از ديدگاه علم، مورچگان و همچنين ديگر حشرات، فاقد صدا هستند و صرفاً با ارسال امواج و حسّ بويايى با هم ارتباط برقرار مى كنند و اين دو هيچ ربطى به كلام صوتى ندارد. ليكن مهم آن است كه همه جانداران راهى ويژه براى ايجاد ارتباط با همديگر دارند؛ حال يا با ايجاد صداهاى خاصّى (مانند چهارپايان و پرندگان) و يا با ارسال امواج (مانند حشرات). امروزه علم، منطق و سخن گفتن چهارپايان و حتّى برخى ماهيان را اثبات كرده است. از سوى ديگر براى خداوندِ قادر محال نيست كه به پيامبرش، حضرت سليمان(ع) فهم سخن و پيام پرندگان و ساير جانداران را بياموزد.

امام علی(ع) در پاسخ به منکران خدا می فرماید: «آیا ممکن است ساختمانی بدون سازنده پدید آید»، امام(ع) در این استدلال، عقل و شعور انسان را به میدان قضاوت می آورد و در ضمن مثالی به «برهان نظم» استدلال می کند؛ زیرا همواره نظم دليل بر عقل و شعورِ پديدآورنده می باشد و نظم دقيق تر و پيچيده تر حکایت از عقل و دانش بيشترى دارد، همانند ساختمان بدن انسان که با این دستگاه هاى حساس و پیچیده حکایت از عقل و شعور سازنده آن دارد.

خداوند در سوره عنکبوت مى فرماید: «بسیارند جنبندگانى که حتى نمى توانند روزى خود را حمل کنند و ذخیره غذائى هم در لانه خود ندارند و هر روز، روزى نو مى خواهند، اما خدا آنها را گرسنه نمى گذارد و روزى مى دهد و همو به شما روزى مى بخشد». خداوند که روزی همه موجودات از جمله مورچه ها، پرندگان و حتی جنین در شکم مادر را فراموش نکرده از نیاز انسان نیز با خبر است و به او روزی می دهد. اما انسان گاهی از ترس قطع روزی به زندگی آلوده چسبیده و زیر بار هر ظلم و ستمی می رود.

این سوره در«مکّه» نازل شده است. محتواى این سوره از نظر اعتقادى بیشتر روى مبدأ و معاد تکیه مى کند و از نظر مسائل عملى و اخلاقى، بخش قابل ملاحظه اى از سرگذشت پنج پیامبر بزرگ الهى را بحث مى کند. یکى از امتیازات این سوره، بیان بخش مهمى از داستان«سلیمان» و«ملکه سبا» و چگونگى ایمان آوردن او به توحید و سخن گفتن پرندگانى همچون هدهد و حشراتى همچون مورچه با سلیمان است.

امام علی(ع) عظمت خدا را در خلقت «مورچه» چنين به تصویر می کشد: «به اين مورچه نگاه كنيد با آن جثه كوچك و اندام ظريفش، با چشم ديده نمى شود و در انديشه نمى گنجد، ولى با اين حال چگونه روى زمين راه مى رود و به روزيش دست مى يابد، ... اگر در مجارى خوراك و در بالا و پايين دستگاه گوارش او و آنچه در جوفش از جوانب دنده ها وجود دارد و آنچه در سر او از چشم و گوش قرار گرفته، بينديشى شگفت زده خواهى شد و از وصف عجايب آن به زحمت خواهى افتاد، پس بزرگ و بلند مرتبه است خداوندى كه در آفرينش اين حشره با او شريك نبوده و هيچ قدرتمندى او را در آفرينش آن يارى نكرده است».

مطالعه زندگی مورچگان پنجره ای از اسرار آفرینش را به روی ما می گشاید؛ مورچه ها در اندام كوچك خود تمام سیستم بدنی يك حيوان عظيم الجثه را دارند. از شاخص ترين ویژگی مورچه ها، زندگى دسته جمعي و بر اساس تقسيم كار است، آنها در تابستان به فكر زمستان هستند در حالی که ممکن است هرگز زمستان را نديده باشند، دانه هاى غذايى را به شیوه ای مطلوب نگهدارى مى كنند تا فاسد نشود، نوعى از مورچه ها [مورچه هاى سپاهى] مانند عشاير از جايى به جاى ديگر كوچ مى كنند. دانشمندان مورچه ها را دارای انواع بسیاری دانسته اند كه تعداد آنها ده برابر مجموع انسان ها مى باشد.