وَ وَصَّیْنَا الاِْنْسانَ بِوالِدَیْهِ حُسْناً وَ إِنْ جاهَداکَ لِتُشْرِکَ بِی ما لَیْسَ لَکَ بِهِ عِلْمٌ فَلا تُطِعْهُما إِلَیَّ مَرْجِعُکُمْ فَأُنَبِّئُکُمْ بِما کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ

وَ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ لَنُدْخِلَنَّهُمْ فِی الصّالِحِینَ

ما به انسان توصیه کردیم که به پدر و مادرش نیکى کند، و اگر آن دو (مشرک باشند و) تلاش کنند که براى من همتائى قائل شوى که به آن علم ندارى، از آنهاپیروى مکن! بازگشت شما به سوى من است، و شما را از آنچه انجام مى دادید با خبر خواهم ساخت.

و کسانى که ایمان آورده و کارهاى شایسته انجام دادند، آنها را در زمره صالحان وارد خواهیم کرد!

روایات مختلفى در شأن نزول آیه فوق آمده است که عصاره همه آنها یکى است و آن این که: بعضى از مردانى که در «مکّه» بودند ایمان و اسلام را پذیرفتند،(1)هنگامى که مادران آنها از این مسأله آگاه شدند، تصمیم گرفتند که غذا نخورند، آب ننوشند، تا فرزندانشان از اسلام بازگردند! گرچه هیچ کدام از این مادران به گفته خود وفا نکردند و اعتصاب غذا را شکستند، ولى آیه فوق نازل شد، و خط روشنى در برخوردِ با پدر و مادر در زمینه مسأله ایمان و کفر به دست همگان داد.(2)

* * *

1. در پاره اى از روایات، نامِ «سعد بن ابى وقاص» آمده و در پاره اى دیگر، نامِ «عیاش بن ابى ربیعه مخزومى».

2. «مجمع البیان»، ذیل آیات مورد بحث; «المیزان»، ج 16، ص109; «بحار الانوار»، ج 22، ص48.