راویان شیعی با نام عمر!

در کتاب اصول کافی راویانی وجود دارند که اسم خود یا پدرانشان عمر است؛ چرا راویان و یاران امامان شیعه نام عمر را بر خود نهاده اند؟! آیا این مسأله دلالت ندارد که فرهنگ دشمنی با عمر بدعت و پدیده ای متأخر در بین شیعیان بوده است؟!

اولا: هیچ نامی مختص به هیچ شخصیت تاریخی نیست و بسیاری از صحابه و تابعین به نام خلفای سه گانه نامگذاری شده اند.
ثانیا: مخالفت اصحاب ائمه با شخصیت هایی چون «معاویه» و «یزید» امری بدیهی است؛ با این حال بعد از عاشورا شاهد نام گذاری فرزندان برخی از ایشان به این اسامی هستیم. آیا این نام گذاری ها نشانه محبّت است؟!
ثالثا: ستم هایی که بر اهل بیت(ع) روا شده جدی تر از آن است که به صرف این نام گذرای ها تحت الشعاع قرار گیرد و اختلافات اهل بیت با خلفا نه اختلافاتی قبیله اى که اختلافاتی عقیدتى و رفتارى بود.
رابعا: این نام گذاری ها انجام شده تا دستگاه ظلم بنى اميه و بنى عباس نتوانند به اين بهانه كه شیعیان با خلفاى سه‏ گانه معارض اند، عرصه را بر آنان سخت بگيرند و دست به قتل و غارت بزنند.

معنا و مفهوم واژه «ولایت»

«ولایت» در لغت و اصطلاح به چه معنائي آمده است؟

واژه «ولايت» در لغت به معناي قرب و نزديكى است و ولى عبارت است از قرار گرفتن فرد يا شىء دوم به دنبال فرد يا شىء اول بدون فاصله و در اصطلاح به اين معناست كه انسان با رياضت هاى نفسانى و قابليت هايى كه براى خود ايجاد كرده و مورد عنايات و الطاف الهى قرار گرفته و به مقام قرب تام الهى رسيده از جانب خداوند بر مردم ولايت دارد و مى تواند تصرفاتى انجام دهد كه ديگران جز به اذن او نمى توانند.

تولی و تبری از منظر روایات

تولی و تبری از منظر روایات چه اهمیّتی دارند؟

رسول خدا(ص) فرمود: «محبّت مؤمن نسبت به مؤمن به خاطر خدا از بزرگترين شاخه هاى ايمان است؛ آگاه باشيد كسى كه به خاطر خدا دوست بدارد و به خاطر خدا دشمن بدارد، به خاطر خدا ببخشد و به خاطر خدا خود دارى از بخشش كند، او از برگزيدگان خداست!». امام باقر(ع) نیز فرمود: «اسلام بر پنج پايه بنا شده: بر نماز و زكات و حجّ و روزه و ولايت (رهبرى معصومين)، زراره مى گويد: عرض كردم: كداميك از اينها افضل است؟ فرمود: ولايت افضل است، زيرا كليد همه آنها است، و والى و رهبر الهى راهنما به سوى چهار اصل ديگر است».

نقش اسوه و الگو در اخلاق اسلامی

در آیات و روایات اسلامی تا چه حد بر لزوم اسوه و الگو در زندگی تاکید شده است؟

طبق دو اصل «تَوَلَّى» و «تَبَرَّى» ما موظّفيم دوستان خدا را دوست بداريم و دشمنان خدا را دشمن، و پيشوايان بزرگ دين را در همه چيز اسوه و الگوى خود قرار دهيم. خداوند در آیه 4 سوره ممتحنه مى فرمايد: «در زندگى ابراهيم و كسانى كه با او بودند اسوه خوبى براى شما وجود داشت، در آن هنگام كه به قوم مشرك خود گفتند: ما از شما و آنچه غير از خدا مى پرستيد بيزاريم!». درآيه 28 سوره احزاب نیز مى فرمايد: «رسول خدا اسوه نيكويى بود براى آنها كه اميد به خدا و روز رستاخيز دارند، و خدا را بسيار ياد مى كنند».

