تعبيرات قرآنى همه براساس مقياس‌هاى همگانى بيان شده نه براساس مقياس‌هاى خاص عرب. بهشت با سايه درختان و جوى‌هاى روان و كاخ‌ها و حوريه‌هايش همه و همه چشم اندازهايى هستند كه باب طبع همگان است و هر كس در هر سرزمين، مشرق يا مغرب، آباد يا ويران، ديده يا ناديده آن را مى طلبد؛ بنابراين نمي‌تواند ويژه برخى از ملّت‌ها و قوميّت‌ها مثل قوم عرب باشد.

خداوند در سوره «فتح» با اشاره به اضطراب و شتابزدگى كفّار و مشركان در برابر وعده هاى پيروزى مسلمانان و شكست دشمنان آنها، مى فرمايد: «آنها مى گويند: اگر راست مى گوييد اين فتح و پيروزى شما در چه زمانى است؟ [چرا اين وعده ها تحقّق نمى يابد؟] و اين دليل بر آن است كه شما دروغ مى گوييد و خودتان را فريب مى دهيد». قرآن در پاسخ آنها به پيامبر(ص) دستور مى دهد: «بگو [عجله نكنيد!] اين پيروزى فرا مى رسد و در آن روز، ايمان كافران سودى به حال آنها نخواهد داشت و مهلتى به آنان داده نمى شود».

در بسیارى از کتب تفسیر و روایت نقل شده که خداوند او را به این جهت صادق الوعد شمرده که او به قدرى در وفاى به وعده اش پافشارى داشت که با کسى در محلّى وعده اى گذاشته بود، و طرف مقابل فراموش کرد و نیامد، اسماعیل (ع) تا یک سال در انتظارش بود. یعنی یک سال به آن محل سرکشى مداوم  می کرده است. نه این که یک سال کار و زندگى خود را تعطیل کند و دائماً در آنجا بماند. البته این اسماعیل همان اسماعیل معروف، فرزند ابراهیم (ع) نیست بلکه اسماعیل بن حزقیل از انبیاء بنى اسرائیل است.

خداوند در توصيف منافقين مي فرمايد: ([به گمان خود] خدا و مؤمنان را فريب مى دهند؛ در حالى كه جز خودشان را فريب نمى دهند؛ ولى نمى فهمند). از سویی منافقان را به كسى تشبيه مى كند كه در ميان انبوه تاريكى، در يك شب ظلمانى گرفتار شده و راه نجاتي ندارد. زيرا آنها نمى توانند ببينند و بشنوند و حتى زبان آنها نيز از كار مى افتد و راهى براي بازگشت ندارند، و شاين همان حجاب نفاق بود كه به آنها اجازه درك حق را نمى داد، با اين كه بارها آزموده بودند كه پیروزی در سايه ايمان و استقامت است و نه به كثرت نفرات.

تلاوت قرآن یک سری آداب باطني دارد؛ مثلا: كسي كه قرآن مي خواند، بايد خاضع باشد و قلب او رقيق گردد، و لباس حزن و ترس در درونش بپوشد و قاري در وعده ها و موعظه ها توقف كند و در مثالها و مواعظ آن تفكّر كند. به فرموده امام صادق(ع) قرآن با حُزن نازل شده پس بايستي آن را با حزن قرائت كرد و ...

خداوند در قرآن با ذکر نتیجه روشنی برای «توکّل» نمودن بر خدا، همگان را تشویق به این امر می کند و وعده نجات و پيروزى به آنها مى ‏دهد. آنگاه چنين مى ‏فرمايد: «هر كس بر خدا توكّل كند خدا كار او را به سامان مى ‏برد». در واقع خداوند وعده قطعی به همه متوكّلان داده كه مشكلات آنها را حل كند. سپس به ذكر دليل آن پرداخته، مى ‏فرمايد: «زيرا خداوند بر هر چيز تواناست». بديهى است چنين كسى مى‏ تواند به تمام وعده‏ هاى خود جامه عمل بپوشاند و مشكلات را هر قدر سنگين و سخت هم باشد با اراده و فرمان خود بگشايد.

گناه کبیره، گناهى است که براى ارتکاب آن در قرآن و روایات وعده عذاب داده شود و یا لااقل اکیداً از آن نهى شده باشد.

منکران معاد معمولاً روى سه موضوع تکیه مى کردند، که عبارتند از: 1ـ عدم امکان برپائى قیامت. 2ـ قیامت فقط یک وعده غیر قابل اثبات و نسیه است و معلوم نیست در چه زمانى واقع مى شود؟ اگر در هزاران یا میلیون ها سال بعد باشد، چه تأثیرى در زندگى امروز ما دارد. 3ـ بر فرض امکان برپایی قیامت، کسی که توانایی آن را داشته باشد وجود ندارد.

سوء ظن نسبت به خداوند و وعده هاى او، و نسبت به رحمت و کرم بى پایان او بسیار زشت و زننده است و نشانه ضعف ایمان می باشد و قرآن کراراٌ از سوء ظن افراد بى ایمان نکوهش می کند. در مقابل در آیات و روایات حسن ظن به خدا نشانه ایمان شمرده شده است.