در ادامه این خطبه چنین آمده است: « مردى به پا خاست، عرض کرد: اى امیرمؤمنان! ما را از آن فتنه و آزمون (بزرگ) آگاه ساز و آیا در این باره از رسول خدا(صلى الله علیه وآله)سؤال کردى؟» (وَ قامَ اِلَیْهِ رَجُلٌ فَقالَ: یَا أَمِیرَالْمُؤْمِنِینَ، أخْبِرْنا عَنِ الْفِتْنَةِ، وَ هَلْ سَأَلْتَ رَسُولَ اللهِ(صلى الله علیه وآله) عَنْها؟).
این تعبیر نشان مى دهد که در ذهن مردم چنین بوده که فتنه مهمّى در پیش است و سؤال کننده مى خواهد بداند آیا رسول خدا(صلى الله علیه وآله) درباره این فتنه خطرناک و ویرانگر، سخنى بیان فرموده است؟
امام علیه السلام در پاسخ او چنین فرمود: «(آرى) هنگامى که خداوند آیه «(الم * أَحَسِبَ النَّاسُ أَنْ یُتْرَکُوا أَنْ یَقُولُوا آمَنَّا وَهُمْ لاَ یُفْتَنُونَ); آیا مردم گمان کردند همین که گفتند: ایمان آوردیم، بدون آزمایش رها مى شوند؟»، نازل فرمود، من مى دانستم آن فتنه و آزمایش بزرگ تا زمانى که رسول خدا(صلى الله علیه وآله)در بین ماست نازل نمى شود; از همین رو عرض کردم: اى رسول خدا(صلى الله علیه وآله)! منظور از این آزمایش و فتنه چیست که خدا تو را از آن آگاه ساخته است؟» (فَقَالَ إِنَّهُ لَمَّا أَنْزَلَ اللّهُ سُبْحَانَهُ، قَوْلَهُ: (الم * أَحَسِبَ النَّاسُ أَنْ یُتْرَکُوا أَنْ یَقُولُوا آمَنَّا وَهُمْ لاَ یُفْتَنُونَ)عَلِمْتُ أَنَّ الْفِتْنَةَ لاَ تَنْزِلُ بِنَا وَ رَسُولُ اللّهِ ـ صَلَّى اللّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ ـ بَیْنَ أَظْهُرِنَا. فَقُلْتُ: یَا رَسُولَ اللّهِ، مَا هذِهِ الْفِتْنَةُ الَّتِی أَخْبَرَکَ اللّهُ تَعَالَى بِهَا؟).
سپس در ادامه چنین مى افزاید که پیامبر اکرم(صلى الله علیه وآله) فرمود: «اى على بعد از من امّتم در بوته آزمایش قرار مى گیرند، عرض کردم: اى رسول خدا(صلى الله علیه وآله)، (درباره شهادت من چه مى فرمایید؟) مگر در جنگ «احد»، بعد از آن که جمعى از مسلمانان شهید شدند و من به سعادت شهادت نرسیدم و این بر من سخت آمد به من نفرمودى بشارت باد بر تو که شهادت از پى توست؟
رسول خدا(صلى الله علیه وآله) فرمود: مطلب همان گونه است که گفته ام; ولى بگو: در آن هنگام چگونه صبر خواهى کرد؟ عرض کردم: اى رسول خدا(صلى الله علیه وآله)! این از موارد صبر نیست (زیرا صبر در برابر مصیبت است) بلکه از موارد بشارت و شکر است» (فَقَالَ: «یَا عَلِیُّ، إِنَّ أُمَّتِی سَیُفْتَنُونَ مِنْ بَعْدِی»، فَقُلْتُ: یَا رَسُولَ اللّهِ، أَوَ لَیْسَ قَدْ قُلْتَ لِی یَوْمَ أُحُد حَیْثُ اسْتُشْهِدَ مَنِ اسْتُشْهِدَ مِنَ الْمُسْلِمِینَ، وَ حِیزَتْ عَنِّی الشَّهَادَةُ، فَشَقَّ ذلِکَ عَلَیَّ، فَقُلْتَ لِی: «أَبْشِرْ، فَإِنَّ الشَّهَادَةَ مِنْ وَرَائِکَ؟» فَقَالَ لِی: «إِنَّ ذَلِکَ لَکَذلِکَ، فَکَیْفَ صَبْرُکَ إِذَنْ؟» فَقُلْتُ: یَا رَسُولَ اللّهِ، لَیسَ هَذَا مِنْ مَوَاطِنِ الصَّبْرِ، وَ لکِنْ مِنْ مَوَاطِنِ الْبُشْرى وَ الشُّکْرِ).
