آيات قرآن درباره «خلود» در بهشت و جهنّم تناقض ندارند؛ چون اشقيا و سعدا به تناسب نوع كردارشان در جهنّم و بهشت خلود دارند، و اين تعبيرى كه در محاورات عرب رايج است دوام و استمرار را تداعى مى‌كند و براساس سياق آيات، استمرار و خلود در هر دو مورد بر مشيّت خداوند معلّق شده است؛ چنان كه هر تصميم و سنّت ديگرى سرانجام به مشيّت او وابسته است.

كتب لغت درباره معناي واژه «خلود» دو نظر مختلف دارند: نخست اينكه معناى اصلى آن همان جاودانگى و هميشگى و ابديت است و اگر به طول عمر اطلاق مى شود از باب تشبيه است، دوّم اينكه معناى اصلى آن طول عمر است و اگر به جاودانگى و ابديت گفته مى شود از باب بيان مصداق واضح و روشن مى باشد. احتمالات مفسّران درباره «خلود» مردود شناخته شده؛ چرا كه بر خلاف صريح آيات «قرآن» است، زيرا در آيات «قرآن» تنها تعبير به خلود نشده است كه قابل اينگونه تفسيرها باشد تعبيرات ديگرى در اين زمينه در «قرآن مجيد» آمده كه با اين توجيهات نمي سازد.

به بیان قرآن، رباخواران در قيامت همچون ديوانگان يا افراد مصروع كه نمى توانند تعادل خود را حفظ كنند در عرصه محشر وارد مى شوند؛ به صورتی که گامى به جلو برمى دارند و زمين مى خورند و برمى خيزند و باز هم گرفتار همان سرنوشت مى شوند و سرانجام تلخ آنها نیز خلود در آتش است.

آیه 275 سوره «بقره» جزای ربا خواران را خلود در جهنم بیان می کند، درحالی که این عذاب مخصوص كسانى است كه بى ايمان از دنيا می روند. پاسخ این اشکال به دو صورت بیان شده است: 1- گناه ربا خواری چنان عظیم است که موجب می شود ربا خواران بی ایمان از دنیا بروند. 2- خلود را به معنای «جاودانگی» نگیریم، بلکه به معنای زمان بسیار طولانی در نظر گرفته شود.

آيات قرآن مشتمل بر تهديدات مختلفی نسبت به منكران رستاخيز و معاد است. در يكجا تعبير به «ضَلال بَعيد» مي فرمايد يعني آنها در گمراهي عميقي هستند و در سوره «اعراف» تهدید می کند: «كساني كه آيات ما را تكذيب كردند اعمالشان نابود مى شود» و در آيه ديگر می گوید: «براى آنها كه به قيامت ايمان نمى آورند عذاب دردناكى آماده شده است». در سوره ديگر مي فرمايد: «ما امروز شما را فراموش مى كنيم همان گونه كه شما ديدار امروز را فراموش كرديد» و در جاي ديگر منكران معاد را به خلود در آتش و جاودانگى عذاب تهديد مى كند.

عذاب اخروى متناسب با گناهی است که انسان مرتکب می شود، امّا تناسب زمانی لزومی ندارد، بلکه باید آثار سوء آن در نظر گرفته شود؛ گاهی اشتباهات خطرناکی که در یک لحظه اتفاق می افتند، می توانند آثار سوء دراز مدّتی به دنبال داشته باشد. وقتى مجازاتها و عذابها عكس العمل و نتيجه خاصیّت اعمال خود ماست، جاودانگى در عذاب تعجّب‏ آور نيست.
علاوه براین، عذاب جاودانه برای گناهکارانی است که ذات و سرشت آنها با خباثت عجین شده و هرگز از آن برنمی گردند؛ اگر دوباره به دنیا برگردند باز هم به ارتکاب گناه ادامه می دهند. لذا عذاب ابدی در مقابل خواسته ابدی آنها است نه بخاطر ارتکاب گناهی موقّتی.

مفهوم احاطه گناه، این است که انسان آن قدر در گناهان فرو رود که زندانى براى خود بسازد زندانی که منافذ آن بسته باشد. چنین کسانى به کرم هائى مى مانند که اطراف خود پیله اى مى تنند، پیله اى که آنان را زندانى و سرانجام خفه مى کند.

قران براى کسانى که فرد با ایمانى را عمداً به قتل برسانند، علاوه بر قصاص که مجازات دنیوى او ست، چهار مجازات و کیفر شدید اخروى نیز در پی دارد: 1ـ خلود در آتش. 2ـ خشم و غضب الهى. 3ـ دورى از رحمت خدا. 4 ـ مهیّا ساختن عذاب عظیمى براى او. و به این ترتیب، از نظر مجازات اخروى حداکثر تشدید در مورد قتل عمدى شده است، به طورى که در هیچ مورد از قرآن این چنین مجازات شدیدى بیان نگردیده است.

تحریم «ربا» حداقل در هفت آیه از قرآن کریم به وضوح دیده می شود و قرآن مجید به شدت هر نوع رباخواری را تحریم می کند، تا جایی که آن را نوعی کفر به خدا دانسته و از ناحیه خدا و رسولش به رباخوار اعلان جنگ می دهد و رباخوار را مستحق خلود در آتش جهنم می داند.