وَعَدَ اللّهُ الَّذِینَ آمَنُوا مِنْکُمْ وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ لَیَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِی الاَْرْضِ کَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَ لَیُمَکِّنَنَّ لَهُمْ دِینَهُمُ الَّذِی ارْتَضى لَهُمْ وَلَیُبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْناً یَعْبُدُونَنِی لا یُشْرِکُونَ بِی شَیْئاً وَ مَنْ کَفَرَ بَعْدَ ذلِکَ فَأُولئِکَ هُمُ الْفاسِقُونَ
خداوند به کسانى از شما که ایمان آورده و کارهاى شایسته انجام داده اند وعده مى دهد که قطعاً آنان را حکمران روى زمین خواهد کرد، همان گونه که پیشینیان آنها خلافت روى زمین را بخشید; و دین و آئینى را که براى آنان پسندیده، پا بر جا و ریشه دار خواهد ساخت; و ترسشان را به امنیت و آرامش مبدل مى کند، آن چنان که تنها مرامى پرستند و چیزى را شریک من نخواهند ساخت. و کسانى که پس از آن کافر شوند، آنها فاسقانند.
بسیارى از مفسران از جمله «سیوطى» در «اسباب النّزول»، «طبرسى» در «مجمع البیان»، «سیّد قطب» در «فى ظلال» و «قرطبى» در تفسیر خود (با تفاوت مختصرى) در شأن نزول این آیه چنین نقل کرده اند: «هنگامى که پیامبر(صلى الله علیه وآله)و مسلمانان به مدینه هجرت کردند و انصار با آغوش باز آنها را پذیرا گشتند، تمامى عرب بر ضد آنها قیام کردند، و آنچنان بود که آنها ناچار بودند اسلحه را از خود دور نکنند، شب با سلاح بخوابند و صبح با سلاح بر خیزند (و حالت آماده باش دائم داشته باشند) ادامه این حالت بر مسلمانان سخت آمد.
بعضى این مطلب را آشکارا گفتند: تا کى این حال ادامه خواهد یافت؟
آیا زمانى فرا خواهد رسید که ما با خیال آسوده، شب استراحت کنیم، اطمینان و آرامش بر ما حکم فرما گردد، و جز از خدا از هیچ کس نترسیم؟ آیه فوق نازل شد و به آنها بشارت داد که آرى، چنین زمانى فرا خواهد رسید».
* * *
