با توجّه به معنای لغوی «عرش» و مناسبتی که با «عظمت و قدرت» پیدا می کند، شایسته ترین معنای «عرش الهی» همان «حاکمیّت و قدرت» بی پایان و مطلق خداوند یا «مجموع جهان هستی» است که با تدبیر خداوند به وجود و حیات خود ادامه می دهد.
کرسی نیز به معنایی همچون «منطقه قلمرو حكومت» و یا «منطقه نفوذ علم الهی» و یا وجودی وسيع تر از تمام آسمان ها و زمين و محیط بر آنها تفسیر شده است.
بدیهی است هیچ کدام از این معانی عرش و کرسی موجب «جسم انگاری» خدا نمی شود.

خدا در قرآن به عنوان «خَيْرُ الْماكِرين» توصيف شده است. «ماكر» از ماده «مكر» به معنى منصرف ساختن ديگرى از رسيدن به مقصود از طريق حيله است. از این رو مکر اگر برای رسیدن به هدف مطلوبی باشد پسندیده و اگر برای رسیدن به هدف مذمومی باشد، ناپسند خواهد بود. اما در تبیین دلیل توصيف خدا به «خَيْرُ الْماكِرين» باید گفت: خدا قوی ترین مدبر است و تدبير صحيح آن است كه شخص، عالم به عواقب امور و آينده و گذشته باشد و اضافه بر اين هرگونه قدرت بر انجام تدبيرهاى خود داشته باشد، لذا شایسته توصیف به این وصف می گردد.

قرآن در سوره نازعات به مدبّرات امر سوگند یاد می کند. مفسران گفته اند مقصود همان فرشتگان هستند که امور جهان را تدبیر می کنند. این سخن منافات با توحید ربوبی ندارد زیرا آنان مجریان فرمان الهی و موکلان امور به اراده و مشیت او می باشند. مثلا اگر می گوییم در عسل شفا است، منافاتی ندارد با این که شفا دهنده فقط خدا باشد. این ها همه سلسله علت و معلول را بیان می کنند. یعنی از یک علت غیر مستقل شروع می­شود تا به علت العلل و مسبب الاسباب،  يعنى ذات پاك خدا برسد؛ كه هر سببى در تأثيرش، مديون اوست.

حقیقت «توكّل» سپردن كارها به خدا و اعتماد قلبی بر لطف اوست. از تعبيراتي كه روايات درباره «توکّل» به كار برده اند استفاده می شود که روح توکّل يعنى بريدن از مخلوق و پيوستن به خالق و آن كس كه داراى اين روحيّه نباشد به حقيقت توكّل نايل نشده است. در واقع توكّل مفهوم بسيار ظريف و دقيقى دارد كه در عين توجّه به عالم اسباب انسان را از غرق شدن در آن و دل بستن به غير خدا و آلودگى به شرك باز مى‏ دارد.

امام علي(ع) در بیان آثار سوء «اختلاف» می فرماید: «اختلاف، تصميم گيرى و تدبير را نابود مى كند»، در واقع اختلاف مانعی در برابر تصميم گیری و تدبير صحیح است و آن را بر هم می زند؛ زیرا انجام هر كار مهمى احتياج به انديشه، تدبير و تصميم گيرى صحيح دارد و اين كار نیز تنها در فضايى به دور از اختلاف امکان پذیر است. در داستان جنگ صفين، امام(ع) و برخی از دوستان آگاه اصرار داشتند كه جنگ را تا پيروزى ادامه دهند؛ اما مخالفت افراد جاهل، اين تصميم را بر هم زد و مسلمانان را با عواقب بسيار دردناكی مواجه ساخت.

امام علی(ع) در این باره می فرماید: «كسی كه در کارها تنبلی كند حقوق افراد را ضايع مى سازد و كسى كه از سخن چين پيروى كند دوستان خود را از دست می دهد». در واقع تنبلی در انجام به موقع کارها، سبب تراكم آنها و تراكم سبب ضايع شدن بخشى از آن مى شود و چنين كسى حق خالق و مخلوق را ضايع مى كند. از سوی دیگر روایات بسیاری نسبت به سخن چينى هشدار می دهند، امام على(ع) در این رابطه مى فرمايد: «از سخن چينى بپرهيز كه بذر عداوت مى افشاند و انسان را از خدا و مردم دور مى سازد».

برهان وحدت(تمانع) با بيان روشن و فشرده در روايات اسلامى آمده است. امام صادق(ع) فرمود: «هنگامى كه مشاهده مى كنيم آفرينش منظّم است، و كواكب در مدارات خود در حركت اند، و تدبير جهان واحد است، و شب و روز و خورشيد و ماه طبق برنامه منظّمى گردش دارند، اين سلامت تدبير، و به هم پيوستگى امور، نشان مى دهد كه مدبّر آنها يكى است».

پنج آيه اول سوره علق به اتفاق همه مفسران، در آغاز وحى و بعثت پيامبر اكرم(ص) نازل شده است: «اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذي خَلَقَ* خَلَقَ الْإِنْسانَ مِنْ عَلَقٍ* اقْرَأْ وَ رَبُّكَ الْأَكْرَمُ* الَّذي عَلَّمَ بِالْقَلَمِ* عَلَّمَ الْإِنْسانَ ما لَمْ يَعْلَمْ». در این آیات پیامبر دعوت به گرفتن و قرائت وحی شده است. قرائت به نام پروردگاری که انسان را آفریده و همه چیز را به او آموخته است.

امام صادق(ع) در برابر مرد زنديق و بى ايمانى كه از محضرش درباره وحدانيّت پروردگارش سؤال كرد؛ فرمود: «هنگامى كه آفرينش را منظّم مشاهده مى كنيم؛ و افلاك را در جريان، و آمد و شد شب و روز و خورشيد و ماه را طبق برنامه منظّم مى بينيم، اين درستى فرمان، و تدبير، و انسجام امور، دليل بر اين است كه مدبّر و پروردگار فقط يكى است».

اين واژه در اصل به همان معناى پرورش و تربيت و سوق به كمال است. اين واژه هنگامى كه به طور مطلق به كار رود تنها بر خداوند اطلاق مى شود؛ چرا كه او مالك حقيقى و مربّى و مصلح همه چيز است؛ و هنگامى كه به غير خدا گفته شود، حتماً به صورت مضاف خواهد بود مانند «ربّ الدّار»؛ (مالك خانه). اين واژه هنگامى كه در مورد خداوند به كار برود ممكن است اشاره به جنبه هاى مختلف ربوبيّت او باشد؛ يعنى مالكيّت و تدبير و اصلاح و تربيت و قيمومت و انعام.