یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا إِنَّمَا الْخَمْرُ وَ الْمَیْسِرُ وَ الأَنْصابُ وَ الأَزْلامُ رِجْسٌ مِنْ عَمَلِ الشَّیْطانِ فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ
إِنَّما یُریدُ الشَّیْطانُ أَنْ یُوقِعَ بَیْنَکُمُ الْعَداوَةَ وَ الْبَغْضاءَ فِی الْخَمْرِ وَالْمَیْسِرِ وَ یَصُدَّکُمْ عَنْ ذِکْرِ اللّهِ وَ عَنِ الصَّلاةِ فَهَلْ أَنْتُمْ مُنْتَهُونَ
اى کسانى که ایمان آورده اید! شراب و قمار و بت ها و ازلام (نوعى بخت آزمائى)، پلید و از عمل شیطان است، از آنها دورى کنید تا رستگار شوید!
شیطان مى خواهد به وسیله شراب و قمار، در میان شما عداوت و کینه ایجاد کند، و شما را از یاد خدا و از نماز باز دارد. آیا (با این همه زیان و فساد، و با این نهى اکید،) خوددارى خواهید کرد؟!
در تفاسیر شیعه و اهل تسنن، شأن نزول هاى مختلفى درباره آیه نخست ذکر شده است، که تقریباً با یکدیگر شباهت دارند از جمله این که: در «تفسیر درّ المنثور» از «سعد بن وقاص» چنین نقل شده: این آیه درباره من نازل گردید، مردى از انصار غذائى تهیه کرده بود، و ما را دعوت کرد، جمعى در مجلس میهمانى او شرکت کردند، و علاوه بر صرف غذا شراب نوشیدند و این، قبل از تحریم شراب در اسلام بود، هنگامى که مغز آنها از شراب گرم شد، شروع به ذکر افتخارات خود کردند، کم کم کار بالا گرفت و به اینجا رسید که یکى از آنها استخوان شترى را برداشت، بر بینى من کوبید و آن را شکافت، من خدمت پیامبر(صلى الله علیه وآله)رسیده، این جریان را عرض کردم، در این موقع آیه فوق نازل شد.
از «مسند احمد»، «سنن ابى داود»، «نسائى» و «ترمذى» چنین نقل شده است: «عمر» ـ که طبق تصریح «تفسیر فى ظلال»، جلد سوم، صفحه 33 ـ علاقه شدیدى به نوشیدن شراب داشت، دعا مى کرد، و مى گفت: خدایا بیان روشنى در مورد خمر براى ما بفرما.
هنگامى که آیه سوره «بقره» «یَسْئَلُونَکَ عَنِ الْخَمْرِ وَ الْمَیْسِرِ» نازل شد، پیامبر(صلى الله علیه وآله)آیه را براى او قرائت کرد ولى او باز به دعاى خود ادامه مى داد، و مى گفت:
خدایا بیان روشن ترى در این زمینه بفرما، تا این که آیه «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا لاتَقْرَبُوا الصَّلاةَ وَ أَنْتُمْ سُکارى» نازل شد، پیامبر(صلى الله علیه وآله)آن را نیز بر او خواند، باز به دعاى خود ادامه مى داد! تا این که: سوره «مائده» (آیه مورد بحث) که صراحت فوق العاده اى در این موضوع دارد، نازل گردید.
هنگامى که پیامبر(صلى الله علیه وآله)آیه را بر او خواند، گفت: إِنْتَهَیْنا إِنْتَهَیْنا!: «از نوشیدن شراب خوددارى مى کنیم، خوددارى مى کنیم»!
* * *
