هتك حيثيت و تضييع آبروى افراد یکی از پیامدهایی است که جنبه حق الناس بودن غیبت را آشکارتر می سازد. علاوه بر تشبیه غيبت به خوردن گوشت برادر مؤمن پس از مرگش، احاديث ما غيبت را نوعى ظلم دانسته اند؛ مانند سخن پیامبر(ص) که می فرمایند: «خداوند غيبت را همانند تعرّض به مال و خون، حرام كرده است». همچنین انتقال حسنات از نامه اعمال غيبت كننده به غيبت شونده، و نقل سيئات از نامه اعمال غيبت شونده به غيبت كننده، دليل ديگرى بر حق الناس بودن غيبت است.

امام علي(ع) درباره بهترین راه نگهداری اسرار می فرماید: «انسان بهتر از هر كس ديگر اسرار خويش را نگهدارى مى كند». در واقع انسان، نسبت به حفظ اسرار خود از همه دلسوزتر است، چرا که افشاى اسرار موجب ضرر و زيان و گاه سبب هتك حيثيت مى شود، از این رو برای حفظ اسرار بايد آنها را در صندوق سينه خود محكم نگه دارد. همان گونه كه در كلمات قصار امام(ع) آمده است: «سينه انسان خردمند صندوق اسرار اوست».

آیات و روایات پر است از آثار سوء «حرص» در زندگی فردی و اجتماعی بشر، مانند: حریص همچون فقیران زندگی می کند و همچون فقیران می میرد، ولی در قیامت همچون اغنیا محاسبه می شود. حرص انسان را به هلاکت می افکند؛ زیرا شخص حریص به خاطر دلباختگی به دنیا خطرات اطراف خود را نمی بیند، زمینه را برای آلودگی به انواع گناهان همچون دروغ و خیانت و غصب حقوق دیگران فراهم می کند، حریص اموالی را می اندوزد که زحمتش از آن او و سود و منفعتش از آن دیگران است.

از جمله آثار مثبت «سخاوت» در زندگى فردى و اجتماعى انسان اين است كه پوششى براى عيوب انسان است و آبروى او را حفظ مى كند، ثمره درخت عقل است، بر عقل و خرد انسان مى افزايد، فاصله طبقاتى جامعه را كم مى كند و از اين طريق ناهنجاري هاى ناشى از فاصله طبقاتى را از بين مى برد و يا كاهش مى دهد، مدافعان انسان را زياد مى كند و آبروى او را محفوظ مى دارد و دشمنان و بدخواهان را عقب مى راند و ... .

«سخاوت» مانند تمام صفات و كارهاى نيك، مقدار و اندازه اى دارد؛ از آن جمله این که نباید به آبرو و حيثيت و زندگى افراد لطمه بزند، بايد در اموال حلال باشد نه اموالى كه از راه هاى حرام و يا ظلم و ستم به دست آمده است و نبايد در اموال مربوط به بيت المال باشد.

«کتمان سر»، آثار و دلایل قابل ملاحظه ای دارد. مانند: 1- عدم توانايى طرف مقابل بر تحمل آن سرّ؛ مانند داستان خضر(ع) و موسی(ع) که در قرآن آمده است. 2- گاه پنهان بودن سرّ به نفع مردم است؛ مانند مخفی بودن زمان مرگ انسان ها. 3- گاه افشاى سرّ سبب سوء استفاده دشمن مى گردد. 4- گاه افشاى سرّ سبب برانگيختن حسادت مى شود. 5- گاه کتمان سر، سبب حفظ آبروی افراد می شود، و... . لذا امام(ع) مى فرمايد: «هر كس سرّ خود را بپوشاند اختيارش به دست خود اوست» معلوم مي شود كه «كتمان سرّ» داراى چه فلسفه هاى گوناگون و مثبتی است.

تقیه از احکام شرعی است که ریشه در قرآن و سنت دارد. تقیه آن است که هرگاه مسلمانی نسبت به جان و مال و آبروى خویش احساس خطر کند، می تواند از ابراز عقیده خوددارى کند، این کار در اصطلاح شرع «تقیّه» نام دارد. در حقیقت، تقیه سلاح ضعیفان در برابر زورمندان فاسق است، از سویی جواز تقیه، بر مبناى عقل هم صحیح و لازم است، چون از سویى حفظ جان، مال و آبرو واجب است و از سویی اظهار عقیده و عمل بر طبق آن، وظیفه دینى است. لیکن در صورت تعارض این دو تکلیف، عقل حکم مى کند که انسان وظیفه مهم تر را مقدم بدارد.

«انگيزه ها» سه نوعند: 1- انگيزه هاى پنداری؛ که محدود، موقّت و فاقد عمق و ريشه اند؛ چرا كه از جهل و تعصّب مايه مى گيرند و به محض پيدايش مختصرى آگاهى از اثر مى افتند. 2- انگيزه هاى مادّى؛ این انگیزه ها بدلیل اینكه از يك واقعيّت عينى مايه مى گيرند، نسبت به انگیزه های پنداری اثر بيشتری دارند، امّا با اين حال عميق نيستند. 3- انگيزه هاى معنوی؛ که قويترين انگيزه هاست و انسان حتی حاضر می شود برای نیل بدان بذل مال، جان و آبرو کند.

امام صادق(ع) در جمع عدّه‌اى از شيعيانش فرمودند: «اى شيعيان ما! آبرو و زينت ما باشيد و باعث ننگ و بى‌آبرويى ما نباشيد، با مردم خوب صحبت كنيد، زبانتان را حفظ كنيد و از حرف‌هاى اضافى و زشت بپرهيزيد». يعنى به گونه‌اى باشيد كه وقتى مردم شما را مى‌بينند به صاحبان آن مكتب درود فرستاده و بگويند آفرين بر كسانى كه شما را اين چنين تربيت كرده‌اند.