اولا: احادیثی که در آنها به این موضوع اشاره شده است در منابع اهل سنت بیشتر از منابع شیعه است: «إِنَّهُمُ ارْتَدُّوا بَعْدَكَ عَلَى أَدْبَارِهِمْ القَهْقَرَى».
ثانیا: احادیث انگشت شمار در منابع شیعه اکثرا ضعیف هستند و دو سه تای باقی مانده از آنها در حد خبر واحد هستند.
ثالثا: معنای درست همین دو سه حدیث باقی مانده نیز «بی وفایی امت» رسول خدا به موضوع «ولایت حضرت علی» است نه به معنای «ارتداد مصطلح فقهی».
رابعا: به نظر می رسد طرح جنجالی این موضوع برای جلوگیری از بررسی دقیق ادعای اهل سنت مبنی بر «عدالت همه صحابه» است.
خامسا: ما به «ارتداد همه صحابه» قائل نيستيم؛ ما مخالف نظريه «عدالت همه صحابه» هستيم و اين مخالفت به مقتضای آيات قرآن و شواهد تاریخی و حدیثی است.

گرچه در ميان صحابه افراد صادق و با تقوا فراوان بودند، ولى افراد منافق يا ناصالح نیز وجود داشتند كه پيامبر اسلام(ص) از آنها بيزارى مى جست و قرآن نیز بارها آنان را نكوهش كرده و حتى گاهى عدّه اى را لعن کرده است. بنابراین آنها در چند گروه جای می گیرند: 1. صالحان 2. مؤمنان خطاكار 3. افراد آلوده و گنهكار 4. منافقان تبهكار. بنابراین، داستان عدالت همه صحابه، افسانه اى بيش نيست كه جمعى از هواخواهان خلفاى نخستين براى قطع زبان اعتراض بر اعمال آنها، اين نغمه را سر دادند.

سخن علماى اهل سنت در تعریف صحابى مختلف است. همانند سعید بن مسیب، که می گوید: «صحابى کسى است که یکى دو سال با پیامبر(ص) بوده و در یکى دو جنگ با او شرکت داشته است». از سویی واقدى می گوید:  هر کس رسول خدا(ص) را دیده و مسلمان شده و دین را دریافته و پسندیده است، در نظر ما صحابى است، هر چند به مدت ساعتى از یک روز باشد، لیکن صحابه بر اساس سابقه در اسلام طبقات مختلفى دارند».

پیشوایان سه مذهب غیر از ابوحنیفه، سخن صحابى را از منابع تشریع مى شمارند درحالیکه سخن کسی که در او احتمال خطا می رود حجت نیست و همه صحابه اتفاق نظر دارند که مى توان با صحابه مخالفت کرد. اما آنچه حجت است، قرآن و سنت پیامبر(ص) و اجماع مسلمین و عقل استوار است و سخن صحابى اگر مستند به پیامبر(ص) نباشد قطعاً حجت نیست.

اوّلا: در معتبرترین منابع اهل سنت، احادیثی منتسب به پیامبر اکرم(ص) درباره ارتداد عدّه ای از صحابه - بعد از رسول خدا(ص) - وجود دارد، و اهل سنت به پاسخ این پرسش سزاوارترند. ثانیا: از اوّلیات فقه شیعه این است که کسی که شهادتین را می گوید مسلمان است و تکفیرش روا نیست. ثالثا: آنچه شیعه بر آن پای می فشارد باطل بودن نظریّه «عدالت همه صحابه» است. یعنی شیعه می گوید: قرآن و واقعیّات تاریخی نشان می دهد که بعضی از صحابه عادل نبودند.

بر اساس آيه 100 سوره «برائت»، پيروان پیامبر(ص) پنج گروهند: نخست: گروه سابقين و پيشگامان اسلام مانند حضرت علي(ع) و خديجه(س). گروه دوم مهاجرانند كه البتّه سابقين نيز جزء آنها بودند، آنها به خاطر سخت شدن زندگي در مكّه، به حبشه مهاجرت كردند و بعدا به دنبال هجرت پيغمبر(ص) به مدينه به پيروي از ايشان به مدينه مهاجرت كردند. گروه سوم انصارند، مسلمانان اهل مدينه که مهاجران را پذيرفته و تمام دارایی خود را با آنان تقسيم نمودند، گروه چهارم نسل پس از مهاجر و انصار كه همان تابعين اند و زمان پيامبر(ص) را درك نكردند و يا حضرت را نديدند؛ ولى صحابه را ديدند و درك كردند. گروه پنجم تابعين تابعين اند كه در واقع شاگردان تابعين هستند.

در کتابهای تاریخ معروف و مورد اعتماد، حتّى در احادیث کتب صحاح، درگیرى هاى شدیدى میان بعضى از صحابه مى بینیم که نمى توانیم هر دو طرف را صالح و عادل و مقدّس بشمریم؛ چون از قبیل جمع در میان ضدّین است و عدم امکان اجتماع ضدّین از بدیهیّات عقلیّه است. گذشته از جنگ هاى «جمل» و «صفّین» که به وسیله «طلحه» و «زبیر» و «معاویه» در برابر خلیفه مسلمین به راه افتاد، آیه افک (سوره نور: آيه 11) دلالت می کند که در میان مسلمانان عصر پیامبر کسانی وجود داشتند که به همسر پیامبر (عایشه) تهمت ناروا زدند.

طرفداران نظریّه تنزیه و قداست مطلق صحابه، هنگامى که در برابر انبوه تضادها قرار مى گیرند، خود را با این توجیه قانع مى کنند که صحابه همه «مجتهد» بودند، و هر کس مطابق اجتهاد خود عمل مى کرد. به یقین این یک نوع فریب وجدان است که این برادران به آن متوسّل مى شوند. آیا زدن یک صحابى به خاطر یک انتقاد نسبت به حیف و میل بیت المال، تا حدّی که بیهوش شود اجتهاد است؟ آیا شکستن دنده یک صحابى دیگر به خاطر اعتراض به انتصاب ولید شرابخوار به عنوان فرماندار کوفه، اجتهاد است؟

در آغاز دعوت به اسلام و در اوج فشارهای مشرکین، پیامبر(ص) دو حامی داشت: همسرش خدیجه که با دلسوزی هایش اندوه حضرت را می زدود وعمویش ابوطالب که با نفوذ و اعتبارش، سپر حفاظت از حضرت رسول در برابر آزارهای قریش بود. این دو حامی، در سال دهم بعثت از دنیا رفتند، اما دو حامی دیگر – علی و فاطمه – را از خود به یادگار گذاشتند که مواظب و پشتیبانش بودند؛ چه در هنگامی که حضرت مورد آزار مشرکین مکه بود، چه هنگام هجرت، چه در جنگ احد، چه در جنگ خندق و چه در فتح مکه همواره یاریگرش بودند.

حضرت زهرا(س) بعد از وفات حضرت خدیجه(س) و حضرت ابوطالب یکی از مهم ترین حامیان حضرت رسول(ص) در مواضع مختلف بود: در اهانت ها و آزارهایی که مشرکین مکه به پیامبر روا می داشتند، در هنگام هجرت، در جنگ های احد و خندق و هنگامه مجروحیت و خستگی و گرسنگی حضرت رسول(ص)، در جریان حادثه فتح مکه و در بسیاری مواضع و حوادث دیگر.