قرائت قرآن با «آواز خوش»

نظر شارع مقدّس در مورد خواندن قرآن با «آواز خوش» چیست؟

شارع مقدّس از قاریان خواسته قرآن را با «صدای خوش» تلاوت کرده و نکات ظریف تلاوت، اعم از کشیدن صدا و یا زیر و بم آن را رعایت کنند. از این رو پیامبر(ص) می فرماید: «هر چیزی زیوری دارد و زیور قرآن، آواز خوش است» و همچنین امام صادق(ع) در تفسير آيه: «وَ رَتِّلِ الْقُرْآنَ تَرْتِيلاً» می فرماید: «آن را با تأنّى بخوانيد و صدايتان را خوش داريد». همچنين از امام رضا(ع) و او از پدر و نياكانش از پیامبر(ص) نقل است كه فرمود: «قرآن را با آواز خوش بخوانيد؛ زيرا آوازِ خوش، زيبايى قرآن را افزون مى كند».

تاریخچه تدوین قرائت های قرآن

سیر تاریخی تدوین قرائت های قرآن چگونه بوده است؟

مسلمانان در صده اول، قرآن را از اصحاب پيامبر(ص) فرا می گرفتند و پس از صحابه، از تابعين و پيشوايان بزرگى كه در شهرهاى آنان به سر مى بردند؛ مانند «سعيد بن المسيّب» در مدینه، و «عبيد بن عمير» در مکّه و ... اينان دانشمندان امّت و مرجع مسلمانان در زمينه هاى مختلف معارف اسلامى بودند؛ اما پس از این دوره، گروهی فنّ قرائت را رشته اختصاصی خود قرار داده و در قرائت قرآن شهرت یافتند. در ادامه گروهی دیگر تمام کوشش خود را در مسیر ضبط قرائت های صحیح به کار گرفتند و «ابوعبید قاسم بن سلام انصاری»، اولین فرد در این مسیر است.

ثواب «قرائت قرآن» در روايات

در روایات چه ثوابی برای «قرائت قرآن» بیان شده است؟

در روايت آمده كه مؤمنى كه قرائت قرآن كند در حالى كه جوان است نورانيّت قرآن با گوشت و خون او آميخته مى گردد و در قیامت آنقدر خدا به او اجر می دهد تا اینکه قرآن به این اجر راضي شود. در روايت ديگر است كه اگر كسي در شب 10 آيه قرائت كند از غافلان نيست و اگر 50 آيه بخواند از ذاكران و اگر 100 آيه بخواند از مطيعان و اگر 200 آيه بخواند از خاشعان، و اگر 300 آيه بخواند از رستگاران، و اگر 500 آيه بخواند از كوششگران و اگر 1000 آيه بخواند، هزار «قنطار» نيكى برايش نوشته مي شود.

معرفی ابن جزری

ابن جزری که بود؟

شمس الدین ابوالخیر محمد بن محمد دمشقی شافعی معروف به ابن جزری (751 ـ 833 ق) یکی از مهم ترین شخصیت‌ها و علمای شافعی اهل سنت می باشد که در زمینه های مختلف علوم اسلامی مثل قرائت قرآن، حدیث و تاریخ تبحر داشته و از جمله علمای عادل اهل سنت تلقی شده است. نسبت جزری مربوط به جزیره ابن عمر (ما بین دجله و فرات که منطقه ای در ترکیه امروزی است) می باشد.  او پس از تولد و رشد یافتن در دمشق، در همانجا مدرسه ای به نام دارالقرآن بنا نهاد و به تدریس و ترویج اندوخته هایش پرداخت. سپس به شهرهای مصر و روم مسافرت کرد و به همراه تیمور لنگ به ماوراء النهر هجرت کرد و در نهایت به شیراز رفته و از سوی تیمور مقام قضاوت آنجا را به عهده گرفت. وی در شیراز سکنی گزید و در همان دیار درگذشت.
او دانشمندی شافعی مذهب بود، اما از جهت عقیده به عقاید شیعه بسیار نزدیک و متمایل بود؛ به طوری که در پاسخ شعر یکی از علما به اسم «ابن السلامه» درباره آب زمزم و شرافت علی بن ابی طالب (علیه السلام) چنین سروده است:
وصل المشرف من امام مرتضی نور الشریعه ذی الکمال الواضح ... و ذکرت انک قد نظرت فلم تجد غیر الدعاء المستجاب الصالح
او جرعه من ماء زمزم حبذا ما قد وجدت و سلت فیه بمازج ... اما الدعاه فلست ابغی غیره ما کنت قط الی سواه بطامح
 

