آن چه در این بخش از خطبه درباره اسرار عجیب آفرینش انسان در دوران جنینى و سپس دوران تولّد و شیرخوارگى بیان شده است با آیات فراوانى هماهنگ است که درباره این اسرار تأکید بر تفکّر مى کند. در سوره زمر مى خوانیم: «(یَخْلُقُکُمْ فِى بُطُونِ أُمَّهَاتِکُمْ خَلْقاً مِّنْ بَعْدِ خَلْق فِى ظُلُمَات ثَلاَث ذَلِکُمُ اللهُ رَبُّکُمْ); او شما را در شکم مادرانتان پیوسته آفرینشى بعد از آفرینش دیگر در میان تاریکى هاى سه گانه (ظلمت شکم مادر و رحم و مشیمه) مى بخشد. این است خداوند، پروردگار شما». و در سوره مؤمنون مى خوانیم: «(وَلَقَدْ خَلَقْنَا الاِْنسَانَ مِنْ سُلاَلَة مِّنْ طِین * ثُمَّ جَعَلْنَاهُ نُطْفَةً فِى قَرَار مَّکِین * ثُمَّ خَلَقْنَا النُّطْفَةَ عَلَقَةً فَخَلَقْنَا الْعَلَقَةَ مُضْغَةً فَخَلَقْنَا الْمُضْغَةَ عِظَاماً فَکَسَوْنَا الْعِظَامَ لَحْماً ثُمَّ أَنشَأْنَاهُ خَلْقاً آخَرَ فَتَبَارَکَ اللهُ أَحْسَنُ الْخَالِقِینَ); و ما انسان را از عصاره اى از گل آفریدیم سپس او را نطفه اى در قرارگاه مطمئن [رحم] قرار دادیم; سپس نطفه را به صورت علقه [خون بسته] و علقه را به صورت مضغه ]چیزى شبیه گوشت جویده شده[ و مضغه را به صورت استخوان هایى درآوردیم و بر استخوان ها گوشت پوشاندیم; سپس آن را آفرینش تازه اى دادیم; پس بزرگ است خدایى که بهترین آفرینندگان است».
امام صادق(علیه السلام) در توحید مفضّل آن را از نشانه هاى بزرگ توحید و قدرت و عظمت خداوند یاد فرموده است. در کتاب توحید مفضّل از آن حضرت چنین نقل شده: «تو اى مفضّل، به آفرینش انسان بیندیش که نخستین مرحله آن، تربیت جنین در عالم رحم است; در حالى که در میان ظلمت هاى سه گانه (شکم، رحم و مشیمه) قرار گرفته; در آن جایى که راهى براى درخواست غذا و دفع آزار و جلب منفعت و دور ساختن زیان ها از خود ندارد، خداوند خون عادت را (از طریق بند ناف) به سوى او روان ساخته و همان گونه که آب، گیاهان را آبیارى مى کند این خون نیز جنین را آبیارى و تغذیه مى کند تا مراحل تکامل خود را بپیماید و آن قدر قوى و محکم شود که بتواند در هواى آزاد زندگى کند... و هنگامى که متولّد مى شود آن خون را به شیر تبدیل مى کند و به سوى پستان مادرش روان مى سازد، طعم و رنگ آن به کلّى دگرگون مى گردد و به صورتى که مورد نیاز نوزاد است در مى آید...». سپس امام صادق(علیه السلام) به شرح تکامل نوزاد در مراحل مختلف مى پردازد و شگفتى ها را یکى پس از دیگرى شرح مى دهد.
البتّه در این بحث فشرده نمى توان مسائل عجیبى را که در عصر ما از دوران تکامل یک نطفه در مراحل مختلف کشف شده است بازگو کنیم و آن چه را که در فیلم هاى مستند لحظه به لحظه منعکس است در این جا بیان کنیم ولى همین قدر مى گوییم که هزاران نکته باریک تر از مو در این بحث نهفته است و به تعبیر قرآن مجید (خَلْقاً مِّنْ بَعْدِ خَلْق)و آفرینش هاى جدید و پى در پى ـ که معمار آفرینش در آن ظلمتکده رحم نقش بر آب مى زند ـ از عجیب ترین پدیده هاى جهان آفرینش است.
مناسب است در این جا به یک نکته از هزاران نکته اشاره کنیم و آن این که جنین در تمام مدّت در درون کیسه اى قرار گرفته که مملوّ از آب غلیظ و لغزنده اى است و جنین در آن شناور است.
این کیسه آب از یک سو دستگاه ضدّ ضربه است که حتى اگر مادر، زمین بخورد و یا حرکات تند و شدیدى داشته باشد آسیبى به جنین نمى رسد. و از سوى دیگر یک وسیله مؤثر تعدیل کننده حرارت است و سبب مى شود که سرما و گرماى برون به آسانى روى جنین تأثیر نکند.
دیگر آن که شناور بودن جنین در آن کیسه آب سبب مى شود که اعضاى او که بسیار لطیف و آسیب پذیرند بر یکدیگر فشار نیاورند.
همچنین جنین را از امواج صداهاى ناهنجار بر کنار مى دارد و نیز نرمى و لطافت پوست او را حفظ مى کند و حتى علاوه بر بند ناف در تغذیه او نیز نقش دارد: (فَتَبَارَکَ اللهُ أَحْسَنُ الْخَالِقِینَ).
