فَقاتِلْ فی سَبیلِ اللّهِ لا تُکَلَّفُ إِلاّ نَفْسَکَ وَ حَرِّضِ الْمُؤْمِنینَ عَسَى اللّهُ أَنْ یَکُفَّ بَأْسَ الَّذینَ کَفَرُوا وَ اللّهُ أَشَدُّ بَأْساً وَ أَشَدُّ تَنْکیلاً
در راه خدا پیکار کن! تنها مسئول وظیفه خود هستى! و مؤمنان را (بر این کار،) تشویق نما; امید است خداوند از قدرت کافران جلوگیرى کند (حتى اگر تنها خودت به میدان بروى)! و خداوند قدرتش بیشتر، و مجازاتش دردناک تر است.
در «تفسیر مجمع البیان»، «قرطبى» و «روح المعانى» درباره شأن نزول این آیه چنین آمده است: هنگامى که «ابوسفیان» و لشکر قریش پیروزمندانه از میدان اُحد بازگشتند، «ابوسفیان» با پیامبر(صلى الله علیه وآله) قرار گذاشت که در موسم بدر صغرى (یعنى بازارى که در ماه ذى القعده در سرزمین بدر تشکیل مى شد) بار دیگر رو به رو شوند.
هنگامى که موعد مقرر فرا رسید، پیامبر(صلى الله علیه وآله) مسلمانان را دعوت به حرکت به محل مزبور کرد.
ولى جمعى از مسلمانان که خاطره تلخ شکست اُحد را فراموش نکرده بودند، شدیداً از حرکت خوددارى مى نمودند، آیه فوق نازل شد و پیامبر(صلى الله علیه وآله)مسلمانان را مجدداً دعوت به حرکت نمود.
در این موقع تنها هفتاد نفر در رکاب پیغمبر(صلى الله علیه وآله) در محل مزبور حاضر شدند، ولى «ابوسفیان» (بر اثر وحشتى که از رو به رو شدن با سپاه اسلام داشت) از حضور در آنجا خوددارى کرد و پیامبر(صلى الله علیه وآله) با همراهان سالم به «مدینه» بازگشتند.
* * *
