یکی از مباحث کلامی، امامت پیش از بلوغ است كه در زمان امامت امام جواد(ع) مطرح شد. به نظر «نوبختی» علّت اختلاف، شرط دانستن بلوغ براي امامت بود. اما «حجت خدا» علم را حتی قبل از بلوغ و بدون یادگیری و به طور لدنّی، می تواند اخذ کند. البته شیعیان از قبل نیز امامان را در مقابل انواع پرسش ها قرار می دادند تا به شرط پاسخ گویی به سؤالات و همچنین وجود نصّ به امامتشان به عنوان امام معصوم(ع) شناخته ‌شوند؛ لکن سنّ کم امام جواد(ع) این آزمایش را ضروری تر كرد و شيعيان نیز با دریافت پاسخ همه سؤالات خویش، با اطمینان خاطر امامت‌ ايشان را پذیرفتند.

از نظر شیعه اماميه، «امامت»، ریاست و منصبی الهی در امور دین و دنیا مثل مقام «نبوت» است كه تنها فرق آن با نبوت در وحی است. مطابق اين تعريف، رياست در امور دين و دنيا، از وظایف امام(ع) است كه شيعه دوازده امامى به آن ملتزم است و جزء اصول دين نيز قرار مي گيرد.

تقریبا تمامی علما و دانشمندان شیعی و تعداد زیادی از علماي اهل سنت مانند حاكم حسكانى «اولی الامر» را بر على(ع) تطبيق داده اند. اگرچه افرادی در این مسئله اشکال گرفته و ایراداتی را مطرح نموده اند لکن به تمام این ایرادات از طرف اندیشمندان پاسخ داده شده است.

وقتي آيه «و انذر عشيرتك الاقربين» نازل شد، پيامبر(ص) بنى عبدالمطلب را جمع كرد و ایشان را به اسلام دعوت نمود. سپس فرمود: «چه كسى حاضر است با من برادرى كند و مرا يارى نمايد و بعد از من، وصى و جانشين من در خانواده ام باشد و دين مرا ادا كند؟»، همه خاموش ماندند، ولى على(ع) قبول كرد. حسکانی در «شواهد التنزيل»، نسائى در «خصائص» و دیگران این حدیث را نقل کرده اند. حتی آلوسی نیز آن را نقل کرده ولی گفته چون شیعه از آن استفاده می کند باید گفت مجعول یا ضعیف است!!

اولا پيامبر(ص)، اسلام آوردن ایشان در سن كودكي را پذيرفت؛ لذا كسى كه اسلام او را در آن سن معتبر نداند بر پيامبر(ص) ايراد گرفته است. ثانيا پيامبر(ص) ایشان را [علاوه بر پذيرش اسلامش] به عنوان برادر، وصى و جانشين خود معرفى كرد و ديگران را به پيروى از او دعوت كرد. پس سن بلوغ، شرط پذيرش اسلام نيست و هر نوجوانى كه عقل و قدرت تشخیص كافى دارد و اسلام را بپذيرد در زمره مسلمين قرار مى گيرد. ثالثاً: قرآن بلوغ را شرط نبوت هم نمي‌داند و برخى از انبيا مانند يحيي(ع) و عيسی(ع) در طفوليت به نبوت رسيدند.

پیامبر(ص) در حدیث ثقلین مى فرمايد: «من دو جانشين را در ميان شما مى گذارم كتاب خدا ... و عترتم اهل بيتم، و همانا اين دو از يكديگر جدا نمى شوند تا در كنار حوض كوثر بر من وارد شوند». بنابراین تا زمانی که قرآن موجود است باید امام معصومى از عترت پيامبر(ص) موجود باشد و اهليت براي اقتدا و تمسك را داشته باشد. چنين شخصي مى تواند ديگران را نيز به هدايت مطلق رسانده و از مطلق گمراهى برهاند و او كسي جز حضرت مهدى(عج) نيست.

درست است كه پيامبر(ص) در هر زمان يك جانشين معصوم داشته و امام معصوم(ع) در هر زمان يك نفر است، ولى با توجه به عموميت آيه نسبت به تمام زمان ها، اشكالي ندارد كه وجود امام متعدد باشد و از واژه جمع استفاده شود و اين كار در زبان عرب مرسوم است.

آيه «اولی الامر» تنها ناظر به زمان پيامبر(ص) نيست؛ و يك دستور كلي براي همه مسلمين تا زمان قيامت است و اشكالى ندارد در عصر رسول الله(ص) خود ايشان و در اعصار ديگر امامان معصوم(ع) مصداق آیه باشند.

روايات فراوانى داريم كه با صراحت مى گويد: اين آيه در جريان غدير خم و خطبه پيامبر(ص) و معرفى على(ع) به عنوان وصىّ و ولىّ نقل شده است. در اين باره مي توان به كتابهايي مانند: الغدير، احقاق الحقّ، المراجعات، عبقات الانوار و دلائل الصدق مراجعه كرد.

پاسخ اين سؤال روشن است؛ در تعبيرات روزانه بسيار ديده ايم كه اسم يا عنوانى به افرادى اطلاق مى شود كه نامزد و یا انتخاب براى آن مقام شده اند هر چند هنوز رسماً وارد عمل نشده اند يا به تعبير ديگر بالقوّه داراى آن مقام اند نه بالفعل. مثلا كسى در حال حيات خود، يك نفر را به عنوان وصىّ خود تعيين مى كند و با اينكه هنوز در حيات است مى گوئيم فلان كس وصىّ او است يا قيّم اطفال او است. در آیات قرآن و روایات نیز این گونه استعمالات بسیار دیده می شود.