علت شکل گیری قيام «صاحب الزنج»

«صاحب الزنج» که بود و علت قیام او چه بود؟

در دوران «المهتدی» خلیفه عباسی، فردی به نام «علی بن محمد» در بصره ظهور کرده و آتش انتقام را در دل بردگان شعله ور ساخت و آنان را به قیام علیه اربابان خود فراخواند. او چهارده سال بر بخش عظيمى از عراق و ايران حکومت کرد و سرانجام توسط حکومت عباسی سرنگون شد. او برای مشروعیت خود از آبروی خاندان پیامبر(ص) بهره گرفت اما امام عسكرى(ع) فرمودند: «صاحب الزنج از ما اهل بيت نيست». هر چند شورش صاحب زنج در جهت حمايت از بردگان بود ولى در عمل سبب کشته شدن بسیاری از بى گناهان و ويرانى هاى عظيمى گردید.

معتزّ، خلیفه عباسی

معتزّ که بود؟

معتز فرزند متوكل عباسى است كه پس از بركنارى مستعين در سال 252 زمام امور را به دست گرفت و راه پيشينيان را تعقيب كرد. پس از قتل متوكل، تركان بر امور كشور مسلط شدند، به گونه‏ اى كه اگر خليفه به خواسته ‏هاى آنان تن نمى ‏داد، نقشه بركنارى يا قتل او را مى‏ كشيدند. معتز، سرانجام توسط گروهی از آنان مورد ضرب و شتم قرار گرفت و پس از اینکه او را زیر آفتاب سوزان نگه داشتند در سردابی زندانی کرده و درش را با خشت و گچ مسدود کردند و او زنده به گور شد.
 

مهتدی، خلیفه عباسی

مهتدی کیست؟

مهتدى چهاردهمين خليفه عباسى بود كه پس از قتل برادرش معتز در سال 255 ق بر مسند خلافت تكيه زد. او نيز بازيچه دست تركان بود لکن در قياس با ديگر خلفاى عباسى، فردى معتدل بود، و از نظر اخلاق و رفتار بى شباهت به «عمر بن عبدالعزيز» نبود. او دربار را از مظاهر اشرافي گرى پاك و بساط مي گسارى را جمع كرد. البته انگيزه مهتدى، ملاحظات اجتماعى و سياسى بود وگرنه چطور تا آخرين لحظه عمر، غاصبانه بر مسند خلافت تكيه زده و امام عسكرى را به زندان فرستاد و حتى تصميم داشت امام عسکری(ع) را به قتل برساند.

معتمد، خلیفه عباسی

معتمد عباسی کیست؟

سومين خليفه معاصر امام عسكرى(ع) معتمد عباسى است که چهار سال از دوران امامت حضرت عسكرى (ع) در دوران حكومت او سپرى شده است. معتمد در سال 256 به وسيله تركان به خلافت رسيد و در سال 279 در گذشت. مورخان در بيان فساد اخلاقی معتمد داد سخن داده اند كه او شيفته عياشى و خوشگذرانى بود و آنچه براى او مطرح نبود كار و گرفتاري های مردم بود. به علت فساد اخلاق و غوطه ور شدن در شهوات، برادرش «موفق» زمام امور را به دست گرفته بود.

انگیزه معتصم عباسی در شهادت امام جواد(ع)؟

چرا معتصم عباسی امام جواد(ع) را به شهادت رساند؟

امام جواد(ع) که از مدینه به بغداد احضار شده بود، در حضور معتصم خلیفه عباسی وقت و در میان بزرگان، در عین جوانی در باب مساله ای فقهی نظری داد که مورد پذیرش همگان و موجب شرمندگی قاضی بغداد شد. چند روز بعد قاضی بغداد نزد معتصم رفت و با این استدلال که تایید امام جواد(ع) به عنوان بارزترین مخالف حکومت عباسی توسط خلیفه در ماجرای آن مساله فقهی برای حکومت خلیفه بسیار گران تمام می شود، او را به کشتن امام جواد تحریک کرد. سرانجام معتصم امام جواد(ع) را مسموم و شهید کرد.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قال رسول الله(صلى الله عليه وآله):

مَنْ حجَّ أوِ اعْتَمَرَ فَلَمْ يَرْفَثْ وَلَمْ يَفسُقْ يَرْجِع کَهَيئَةِ يَوْم وَلَدَتْهُ اُمُّهُ.

کسى که حج يا عمره انجام دهد و در آن گناه و فسقى مرتکب نگردد، برمى گردد، همانند روزى که از مادر متولد شده است.

سنن دارقطنى: 2 / 284