استدلال به «غیرت عرب نسبت به زنان» برای انکار حمله به فاطمه(س)!

آیا استدلال به غیرت عرب نسبت به زنان، برای انکار حمله به حضرت زهرا(س) قابل پذیرش است؟

اگر غیرت عرب مانع از کتک زدن زنان می شد، پس چرا اعراب دختران خود را زنده به گور می کردند؟! چرا سمیّه مادر عمار در زیر شکنجه های اعراب به شهادت رسید؟! چرا اعراب مسلمان در جنگ ردّه زنان دیگر مسلمانان را اسیر کردند؟!  چرا اعراب در فتح آفریقا و دیگر سرزمین ها زنان و دختران را به بردگی می گرفتند؟! 

عمر بن خطاب نیز کسی است که علمای اهل سنت گزارشات متعددی از آزار او نسبت به زنان نقل کرده اند: 1. عمر از اسلام آوردن خواهرش اطلاع یافت، به خانه او رفت و شوهر او را مورد ضرب و شتم قرار داد، خواهرش برای دفاع از شوهرش مداخله کرد، عمر چنان با مشت بر صورت او کوبید که خون از تمام صورتش جاری شد. 2. زینب دختر رسول خدا(ص) از دنیا رفت، زنان بر او می گریستند. عمر با تازیانه ای که در دست داشت در حضور پیامبر(ص) شروع به کتک زدن زنان کرد. 3. عمر زمانی که مشرک بود کنیزان مسلمان شده از بنومؤمل را کتک می زد تا دست از اسلام بردارند. 4.  ابوبکر از دنیا رفت، عایشه به عزاداری پرداخت، عمر به درب خانه عایشه آمده و زنان را از گریه و عزاداری نهی کرد، ولی زنان گوش ندادند. زنان را به دستور عمر یکی پس از دیگری از خانه بیرون آوردند و عمر بر آنان تازیانه زد. 5. خشونت عمر طوری مشهور بود که عبدالرزاق صنعانی در کتاب «المصنف» می نویسد: عمر، زنی را احضار کرد و آن زن از ترس، بچه اش را سقط کرد.

معتزّ، خلیفه عباسی

معتزّ که بود؟

معتز فرزند متوكل عباسى است كه پس از بركنارى مستعين در سال 252 زمام امور را به دست گرفت و راه پيشينيان را تعقيب كرد. پس از قتل متوكل، تركان بر امور كشور مسلط شدند، به گونه‏ اى كه اگر خليفه به خواسته ‏هاى آنان تن نمى ‏داد، نقشه بركنارى يا قتل او را مى‏ كشيدند. معتز، سرانجام توسط گروهی از آنان مورد ضرب و شتم قرار گرفت و پس از اینکه او را زیر آفتاب سوزان نگه داشتند در سردابی زندانی کرده و درش را با خشت و گچ مسدود کردند و او زنده به گور شد.
 

نکوهش قرآن از افکار عرب جاهلي در مورد دختران

قرآن در مقابل برخورد عرب جاهلى با دختران چه موضعى دارد؟

أعراب جاهلى از فرزند دختر متنفر بودند و گاهى با دست خود زنده به گورش مى كردند؛ در عين حال ملائكه را دختران خدا و بت هاى «لات» و «عزّى» و «منات» را تمثال آنها مى دانستند. قرآن با منطق خودشان، با آنان برخورد مى كند و در سوره نجم [آيات 19، 20 و 21] مى گويد: چگونه براى خدا دختر قائل مى شويد با اين كه از دختر متنفريد؟! خداوند در جاى ديگرى مى فرمايد: «و آنها فرشتگان را كه بندگان خداوند رحمانند مؤنث پنداشتند؛ آيا هنگام آفرينش آنها حضور داشته اند؟! گواهى آنان نوشته مى شود و [از آن] بازخواست خواهند شد».

خرافات در ميان اعراب جاهلى

قرآن خرافات ميان اعراب جاهلى را چگونه بيان مي کند؟

اعراب جاهلی برخی حیوانات و محصولات کشاورزی را به بتها اختصاص داده و خوردن آن را برای عدّه ای حرام کرده بودند، همچنین سوار شدن بر این حیوانات را هم حرام می دانستند. آنها دختران خود را می کشتند و بعضی از نعمتهای خدا را بر خود حرام می کردند و بعضى از سنّت هاى انبياء را تحريف و بی اثر مى نمودند؛ مانند سنّت تحريم جنگ در ماه هاى حرام، كه به وسيله سنّت خرافى «نسيئ» بى اثر نمودند؛ به اين معنا كه هر وقت مى خواستند احترام ماه هاى حرام را بشكنند، مى گفتند: مانعى ندارد، يك ماه ديگر را به جاى آن مى نهيم.

