امام رضا(ع) می فرماید: همانا خداوند مکر و خدعه نمی کند: «لَا يَمْكُرُ وَ لَا يُخَادِعُ»؛ بلکه جزاء و پاسخ مکر و خدعه را می دهد؛ لذا منظور از «مکر» در آيه مورد بحث اين است كه دشمنان حضرت عیسی(ع) قصد داشتند با نیرنگ هاى شيطانى در مقابل دعوت الهى بایستند، امّا خداوند جهت حفظ دین و جان پيامبرش نقشه ‏هاى آنان را نقش بر آب نمود. به عبارتی، خداوند پاسخ مکرهای سوء مکاران را با برگشت مکر آنان به خودشان به انجام می رساند. در نتیجه نسبت «مکر» به خداوند، با نسبت آن به انسان متفاوت است.

رحمت و رأفت اسلامى بقدرى وسيع و فراگير است كه در ميدان جنگ نيز بروز و ظهور دارد و حتّى در كانون خشونت و تندى، پيروانش را نسبت به آن سفارش مى‌كند! بدين جهت پیامبر(ص) در روايات مربوط به آداب جنگ مي‌فرمايد: «به سوى ميدان جنگ حركت كنيد با نام و ياد خدا، در جنگ هرگز خيانت نكنيد، كشتگان دشمن را مُثله (قطعه قطعه) نكنيد، اهل مكر و فريب و غدر و پيمان شكنى نباشيد، به افراد ضعيف و ناتوان، كه دخالتى در جنگ ندارند، حمله نكنيد و پيرمردهاى ناتوان و بچّه‌ها و زنها را نكشيد و درختان را قطع نكنيد، مگر وقتي كه ناچار شويد و ....».

هر کس سوره «جنّ» را بخواند به تعداد هر جن و شیطانى که تصدیق به محمّد یا تکذیب او کرده است، ثواب آزاد کردن برده اى داده مى شود؛ و هر کس آن را بسیار بخواند هرگز در زندگى دنیا چشم زخم جنّ، جادو، سحر و مکر آنها به او نمى رسد، او با محمّد(ص) همراه خواهد بود، و مى گوید: پروردگارا! من کسى را به جاى او نمى خواهم، و هرگز از او به دیگرى متمایل نمى شوم.

حضرت زینب(س) در خطبه  کوفه، این گونه فرمودند: «اى كوفيان! اى نيرنگ بازان و پيمان شكنان و...! هرگز اشك چشمانتان خشك مباد و ناله هايتان آرام نگيرد. آيا براى برادرم گريه مى كنيد؟ آرى به خدا سوگند بايد كه بگرييد، چرا كه شما شايسته گريستنيد؛ پس فراوان گريه كنيد و اندك بخنديد، چرا كه ننگ گريبان شما را گرفت و لكه آن براى هميشه به دامن شما نشست... شما به خشم خدا گرفتار گشته و خوارى و بيچارگى بر شما حتمى شد... اگر پيامبر از شما بپرسد، اين چه كارى بود كه با اهل بيت من كرديد،... چه پاسخ خواهيد داد؟».

به محض ورود یاران امام به میدان، لشگریان معاویه براى تسلّط بر فرات درگيرى را آغاز کردند که به شکست شامیان انجامید، اما امام آب را بر روی یاران معاویه آزاد گذاشت. در آغاز ماه ذى الحجه معاویه سنت الهی را زیر پا نهاد و جنگ را آغاز کرد. در محرّم سال 37 ميان دو گروه آتش بس اعلام شد، اما باز سپاه معاویه آتش جنگ را شعله ور ساختند و در دهم صفر كه سپاه امام در آستانه پيروزى قطعى قرار داشت، عمرو بن عاص با مکر و حيله، یاران امام را فریب داد و فرصت پيروزى را از آنان گرفت.

امام علی(ع) با اشاره به عیوب دنیا، انسان را از دلبستگی به آن برحذر داشته و می فرماید: «دنيا منزلگاهی برای كوچ كردن است و جاى اقامت نيست». همچنین می فرماید: «دنيا سرايى است که حلالش با حرام و شرينى اش با تلخى به هم آميخته شده و ...، و خدا آن را مخصوص اوليائش نساخته». در واقع اگر متاع دنيا ارزشمند بود خداوند آن را به دوستانش اختصاص مى داد. سپس توصیه مى فرمايد: «پس آنچه خداوند بر شما واجب كرده را جزءِ خواسته هاى اصلی خود قرار دهيد و پيش از دعوت به مرگ آماده شويد».

این آیات درباره مشرکانی نازل شد که می گفتند:  ما مثل بعضى از امت هاى پیشین که پیامبران را تکذیب کردند و آنها را به شهادت رساندند، نیستیم،  اما وقتی پیامبر(ص) با قرآن به سراغشان آمد، نه تنها اسلام نیاوردند، بلکه در مقام تکذیب و مبارزه و انواع مکر و فریب بر آمدند.