این آیه در پاسخ به جمعى از یهود نازل شد که به پیامبر(ص) گفتند: آیا قبول دارى که تورات از طرف خدا است؟ پیغمبر(ص) فرمود: بله .آنها گفتند: ما هم تورات را قبول داریم، ولى به غیر آن ایمان نداریم.

روایات بسیاری ازصحابه نقل شده که با صراحت می گوید: این آیه در جریان غدیر خم درباره على(ع) نازل شده. مراسم حجة الوداع که به پایان رسید، در مسیر بازگشت از مکه در سرزمین غدیر خم ناگهان پیامبر(ص) دستور توقف به همراهان داد.در آن سرزمین گرم، پیامبر(ص) نماز خواند و بعد خطبه ای طولانی برای مردم بیان کرد که در ضمن خطبه بعد از ذکر مقدماتی فرمود: «فَمَنْ کُنْتُ مَوْلاهُ فَعَلِیٌّ مَوْلاه» و بعد هم از مردم بر ولایت امام علی(ع) بیعت گرفت.

بعد از جنگ بدرعبادة بن صامت خزرجى گفت: من هم پیمانانى از یهود دارم، حال که آنها ما را تهدید به جنگ مى کنند من از آنان برائت مى جویم، وهم پیمانِ من تنها خدا و پیامبر(ص) است. ولى عبداللّه بن أُبَىّ از هم پیمانى با یهود برائت نجست. پیامبر(ص) به او فرمود: در مورد دوستى با یهود بر تو مى ترسم. عبداللّه گفت: من هم با آنها قطع رابطه مى کنم. آيات فوق نازل شد و مسلمانان را از هم پيمانى با يهود و نصارى بر حذر داشت.

ابوذرمی گوید پیامبر(ص) فرمود:على(ع) پیشواى نیکان و کشنده کافران است... سپس ادامه داد: روزى سائلى وارد مسجد شد و از مردم تقاضاى کمک کرد، على(ع) که در حال رکوع بود انگشترى خود را به سائل داد. پیامبر(ص) که شاهد این قضیه بود فرمود: خدایا از خاندانم على(ع) را وزیر من گردان تا به وسیله او پشتم قوى و محکم گردد. هنوز دعاى پیامبر(ص) پایان نیافته بود که آیه نازل شد.

دو نفر از مشرکان اظهار اسلام کردند و سپس به منافقان پیوستند. بعضى از مسلمانان با این دو نفر اظهار دوستى مى کردند. آیات فوق نازل شد و از این کار نهی کرد. در آیه دوم نیز مسلمانان را از دوستی با برخی یهود و نصاری که اذان و نماز را مسخره می کنند برحذر داشته.

جمعى از یهود از پیامبرخواستند: عقائد خود را براى آنها شرح دهد. پیامبر(ص) فرمود: من به خداى بزرگ و یگانه ایمان دارم، و آنچه بر ابراهیم، موسى، عیسى(ع) و همه پیامبران الهى نازل شده را حق مى دانم. آنها گفتند: ما عیسى(ع) را به پیامبرى نمى پذیریم، سپس افزودند: ما هیچ آئینى را بدتر از آئین شما سراغ نداریم. آيات فوق نازل شد و به آنها پاسخ گفت.

زَیْد الخیر و عدىّ بن حاتم به پیامبر(ص) گفتند: ما جمعیتی هستیم که با سگ ها و بازهاى شکارى صید مى کنیم، سگ هاى شکارى ما حیوانات وحشى حلال گوشت را مى گیرند، بعضى از آنها زنده به دست ما مى رسد، آنها را سر مى بریم، ولى بعضى از آنها به وسیله سگ ها کشته مى شوند و ما فرصت ذبح آنها را پیدا نمى کنیم، تکلیف چیست؟ آیه فوق نازل شد و به آنها پاسخ داد.

این آیه درباره جمعى از مشرکان نازل شد که مسلمان شدند اما آب و هواى مدینه به آنها نساخت و بیمار شدند. پیامبر(ص) براى بهبودى آنها فرمود به نقطه خوش آب و هوائى  در خارج مدینه بروند. آنها چنین کردند و بهبودى یافتند، اما به جاى تشکر از پیامبر(ص) دست به غارت و کشتار چوپانان زدند و از اسلام بیرون رفتند. پیامبر(ص) فرمود آنها را دستگیر کرده و همان کار را به عنوان مجازات با آنها انجام دهند.

یکى از اشرافِ یهود که داراى همسر بود، با زن شوهردارى از بزرگان یهود زنا کرد.  آنها حکم این مساله را از پیامبر(ص) پرسیدند و حکم سنگسار نازل شد، ولى آنها آن را نپذیرفتند. پیامبر(ص) فرمود: این همان حکمى است که در تورات  آمده.  پیامبر(ص) از وجود حکم سنگسار در تورات از ابن صوریا که عالم آنها بود پرسید. او گفت: چنین حکمى در تورات آمده است ولی این حکم در مورد افراد عادی اجرا می شود. بعد پیامبر(ص) فرمود: آن مرد و زن را سنگسار کنند.

جمعى از بزرگان یهود از روی توطئه به پیامبر(ص) گفتند: اگر ما دانشمندان و اشراف یهود از تو پیروى کنیم، سایر یهودیان به ما اقتدا مى کنند، ولى نزاعى در میان ما و جمعیتى است، اگر در این نزاع به نفع ما داورى کنى ما به تو ایمان خواهیم آورد. پیامبر(ص) از چنین قضاوتى خوددارى کرد و آیه فوق نازل شد.