فساد اخلاقى در عرب جاهلى

قرآن فساد اخلاقى در ميان عرب جاهلى را چگونه بيان مي کند؟

مسائل اخلاقى در ميان آنها در منحط ترين سطح خود بود و عداوت شديد و كينه هايى كه از اسلاف براى اخلاف به يادگار مى ماند، بر آنها حكومت مى كرد كه نه تنها اخلاق، بلكه همه چيز اجتماع آنها قربانى آن مى شد. شراب و قمار و ازلام (نوعى بخت آزمايى) در ميان آنها چنان حاكم بود، كه با نهى اوّل، جلوگيرى از آنها در همان مرحله واقع نشد؛ لذا تحريم شراب در چند مرحله صورت گرفت. يكى از بزرگترين مفاسد اخلاقى و اجتماعى، مسأله پايمال شدن حقوق زن  و زنده به گور کردن دختران در جامعه عرب جاهلى بود.

اقدامات اصلاحی پیامبر(ص)

اقدامات اصلاحی پیامبر (صلى الله علیه وآله) در عصر بعثت چه بود؟

پیامبر(ص) در محیطى که از فرط نادانی بت هایى را که خود ساخته بودند عبادت می کردند و زنان بدکاره بر در خانه خود پرچم مخصوص نصب مى کردند و پدران، دختران خود را زنده به گور می کردند، مبعوث شد. ایشان بت پرستان را به پرستش خداى یگانه دعوت کرد، با مفاسد اخلاقى مبارزه نموده و تبعیضها را برچید. ایشان جان انسانها را آن قدر ارزشمند کرد که براى کشتن یک انسان به صورت غیرعمد، یکصد شتر دیه قرار داد، در حالى که اگر کسى چهار یا پنج شتر داشت، انسان ثروتمندى محسوب مى شد.

وضعیت اقتصادی، اجتماعی، عاطفی و اعتقادی عصر جاهلیّت

عقائد و رفتار اجتماعی و فردی مردم درعصر جاهلیت چگونه بود؟

در جاهلیّت، بت پرستى حاکم بود، فرشتگان را دختران خدا مى پنداشتند، قیامت را انکار و به خرافات اعتقاد داشتند. در وضع اقتصادى آنها، همین بس که نه تنها دختران، بلکه پسران را از ترس فقر به زیر خاک مى کردند. درآمدشان از طریق غارتگرى و چپاول اموال دیگران و قافله ها بود. معتقد بودند که خون را جز خون نمى شوید. شجاعت را آدم کشى و غیرت و عفت را پنهان کردن نوزادان دختر در زیر خاک می دانستند. آنها تنها به زن و شراب و جنگ، عشق مى ورزیدند و گسترش قمار و زنان آلوده نیز از مفاسد دوران جاهلیت بود.

عصر جاهليّت در كلام امام على(ع)

امير المؤمنين(عليه السلام) عصر جاهليّت را چگونه ترسيم كرده؟

جاهلیت دوره ای است که به خاطر گذشت مدت زیادی از بعثت انبیاء پیشین، امت در خواب غفلت فرو رفته بود و به همین خاطر جامعه دچار معضلاتی همچون فساد و فتنه و جنگ و مکر و فریب و اعتقادات انحرافی و قطع رحم و زنده به گور کردن دختران شده بود و حیات جامعه رو به افسردگی و مرگ گذاشته بود.

قتل معتزّ، خلیفه عباسی

معتزّ چگونه به قتل رسید؟

بر اثر نفوذ و تسلط تركان در دربار خلافت، وضع به گونه ا‏ى بود كه خليفه يك مقام تشريفاتى بيش نبود ورتق و فتق امور عملاً در دست تركان قرار داشت. روزى گروهى از تركان وارد قصر شده و معتزّ را با چوب و چماق كتك زده و در حياط قصر زير آفتاب داغ نگه داشتند. در اين موقع تركان او را از مقام خلافت خلع كردند و به منظور قتل خليفه معزول او را در حالى كه نيمه جانى در بدن داشت، در سردابى جا دادند و درب سرداب را با خشت و گچ مسدود كردند و معتز به همان حالت زنده به گور شد.

اوضاع عرب جاهلى قبل از اسلام

اوضاع عرب جاهلى قبل از اسلام چگونه بوده؟

اعراب جاهلی بت هايى را از سنگ و چوب با دست خود مى تراشيدند و مى پرستيدند. دختران خود را با دست خود زنده به گور مى كردند. زنان و مردان به صورت برهنه مادرزاد، گرد كعبه طواف مى كردند، و آن را عبادت مى شمردند! جنگ و خون ريزى و غارت گرى به عنوان يك ارزش در جامعه آنها محسوب مى شد؛ تا آنجا كه كينه ها را پدران براى فرزندانشان به ارث مى گذاردند. زن در ميان آنها متاع بى ارزشى بود كه حتى روى آن قمار مى كردند!

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قال الصّادق عليه السّلام :

اَللّهم ... وَ ارْحَمْ تِلْکَ الاَعْيُنَ الَّتى جَرَتْ دُمُوعُها رَحْمَةً لَنا وَ ارْحَمْ تِلْکَ الْقُلُوبَ الَّتى جَزَعَتْ وَ احْتَرَقَتْ لَنا وَ ارْحَمِ الّصَرْخَةَ الّتى کانَتْ لَنا.

بحارالانوار، ج 98، ص 8