إمتاع الأسماع

معرفی کتاب «امتاع الاسماع»

این کتاب تالیف تقى الدین ابو محمد (ابو العباس) احمد بن على بن عبد القادر بن محمد بن ابراهیم مقریزى شافعى مصرى (766 ـ 845ق) از مورخان بر جسته اهل سنت مى باشد که یکى از مهم ترین منابع تاریخ اسلام و سیره نبوى به شمار مى رود. نام اصلى و کامل آن عبارت است از «إمتاع الأسماع بما للنبى من الأحوال والأموال والحفدة والمتاع» است. مقریزى از روایات موجود در منابع معتبر و صحیح اهل سنت بهره برده و در نقل مطالب تاریخى و سیره نبوى به ترتیب از احادیثى آغاز کرده که سند معتبرى داشته و سپس به احایث ضعیف پرداخته است. او حتى به جرح و تعدیل راویان احادیث نیز پرداخته و بسیارى از احادیث را ارزش گذارى کرده است. او برخى از ابعاد شخصیتى على بن ابى طالب(ع) را نقل کرده و به بحث گذاشته است و در غالب موارد به نفع عقاید شیعه و تایید آن سخن گفته است.

حدیث ثقلین نزد اهل سنت

آیا حدیث ثقلین در روایات اهل سنت هم وارد شده است؟

حدیث ثقلین که در موضوع ولایت و امامت بی نظیر است، از نظر دلالت بسیار قوى و از نظر سند روایت متواترى است که در منابع شیعه و سنی به صورت گسترده مطرح شده است. این روایت در«صحیح مسلم»، «سنن ترمذى»‏ و «مستدرک الصّحیحین»‏ آمده است.

حدیث «سلونى» و برترى علمى على(ع) از دیدگاه اهل سنت

آیا حدیث «سَلونى قَبْلَ أن تَفْقِدونى» که نشانه برتری علمی علی(علیه السلام) است نزد علماى اهل سنت اعتباری دارد؟

در بسیاری از منابع تاریخی و حدیثی معتبر اهل سنت مانند مستدرک حاکم، تفسیر ابن کثیر، روایاتی از زبان حضرت علی(ع) نقل شده که می فرمود:« پیش از آن که مرا از دست بدهید از من بپرسید». هم چنین طبری از آن حضرت نوشته که می فرمود: «اى مردم از من بپرسید، به خدا سوگند از اخبار آینده تا روز قیامت از من نمى پرسید مگر این که پاسخ گویم، از کتاب خدا بپرسید، به خدا قسم آیه اى در آن نیست مگر این که من مى دانم که آیا از شب نازل شده یا روز». در واقع چنین درخواستی از مردم نشان از فضل علمی امام علی(ع) دارد.

گفتار ابن ابی الحدید در عدم احتجاج علی(ع) به حدیث غدیر

ابن ابی الحدید درباره عدم احتجاج علی(ع) به حدیث غدیر چه گفتاری دارد و آیا گفته او صحیح است؟

ابن ابی الحدید می گوید: همه مواردی که علی(ع) تظلم و دادخواهی از خلافت می کند، به دلیل دو امتیاز خویشاوندی با پیامبر(ص) و برتری بر اصحاب است نه بخاطر وجود دستور الهی. پاسخ: علی(ع) در موارد متعددی به حدیث غدیر و دستور خاص پیامبر(ص) به جانشینی خویش اشاره کرده و به گفتار رسول خدا (ص) احتجاج نموده است. نمونه ای از این روایات در مناقب خوارزمی، مستدرک حاکم و فرائد السمطین جوینی، موجود است.

اعتبار سند ائمه اثناعشر

آیا سند حدیث جابر بن سَمُره که عدد امامان را دوازده تن مى داند، ضعیف است؟

احادیث دوازده خلیفه را، بخارى و مسلم در «صحیح» خود آورده اند. و می دانیم که روایات صحیحین (بخارى و مسلم) نزد اهل سنت، از اعتبار بالایى برخوردار است و هر نوع خدشه را در سند و مضمون آن ناروا مى دانند. ضمن اینکه روایات با این مضمون در دیگر صحاح و مسانید اهل سنت مثل: سنن ابو داود، ترمذی، مسند احمد، و مستدرک حاکم نیز وجود دارد.

جهر به بسم الله در سنت پیامبر (ص)

جهر به بسم الله در سنت پیامبر (ص) چگونه بیان شده است؟

در کتب اهل سنت، دو گروه حدیث کاملا متفاوت در مسأله جهر به بسم الله در سنت پیامبر (ص)، سبب اختلاف فتاواى آنها شده است؛ 1-روایاتى که بسم الله را جزء سوره حمد مى شمرد و بلندگفتن را مستحب (یا لازم) مى داند. و دانشمندان اهل سنت ذیل بعضى از آنها تصریح کرده اند که روات آن عموماً از ثقات هستند، مانند حاکم در مستدرک. 2- روایاتى که یا بسم الله را جزء سوره حمد نمى شمرد یا از بلند کردن صدا و جهر به بسم الله منع مى کند. عجیب این که گاه یک راوى معیّن، مانند «انس» چندین حدیث ضدّ و نقیض در این مسئله دارد.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قالَ الصّادقُ عليه السّلام :

مَنْ دَمِعَتْ عَيْنُهُ فينَا دَمْعَةً لِدَمٍ سُفِکَ لَنا اَوْ حَقٍّ لَنا نُقِصْناهُ اَوْ عِرْضٍ اُنْتُهِکَ لَنا اَوْلاَِحَدٍ مِنْ شيعَتِنا بَوَّاءهُ اللّهُ تَعالى بِها فِى الْجَنَّةِ حُقُباً.

امالى شيخ مفيد، ص 175