تجلي «جاذبه» و «دافعه» در همه موجودات

تجلي «جاذبه» و «دافعه» در انسان چه تفاوتی با سایر موجودات عالم دارد؟

هر چيزي در عالم داراي دو بعد جذب و دفع است حتی جمادات و گياهان. در حيوانات اين دو به صورت «شهوت» و «غضب» در مي‏ آيد؛ اما در انسان از اين رقيقتر شده به صورت «محبّت» و «عداوت» جلوه مي كند و از اين بالاتر به صورت «ارادت» و «كراهت» در مي آيد و اگر خيلي رقيق و لطيف شود، به صورت «تولي» و «تبري» جلوه مي كند كه اين از ويژگيهاي خواص اولياي حق و مؤمنان الهي است. لذا مؤمن بايد داراي تولّي باشد و به محبت و عداوتي كه در وجودش هست روح بدهد.

تفاوت اعتقادات «اباضیه» با «خوارج»

اعتقادات فرقه «اباضیه» چه تفاوتی با «خوارج» دارد؟

مورخین در ارتباط با عقاید خوارج نوشته اند: خوارج، عثمان و امام علی(ع) را تکفیر کرده و مرتکب گناه کبیره را کافر می داند و از حکمیت ابوموسی و عمروعاص اعلام برائت کرده و معاویه و پیروانش را کافر می دانند. همچنین برخی گفته اند خوارج معتقد اند خليفه را بايد مردم انتخاب كنند خواه از قريش، عرب و یا غیر از این ها باشد. اما باورهای «اباضیه» به عقاید شیعه نزدیک است. اباضیه رویت خدا را محال دانسته و مرتکب گناه کبیره را مرتد ندانسته و تولی و تبری نسبت به دوستان خدا و دشمنان حق را لازم می داند.

موضع پیامبر(ص) با دشمنان اهل بیت(ع) در منابع اهل سنت؟

چه روایاتی از اهل سنت دربارۀ دشمنی پیامبر(ص) با دشمنان اهل بیت(ع) نقل شده است؟

در منابع اهل سنت روایاتی دربارۀ دشمنی پیامبر(ص) با دشمنان اهل بیت(ع) آمده است. ابو سعید خدری می گوید:  زمانی که علی(ع) با فاطمه (ع) ازدواج کرد، پیامبر(ص) به مدت چهل صبح بر در خانۀ آنان می ایستاد و می فرمود: «من دشمن آن کسی هستم که با شما دشمنی کند و دوست آن کسی هستم که با شما دوستی کند».
هم چنین سلمان از پیامبر(ص) نقل مى‏ کند که: «اى سلمان هر کس که دخترم فاطمه را دوست بدارد در بهشت با من خواهد بود و هرکس که بغض و دشمنى فاطمه را در دل داشته باشد در آتش جاى خواهد گرفت».

تولی و تبری از منظر قرآن

حب فی الله و بغض فی الله از منظر آیات قرآن چه اهمیتی دارند؟

در آيات آغاز سوره ممتحنه می خوانیم: «اى كسانى كه ايمان آورده ايد دشمن من و دشمن خود را دوست خويش قرار ندهيد، شما نسبت به آنها اظهار محبّت مى كنيد در حالى كه آنها نسبت به آنچه بر شما نازل شده است كفر مى ورزند، و رسول خدا(ص) و شما را به خاطر ايمان آوردن به پروردگارتان، از شهر و ديارتان بيرون مى كنند!». در آيه 28 سوره احزاب نیز آمده: «رسول خدا اسوه نيكويى بود براى آنها كه اميد به خدا و روز ستاخيز دارند، و خدا را بسيار ياد مى كنند».

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قال الصّادق عليه السّلام :

مَنْ قالَ فينا بَيْتَ شِعْرٍ بَنَى اللّهُ لَهُ بَيْتاً فىِ الْجَنَّةِ.

هرکس در راه ما و براى ما يک بيت شعر بسرايد، خداوند براى او خانه اى در بهشت ، بنا مى کند.

وسائل الشيعه ، ج 10، ص 467