وَ إِذا بَدَّلْنا آیَةً مَکانَ آیَة وَ اللّهُ أَعْلَمُ بِما یُنَزِّلُ قالُوا إِنَّما أَنْتَ مُفْتَر بَلْ أَکْثَرُهُمْ لایَعْلَمُونَ
و هنگامى که آیه اى را به آیه دیگر مبدّل کنیم (= حکمى را نسخ نمائیم) ـ و خدا بهتر مى داند چه حکمى را نازل کند ـ آنها مى گویند: «تو افترا مى بندى»! اما بیشترشان (حقیقت را) نمى دانند.
«ابن عباس» مى گوید: مشرکان بهانه جو، هنگامى که آیه اى نازل مى شد و دستور سختى در آن بود و سپس آیه دیگرى مى آمد و دستور سهل ترى در آن بود، مى گفتند: محمّد اصحاب خود را مسخره مى کند و دست مى اندازد، امروز دستور به چیزى مى دهد، و فردا از همان نهى مى کند، اینها نشان مى دهد که محمّد همه را از پیش خود مى گوید نه از ناحیه خدا.
در این هنگام آیه نازل شد و به آنها پاسخ گفت.(1)
* * *
1. «مجمع البیان»، ذیل آیه مورد بحث; «بحار الانوار»، ج 9، ص117 ; «اسباب نزول الآیات» واحدى نیشابورى، ص189; «زاد المسیر»، ج 4، ص359 .