به دلیل آن که صنایع کنونى با تمام فواید و برکاتى که براى نوع بشر دارد، محیط زیست را به شدّت آلوده و تخریب مى کند و به دنبال تخریب محیط زیست، انواع جان داران در خطر نابودى قرار مى گیرند و اگر از سلاح هاى وحشتناک کنونى مخصوصاً سلاح هاى کشتار جمعى استفاده گردد این تخریب، وسیع تر و وحشتناک تر است، دنیاى کنونى به این فکر افتاده است که براى حفظ محیط زیست و نسل حیوانات به پا خیزد و پیش از آن که فاجعه اى در کره خاکى ما رخ دهد، چاره اى بیندیشد.
گرچه مطامع جهان خواران و پول پرستى سرمایه دارانى که جز به افزایش ثروت خود نمى اندیشند، این مسأله را با مشکلات فراوانى مواجه کرده و کارآیى گروه هاى حفظ محیط زیست و حمایت از انواع حیوانات را به حدّاقل رسانده و معلوم نیست نسل هاى آینده به چه سرنوشتى گرفتار خواهند شد.
ولى پیشوایان اسلام از هزار سال پیش و بیش تر بر این موضوع تأکید کرده اند که یک نمونه آن سخنان صریح مولا امیرالمؤمنین(علیه السلام) در خطبه یاد شده است که با صراحت مى فرماید: «برابر سرزمین ها و حیوانات مسئولید».
روایات زیادى از پیامبر اکرم و ائمه معصومین(علیهم السلام) نیز در این زمینه صادر شده که این مسأله مهم را در عالى ترین شکل و صورت بیان فرموده است ; از جمله:
در ماجرایى از پیغمبر اکرم(صلى الله علیه وآله) مى خوانیم: آن حضرت شترى را دید که آن را خوابانده اند و پاى آن را بسته اند; ولى جهازش بر او بود (در حالى که در این گونه موارد جهاز را از پشت شتر بر مى دارند تا استراحت کند) پیامبر فرمود: «أَیْنَ صاحِبُهَا؟ مُرُوهُ فَلْیَسْتَعِدَّ غَداً لِلْخُصُومَةِ; به او بگویید: خود را فرداى قیامت براى دادخواهى آماده سازد!».
در حدیث دیگرى از پیغمبر اکرم(صلى الله علیه وآله) نقل شده است: «لاَ تَتَوَرَّکُوا عَلَى الدَّوَابِّ وَ لاَ تَتَّخِذُوا ظُهُورَهَا مَجالِسَ; به صورت یک طرفى بر چهارپایان ننشینید (زیرا سنگینى پاها بر یک طرف بدن حیوان وارد مى شود) و پشت آن ها را به صورت مجلس انتخاب نکنید (اشاره به این که اگر در راه به دوستانتان رسیدید و مى خواستید با آن ها گفتگوهایى داشته باشید از مرکب پیاده شوید; هنگامى که گفتگوى شما تمام شد سوار شوید!)».
آذوقه او را آماده کند (سپس به خود بپردازد) و بدن او را داغ نکند و به صورتش شلاق نزند; چرا که تسبیح خدا مى گوید و هر زمان از کنار آب مى گذرد آب را بر او عرضه کند (زیرا او نمى تواند تشنگى خود را اظهار کند!)».
این احادیث و احادیث فراوان دیگرى که در این زمینه رسیده به خوبى نشان مى دهد که اسلام، دقیق ترین دستورات را در زمینه حمایت از حیوانات و رعایت حقوق آن ها داده است; تا آن جا که اطلاع داریم چنین دستوراتى در هیچ مکتبى دیده نمى شود.
و درباره حفظ محیط زیست نیز دستورات فراوانى دیده مى شود; از جمله این که دستور داده شده است: «کنار نهرها را آلوده نسازید; و همچنین زیر درختان میوه دار و مقابل درهاى خانه ها و محل نزول کاروان ها و اطراف مساجد».
در دستورات جنگى اسلام نیز نقل شده: «درختانِ سرزمین دشمن را قطع نکنید; نسوزانید و با جریان سیل آساى آب، آن ها را از میان نبرید. آب آشامیدنى دشمن را آلوده نسازید».
* * *
