آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

دو نفر از مشرکان اظهار اسلام کردند و سپس به منافقان پیوستند. بعضى از مسلمانان با این دو نفر اظهار دوستى مى کردند. آیات فوق نازل شد و از این کار نهی کرد. در آیه دوم نیز مسلمانان را از دوستی با برخی یهود و نصاری که اذان و نماز را مسخره می کنند برحذر داشته.

در آیات (57 ـ 58) سوره «مائده» می خوانیم: «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا لا تَتَّخِذُوا الَّذینَ اتَّخَذُوا دینَکُمْ هُزُواً وَ لَعِباً مِنَ الَّذینَ أُوتُوا الْکِتابَ مِنْ قَبْلِکُمْ وَ الْکُفّارَ أَوْلِیاءَ وَ اتَّقُوا اللّهَ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنینَ * وَ إِذا نادَیْتُمْ إِلَى الصَّلاةِ اتَّخَذُوها هُزُواً وَ لَعِباً ذلِکَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لا یَعْقِلُونَ»؛ (اى کسانى که ایمان آورده اید! افرادى که آئین شما را به باد استهزاء و بازى مى گیرند ـ چه از اهل کتاب و چه مشرکان ـ آنها را ولىّ خود انتخاب نکنید! و از [مخالفت فرمانِ] خدا بپرهیزید، اگر ایمان دارید!
آنها هنگامى که [مردم را] به نماز فرا مى خوانید، آن را به مسخره و بازى مى گیرند؛ این به خاطر آن است که آنها جمعى نابخردند).
شأن نزول:
در «تفسیر مجمع البیان»، «ابوالفتوح رازى» و «فخر رازى» نقل شده که: دو نفر از مشرکان به نام «رفاعه» و «سوید»، اظهار اسلام کردند و سپس جزء دار و دسته منافقان شدند.
بعضى از مسلمانان با این دو نفر رفت و آمد داشتند و اظهار دوستى مى کردند، آیات فوق نازل شد و به آنها اخطار کرد که از این عمل بپرهیزید.(1)
از اینجا روشن مى شود که اگر در این آیه سخن از ولایت به معنى دوستى به میان آمده، ـ نه به معنى سرپرستى و تصرف که در آیات قبل بود ـ به خاطر آن است که این آیات شأن نزولى جداى از آن آیات دارد و نمى توان یکى را بر دیگرى قرینه گرفت.
و در شأن نزول آیه دوم که دنباله آیه قبل است، نقل شده که: جمعى از یهود و بعضى از نصارى صداى مؤذن را که مى شنیدند و یا قیام مسلمانان را به نماز مى دیدند، شروع به مسخره و استهزاء مى کردند.
قرآن مسلمانان را از طرح دوستى با این گونه افراد بر حذر داشت.(2)، (3)