گرچه این جمله، معروف است که «اُنْظُرْ إِلَى مَا قَالَ وَ لاَ تُنْظِرْ إِلَى مَنْ قَالَ; به گفتار بنگر نه به گوینده». ولى این سخن در مورد مطالب روشن و منطقى صادق است و در مواردى که مسائل مهم و پیچیده و اندیشه هاى یک مکتب مطرح است به یقین باید «من قال» و آورنده آن از هر نظر شناخته شده باشد تا بتوان بر او اعتماد کرد و او را الگو و اسوه خود قرار داد; لذا قرآن مجید در موارد مختلف به معرّفى پیامبر اکرم(صلى الله علیه وآله) و بیان صفات والاى او مى پردازد تا اعتماد مردم را به آیین او جلب کند; مى فرماید: «(لَقَدْ جَاءَکُمْ رَسُولٌ مِّنْ أَنفُسِکُمْ عَزِیزٌ عَلَیْهِ مَا عَنِتُّمْ حَرِیصٌ عَلَیْکُمْ بِالْمُؤْمِنِینَ رَءُوفٌ رَّحِیمٌ); به یقین، رسولى از خود شما به سوى تان آمد که رنج هاى شما بر او سخت و ناگوار است و بر هدایت شما اصرار مىورزد و نسبت به مؤمنان رئوف ومهربان است».
و در جاى دیگر مى فرماید: «(الَّذِینَ یَتَّبِعُونَ الرَّسُولَ النَّبِىَّ الاُْمِّىَّ الَّذِى یَجِدُونَهُ مَکْتُوباً عِنْدَهُمْ فِى التَّوْرَاةِ وَالاِْنجِیلِ یَأْمُرُهُمْ بِالْمَعْرُوفِ وَیَنْهَاهُمْ عَنِ الْمُنکَرِ وَیُحِلُّ لَهُمُ الطَّیِّبَاتِ وَیُحَرِّمُ عَلَیْهِمْ الْخَبَائِثَ وَیَضَعُ عَنْهُمْ إِصْرَهُمْ وَالاَْغْلاَلَ الَّتِى کَانَتْ عَلَیْهِمْ فَالَّذِینَ آمَنُوا بِهِ وَعَزَّرُوهُ وَنَصَرُوهُ وَاتَّبَعُوا النُّورَ الَّذِى أُنزِلَ مَعَهُ أُوْلَئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ); که از فرستاده خدا، پیامبر امّى پیروى مى کنند، پیامبرى که صفاتش را در تورات و انجیل که نزدشان است، مى یابند، پیامبرى که آن ها را به معروف دستور مى دهد و از منکر باز مى دارد، امور پاکیزه براى آن ها حلال مى شمرد و ناپاک ها را تحریم مى کند و بارهاى سنگین و زنجیرهایى را که بر آن ها بود (از دوش و گردنشان) بر مى دارد. (آنها رستگارانند)».
برهمین اساس، امام(علیه السلام) در این خطبه نخست پیغمبر اسلام(صلى الله علیه وآله) را از نظر نسب و خانواده و ریشه وراثت و صفات والاى انسانى آن حضرت معرفى مى کند و شجره طیّبه وجود او و خاندانش با شاخ و برگ هاى پربارش را مى ستاید; سپس به سراغ معرفى آیین پاکش از جنبه هاى مختلف مى رود تا اعتماد کامل مخاطبان را نسبت به اسلام جلب کند و بهانه هاى بهانه جویان را قطع نماید.
* * *
