معنای واژه «دابّه»

منظور از واژه «دابّه» چیست؟

«دابَّة» از مادّه «دبيب» به معنى راه رفتن آهسته و ملايم است ولى معمولا به همه جنبندگان اطلاق مى ‌شود. اين واژه بر مذكّر و مؤنّث و موجوداتى كه روى زمين راه مى روند و حتّى پرندگان آسمان اطلاق مى گردد و جمع آن، «دوابّ» است به معنى جنبندگان. اين واژه حتى انسان را نيز شامل مى ‌شود و موارد استعمال آن در قرآن مجيد شاهد اين مدعّاست.

بیان عجایب آفرینش حیوانات در قرآن

عجایب آفرینش حیوانات در قرآن چگونه بیان شده است؟

مطالعه حیات حیوانات به عنوان بخش بزرگی از موجودات جهان، انسان را با عظمت خالق شان آشنا می کند. قرآن نیز به حقایقی در این زمینه اشاره دارد. برای مثال در سوره شوری و جاثیه یکی از نشانه های خداوند، تنوع و پراکندگی موجودات در آسمانها و زمین معرفی می شود و در سوره غاشیه، انسانها را به تأمل در آفرینش شتر دعوت می کند و علاوه بر آن در سوره های مومنون و نحل نیز دقت در خلقت و فواید چهارپایان مایه عبرت معرفی می شود. در آیات دیگری از سوره های فاطر، یس، زخرف و غافر نیز به موارد دیگری اشاره کرده است.

حشر حیوانات

آیا همه حیوانات در قیامت محشور مى شوند؟

طبق آیه 83 سوره انعام، همه جنبندگان و حیوانات به سوى پروردگارشان جمع و محشور مى شوند. و مقصود از «یحشرون» یا نوعى از حشر و حساب به تناسب عقل و شعورشان خواهد بود و یا اینکه منظور ازآن نقطه مقابل «بثّ» (پراکندن) است، به این معنى که«بثّ»، اشاره به آفرینش جنبندگان است، سپس مى فرماید: هر گاه خدا بخواهد آن ها را «جمع» کرده و نابود یا منقرض مى سازد. همان گونه که در طول تاریخ، تاکنون بسیارى از انواع جنبندگان در روى زمین گسترش عجیبى پیدا کرده، و در زمانى بعد از آن منقرض و جمع شده اند.

روزی الهی، برای تمام موجودات، در هر نقطه از جهان

آیا ممکن است موجودى در گرفتن سهم روزى خویش، از قلم بیفتد؟

خداوند در سوره «هود» می فرماید: «هیچ دابّه اى در روى زمین نیست، مگر این که رزق و روزى آن بر خدا است، در هر جا باشد روزیش را به او مى رساند». در واقع خداوند روزی جنبندگان را هر کجا باشند و در هر وضع و شرائطى به آنان مى بخشد؛ از روزی حیوانات غول پیکر دریائى گرفته، تا جنبندگان بسیار کوچکى، حتى غذاى کودک در رحم مادر را مقرر کرده، حتی از نظر «کمیت» و «کیفیت» کاملاً منطبق بر خواسته ها و نیازهاى آنها است، از این رو هیچ کس نباید براى به دست آوردن روزى خود کمترین نگرانى به خویش راه دهد.
 

آلودگی به گناه، به جهت ترس از روزى

خداوند به کسانى که از ترس روزى گرفتار گناه مى شوند چه مى فرماید؟

خداوند در سوره عنکبوت مى فرماید: «بسیارند جنبندگانى که حتى نمى توانند روزى خود را حمل کنند و ذخیره غذائى هم در لانه خود ندارند و هر روز، روزى نو مى خواهند، اما خدا آنها را گرسنه نمى گذارد و روزى مى دهد و همو به شما روزى مى بخشد». خداوند که روزی همه موجودات از جمله مورچه ها، پرندگان و حتی جنین در شکم مادر را فراموش نکرده از نیاز انسان نیز با خبر است و به او روزی می دهد. اما انسان گاهی از ترس قطع روزی به زندگی آلوده چسبیده و زیر بار هر ظلم و ستمی می رود.

مشخصه های شرورترین افراد

در قرآن و روایات چه مشخصه هائی برای شرورترین افراد بیان شده است؟

قرآن در يك جا شرورترين افراد را جنبندگاني مي داند كه نسبت به حرف حق، كر و لال هستند و در آيه ديگر كافراني كه ايمان نمي آورند؛ اما بدترين آدمها از نظر روايات، پيشواي ستمكاري است كه گمراه است و ديگران را گمراه مي كند؛ كسي كه آخرتش را به دنيايش بفروشد و بدتر از او كسى كه آخرتش را به دنياى ديگري بفروشد؛ همچنين بدترين مردم در روز قيامت كسانى اند كه به خاطر ترس از شرّشان احترام شوند.

منظور از عبارت قرآنی «شَرُّ الْبَرِیَّةِ»

بدترین مخلوقات چه کسانى هستند؟

در میان تمام جنبندگان و غیر جنبندگان، موجودى مطرودتر از کسانى که بعد از وضوح حق و اتمام حجت، راه راست را رها کرده، در ضلالت گام مى نهند، یافت نمى شود، زیرا تمام درهاى سعادت به رویشان گشوده شده، اما از روى کبر و غرور و عناد و لجاج، آگاهانه به مخالفت برخاستند.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قالَ الصّادقُ عليه السّلام :

مَنْ ذُکِرْنا عِنْدَهُ فَفاضَتْ عَيْناهُ حَرَّمَ اللّهُ وَجْهَهُ عَلَى النّارِ.

نزد هر کس که از ما (و مظلوميت ما) ياد شود و چشمانش پر از اشک گردد، خداوند چهره اش را بر آتش دوزخ حرام مى کند.

بحارالانوار، ج 44، ص 285