آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

جمعى از بزرگان یهود از روی توطئه به پیامبر(ص) گفتند: اگر ما دانشمندان و اشراف یهود از تو پیروى کنیم، سایر یهودیان به ما اقتدا مى کنند، ولى نزاعى در میان ما و جمعیتى است، اگر در این نزاع به نفع ما داورى کنى ما به تو ایمان خواهیم آورد. پیامبر(ص) از چنین قضاوتى خوددارى کرد و آیه فوق نازل شد.

در آیات (49 ـ 50) سوره «مائده» می خوانیم: «وَ أَنِ احْکُمْ بَیْنَهُمْ بِما أَنْزَلَ اللّهُ وَ لا تَتَّبِعْ أَهْواءَهُمْ وَ احْذَرْهُمْ أَنْ یَفْتِنُوکَ عَنْ بَعْضِ ما أَنْزَلَ اللّهُ إِلَیْکَ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَاعْلَمْ أَنَّما یُریدُ اللّهُ أَنْ یُصیبَهُمْ بِبَعْضِ ذُنُوبِهِمْ وَ إِنَّ کَثیراً مِنَ النّاسِ لَفاسِقُونَ * أَ فَحُکْمَ الْجاهِلِیَّةِ یَبْغُونَ وَ مَنْ أَحْسَنُ مِنَ اللّهِ حُکْماً لِقَوْم یُوقِنُونَ»؛ (و در میان آنها [اهل کتاب] طبق آنچه خداوند نازل کرده، داورى کن! و از هوس هاى آنان پیروى مکن! و از آنها بر حذر باش؛ مبادا تو را از بعض احکامى که خدا بر تو نازل کرده منحرف سازند! و اگر آنها [از حکم و داورى تو] روى گردانند، بدان که خداوند مى خواهد آنان را به خاطر پاره اى از گناهانشان مجازات کند؛ و بسیارى از مردم فاسقند. * آیا آنها حکم جاهلیت را [از تو] مى خواهند؟! و چه کسى بهتر از خدا، براى قومى که اهل یقین هستند، حکم مى کند؟)
شأن نزول:
بعضى از مفسران در شأن نزول آیه 49 از «ابن عباس» چنین نقل کرده اند: جمعى از بزرگان یهود توطئه کرده، گفتند: نزد محمّد(صلى الله علیه وآله) مى رویم، شاید بتوانیم او را از آئین خود منحرف سازیم.
پس از این تبانى، نزد پیامبر(صلى الله علیه وآله) آمده، گفتند: ما دانشمندان و اشراف یهودیم، اگر ما از تو پیروى کنیم، مطمئناً سایر یهودیان به ما اقتدا مى کنند، ولى در میان ما و جمعیتى، نزاعى است (در مورد یک قتل یا چیز دیگر) اگر در این نزاع به نفع ما داورى کنى ما به تو ایمان خواهیم آورد.
پیامبر(صلى الله علیه وآله) از چنین قضاوتى (که عادلانه نبود) خوددارى کرد و آیه فوق به این مناسبت نازل شد.(1)، (2)