یکی از معانی «استهزاء» قرآن

امام علی(علیه السلام) چه معنایی برای «استهزاء» آيات قرآن ارائه می دهند؟

امام علی(ع) درباره پيامد «استهزاء» آيات قرآن می فرماید: «كسى كه قرآن بخواند و پس از مرگ وارد آتش دوزخ گردد از كسانى است كه آيات خدا را استهزاء كرده است». در واقع قرائت قرآن چند گونه است: گاه گوش دادن براي هماهنگ كردن زندگى است؛ و گاه تنها براي ثواب قرائت است؛ اما گروهی قرآن را در سخن و يا در عمل، استهزاء مي كنند؛ آيات تحريم ربا را مى خوانند ولى رباخوارى مى كنند، آيه تحريم غيبت را تلاوت کرده ولى غيبت مي كنند. آری اين گونه تلاوت نه تنها سبب نجات نيست؛ بلكه به فرموده امام(ع) سبب ورود در جهنم مي شود.

نظر ائمه(ع) در مورد قرائات مختلف قرآن

ائمه شیعه(ع) در مورد قرائات مختلف قرآن چه نظری ارائه کرده اند؟

از ائمه(ع) سخنانى درباره قرآن وارد شده كه به مهم ترين موضوعات قرآنی اشاره دارد و حاكى از دقّت نظر و ژرف انديشى آنان درباره اين كتاب مقدّس است. همچنين نشان دهنده ميزان عنايت و اهتمام آنان به حفظ و حراست نصّ قرآن و جلوگيرى از تحريف و تأويل آن است. امام صادق(ع) به «محمد بن وراق» فرمودند: «دوست ندارم كه قرآن با رنگى جز رنگ سياه نوشته شود، همان گونه كه در اوّلين بار نوشته شده است». اين سخن، نشانه دقّت و علاقه شديد امام(ع) نسبت به حفظ و سلامت قرآن است تا آنجا كه در رنگ خط نيز ترجيح دادند كه به همان نحوى كه اول بار نوشته شده، محفوظ باقى بماند، تا بدين وسيله قرآن با چيزى غير قرآن اشتباه نشود.

ثواب و فضيلت «قرائت قرآن»

در روایات اسلامی چه ثواب و فضیلتی برای «قرائت قرآن» بیان شده است؟

ثواب تلاوت هر آيه اى از قران بهتر است از آنچه زير عرش تا زمين است. هم چنين قرائت قرآن، سبب كفّاره گناهان و پوششى براى آتش و امانى از عذاب جهنم است. باكرامت‌ترين افراد بعد از انبياء و علماء، حاملين قرآن هستند؛ چراكه آنها مانند انبيا از دنيا خارج مي شوند و با انبيا از قبرهايشان محشور مي شوند و ثوابي مانند ثواب انبيا دريافت مي كنند.

آداب قرائت قرآن

قرائت قرآن چه آدابی دارد؟

خواندن قرآن آدابي دارد که باید آن را در هنگام قرائت رعایت نمود؛ در این باب آمده است که: قرآن را با تأني بخوانید و زماني كه خوانده مي شود گوش فرا دهید و ساكت باشد تا مورد رحمت الهي قرار گيرید. نظر كردن به قرآن عبادتى مستقل است و دستور آمده كه راه قرآن را كه دهان است با مسواك زدن تمييز كنيد.

آثار «قرائت قرآن»

«قرائت قرآن» چه آثاری دارد؟

«قرائت قرآن» باعث ازدياد ايمان، توكّل بر خدا، تواضع، نورانيت خانه، ايجاد خير كثير، بهره بردن ديگران از قرائت قارى، درخشندگى خانه اى كه در آن قرآن تلاوت مى شود براى اهل آسمان، رفع عذاب، بركت بسيار، حضور ملائكه، دور شدن شياطين، دفع بلاء، محفوظ بودن از شر دشمنان، نزول باران، مانع عذاب و اجابت دعا مي شود.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قال أبو جعفر(عليه السلام):

لا يَقْبَلُ اللهُ عَزَّوَجَلَّ حَجّاً ولا عُمْرَةً مِنْ مال حرام.

خداوند حج و عمره گزاردن با مال حرام را نمى پذيرد.

بحارالانوار: 93/120