مردم در مورد حسابرسي قيامت كاملا با هم متفاوتند و بر چهار گروه تقسيم مي شوند: 1. گروهى نسبت به حسابشان بسيار سختگيرى مى شود؛ چون در دنيا در حساب بندگان خدا سخت مى گرفتند و يا كج خُلق و ستمگر بودند. 2. گروهي حسابشان بسيار آسان است و آن هم به خاطر اعمال نيك و خوشرفتارى و آسان گرفتن بر بندگان خدا يا به خاطر آلودگي كمتر به مال و مقام دنياست. 3. گروهي بدون حساب وارد بهشت مى شوند؛ زيرا آلوده به چيزى از امور دنيا نبودند. 4. كسانى بدون حساب وارد دوزخ مى شوند، مانند پيشواى ستمگر، تاجر دروغگو و پيرمرد زناكار.

در روايات اسلامى درباره اعمالى كه در ميزان عدل الهى در قيامت سنگين و مايه نجات و رو سفيدى است نكاتي بيان شده كه از جمله آنها مي توان به حُسن خُلق، شهادت به يگانگى خدا و نبوت پيغمبر اكرم(ص)، صلوات بر محمّد و آل محمّد(ص)، اذكارى همچون «اَلْحَمْدُ لله وَ سُبْحانَ الله وَ الله اَكْبَرُ» و همچنين «لا اِلهُ اِلَّا الله» و همچنين «ارتباط و پيوند معنوى با محمّد و آل محمّد(ص)» اشاره كرد.

درباره اين كه چه چيزهايي نشانه شخصيت و كرامت در انسان‌ها است امام صادق(ع) مي فرمايند: «ثَلاَثَةٌ تَدُلُّ عَلَى كَرَمِ الْمَرْءِ: حُسْنُ الْخُلْقِ وَ كَظْمُ الغَيْظِ وَ غَضُّ البَصَرِ»؛ (سه چيز نشانه شخصيّت انسان است: حُسن خُلق، فرو بردن خشم و چشم‌پوشى كردن)...

آثار و پیامدهای «شجاعت» از ديدگاه اخبار و احاديث بسيارند از جمله اينكه: شجاعت زينت است و ترس عيب است. سخاوت و شجاعت صفات شريفى هستند كه خداوند سبحان آنها را در وجود كسانى كه دوستشان دارد و آزموده است قرار مى‏ دهد، افراد شجاع و با شهامت و سخاوتمند كانون بزرگوارى و مركز نيكى هستند. همچنین امام علي(ع) در مورد فرماندهان بزرگ لشكرش مسئله شجاعت و شهامت را از اصول اساسى و صفات برجسته انسانى شمرده است.

امام علی(ع) دراین باره می فرماید: «سخن زشت و خشونت آميز از آنان دور است، گفتارشان ملايم و منكرات از آنان به دور است. نيكي به آنان روى آورده و شرّ به آنان پشت كرده». برخورد آنان با همه مردم با زبان خوب و تعبيرات محبّت آميز است و خشونت در گفتار و سخنان زشت از آنها به دور است. نه تنها چنين سخنانى نمى گويند؛ بلكه با آنها فاصله زيادى نيز دارند.

امام علي(ع) درباره حفظ «عزّت نفس» به فرزندش امام حسن(ع) می فرماید: «نفس خويش را از گرايش به هر پَستى گرامى دار؛ زيرا هرگز نمى توانى در برابر از دست دادن شخصيت خود بهاى مناسبى به دست آورى، برده ديگرى مباش، چون خداوند تو را آزاد آفريده است». اشاره به اينكه بعضى از خواسته ها چنان است كه اگر انسان از شخصيت خود مايه نگذارد به آن نمى رسد و سزاوارِ انسان آزاده و با شخصيت نيست كه تن به چنين معامله اى بدهد؛ از شخصيت خود بكاهد تا به خواسته اى از خواسته هاى ماديش برسد.

رسالت امامان معصوم(ع) در بسيارى از جهات هماهنگ با رسالت انبياء(ص) است؛ آنان ادامه دهنده راه پيامبرانند و به اين دليل بيشتر صفات معتبر در انبياء را دارا هستند. امامان معصوم(ع) علاوه بر علم و عصمت، صفاتي مانند «صدق گفتار»، «پايبندي به پيمان ها»، «امانت داري»، «علاقه و دلسوزى فوق العاده نسبت به مردم»، «اخلاص» و «عدم انتظار هر نوع پاداش مادى»، «نيكوكارى و احسان»، «شجاعت»، «توكل بر خدا»، «نرمش و حُسن خُلق» و «پيروزى در آزمايش هاى سخت» را دارا می باشند.

از نظر امام صادق(ع) مؤمن بايد چهار خصلت داشته باشد: راستگويى، حيا، حُسن خُلق و شُكر. صداقت موجب از بين رفتن بسيارى از گناهان مي شود؛ چراكه براي پوشاندن گناهان، مجبور است دروغ بگويد. حيا باعث مي‌شود كه از زشتى‌ها رو برگرداند. كسى كه حُسن خُلق دارد، عصبانى نمى‌شود و به همين جهت گناه نمى‌كند. شُكر هم به اين معناست كه هر عضوى را در جاى خودش و در راهى كه خدا آن را آفريده استفاده كند و با اين كار، ديگر گناه نمى‌كند.