پاسخ اجمالی:
درباره اين كه چه چيزهايي نشانه شخصيت و كرامت در انسان‌ها است امام صادق(ع) مي فرمايند: «ثَلاَثَةٌ تَدُلُّ عَلَى كَرَمِ الْمَرْءِ: حُسْنُ الْخُلْقِ وَ كَظْمُ الغَيْظِ وَ غَضُّ البَصَرِ»؛ (سه چيز نشانه شخصيّت انسان است: حُسن خُلق، فرو بردن خشم و چشم‌پوشى كردن)...
پاسخ تفصیلی:
درباره اين كه چه چيزهايي نشانه شخصيت و كرامت در انسان‌ها است امام صادق(عليه السلام) مي فرمايند: «ثَلاَثَةٌ تَدُلُّ عَلَى كَرَمِ الْمَرْءِ: حُسْنُ الْخُلْقِ وَ كَظْمُ الغَيْظِ وَ غَضُّ البَصَرِ»(1)؛ (امام صادق(عليه السلام) فرمودند: سه چيز نشانه شخصيّت انسان است: حُسن خُلق، فرو بردن خشم و چشم‌پوشى كردن).
شرح حديث:
«كرم» در فارسى به معناى جود، سخاوت و بخشش است و در عربى هم گاهى به اين معنا به كار برده مى‌شود. در آيات و روايات به معناى شخصيّت و ارزش به كار رفته است، به عنوان مثال در آيه «إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَاللهِ أتْقَاكُمْ»(2)؛ (گرامى‌ترين شما نزد خداوند باتقواترين شماست) به معناى گرامى‌تر و بزرگوارتر است و «مكارم اخلاق» هم به معناى ارزش‌هاى اخلاقى است.
مطابق اين حديث شخصيّت انسان از سه چيز شناخته مى‌شود:
1. حُسن خُلق
برخورد خوب، حُسن معاشرت و رعايت ادب همگى حُسن خُلق هستند كه در آيات و روايات تأكيد زيادى بر آنها شده است، به طوري كه يكى از معجزات پيامبر اكرم(صلى الله عليه و آله و سلم) حُسن خُلق شمرده شده است.
افراد با ظرفيّت، اگر كم و زيادى هم در زندگى آنها پيش آيد، به روى خودشان نمى‌آورند و خود را كنترل مى‌كنند؛ در مقابل افراد بى‌ظرفيّت با اندك ناملايمات بى‌تاب شده و با همه برخورد مى‌كنند. براى اهل علم، حُسن خُلق بسيار ضرورت دارد و براى جذب مردم در مسائل معنوى سرمايه مهمّى است كه تمام هم نمى‌شود. پنجاه درصد تبليغ، حُسن خُلق و بقيّه آن مطالب علمى است.
2. فرو بردن خشم
«كظم» در لغت به معناى بستن دهان مَشك است. از آنجا كه خشم در درون انسان مانند آتشى است كه از درون زبانه مى‌كشد و شخص جلوى آن را مى‌گيرد، از آن تعبير به كظم شده است كه اين، نشانه فضيلت عالى است؛ البتّه خشم‌هاى مقدّس هم داريم كه در جاى خود لازم است.
3. چشم پوشى كردن
«غمض» به معناى بستن و چشم بر هم گذاشتن است؛ ولى «غضّ» به معناى نقصان، يعنى پايين نگريستن است.
حال سؤال اين است كه چشم را بايد از چه فرو بست؟
چشم‌پوشى معناى وسيعى دارد: چشم‌پوشى از نامحرم، چشم‌پوشى از عيوب مردم، چشم‌پوشى از خطاهاى كوچك مردم، چشم‌پوشى از زرق و برق دنيا و.. بايد سعى كنيم اين نشانه‌ها را در خود زنده كنيم.(3)
تا کنون هیچ نظری برای این مطلب درج نشده است.