؛ در حالی که اهل ایمان افرادی شجاع و بدور از خوف و ترس هستند.

به گفته یکی از دانشمندان، حالتی که از شنیدن موسیقی فرحزا یا غم انگیز حاصل می شود، نوعی خواب مغناطیسی است؛ همچنین اوهام و خیالات و تلقینات نیز تاثیر زیادی در دیدن خواب یا تصویر خیالی در بیداری دارند. لذا گفتن اذكاری مثل یا هو، با ریتم و استماع اشعار از حنجره خوش آوازان باعث خروج از حالت تعادل روحى و تقويت نيروى توهم شده و در اثر تلقينات قبلى، قوه عاقله تخدير مى گردد. رياضتها هم که قوه خيال را تحریک كرده است، موجب می شود ناگاه سالك در حال خواب يا بيدارى خیالاتش را در برابر چشمانش مجسم ببیند.

ايمان، اعتقاد و هدف، به هر صورت كه باشد اثر آرام بخش خود را دارد، به انسان وزن مى دهد و زيان ها و از دست دادن سرمايه ها را توجيه مى كند و فقدان آنها يك نوع حالت بى وزنى روانى محسوب مي شود، در چنين حالتى انسان به خوبى احساس مى كند كه هيچ نوع تكيه گاهى ندارد و همچون كسى است كه در چاه عميق و بى انتهایی سقوط مى كند. حتی كمونيستها كه سر سخت ترين مخالفان ايمان مذهبى و عقيده به جهان ماوراى طبيعى هستند، نتوانسته اند اثر آرام بخشى ايمان به خدا را انكار كنند.

ویژگی های افراد «جاه طلب» موجب می شود به راحتی قابل شناسایی باشند. آنان افراد ریاکاری هستند که جاه طلبی شان هرگز اشباع نمی شود. آنها بسیار خودخواه اند بصورتی که خداوند در توصیفشان، در آیه 188 سوره «آل عمران» می فرماید: «دوست دارند نسبت به كار نيكى كه انجام نداده اند مورد ستايش قرار گيرند». این گروه تحمل کوچکترین انتقاد را ندارند و آنچه را در واقعيت عينى از مقام و منزلت به دست نمى آورند، در عالم اوهام و خيالات براى خود فراهم مى سازند.

«عجله» اين خوى ناپسند، مانند بسيارى از رذايل ديگر، قبل از هر چيز از هوی پرستى سرچشمه مى گيرد. همچنین حبّ دنيا كه سرچشمه خطايا و معاصى است، كمى ظرفيت و سعه صدر، جهل و نادانی، تسویلات شیطان و تزئینات او و فريب هاى دوستان نادان و ...، از سایر عوامل شتابزدگى و عجله می باشد.

آیات مختلفی در قرآن بر اين حقيقت تأكيد مى كنند كه شرك هيچ گونه دليل و برهانى ندارد؛ و مشرکان از گمان بی اساس خود پیروی می کنند. خداوند در سوره مومنون آیه 117، مى فرمايد: «و هركس معبود ديگرى را با خدا بخواند و به يقين هيچ دليلى بر آن نخواهد داشت ...». در سوره يونس آیه 66 نيز می فرماید: «آنها تنها از گمان بى اساس پيروى مى نمايند ...».

سه نشانه عمده برای شناخت «مکاشفات رحمانی» وجود دارد. 1- مكاشفات رحمانى هم یقینی اند و هم همراه با سطح بسيار والايى از ايمان، در حالى كه مكاشفات شيطانى فاقد آن مى باشد. 2- مكاشفات رحمانی، همراه و هماهنگ با كتاب و سنّت است، اما مکاشفات شیطانی چنین نیست. 3- محتواى مکاشفات رحمانی کاملا با عقل سازگار است، در حالی که مکاشفات شیطانی سراسر اوهام بلندپروازانه و بی اساس است.