فیض و رحمت عام خداوند بر این تعلق گرفته که اگر مقدمات به وجود آمدن انسانی فراهم شد، او نیز پدید آید اعم از اینکه چه اوصاف و ویژگی های عرضی داشته باشد. بنابراین اصل وجود او که برآمده از فیض الهی است مورد بیزاری خدا نیست و همان طور که در احادیث اهل بیت(ع) هم گفته شده فقط اعمال و عقاید مشرکانه اش مورد بیزاری خدا قرار می گیرد. اعمالی که با اراده و انتخاب آزاد خود شخص مشرک پدید می آیند و هیچ اجباری از سوی خدا برای ارتکاب آنها وجود ندارد و به همین خاطر مسئولیت عواقب بعدی آنها به عهده خود اوست.
ضمن اینکه در بحث «علم الهی» نیز اطلاع خداوند از سرنوشت انسان ها و مخصوصا مشرکین موجب پدید آمدن هیچ «جبری» در حق آنها نمی شود و بدین ترتیب کسی نمی تواند از او بپرسد که چرا با اطلاع از سرنوشت آنها و جهنمی شدن شان باز هم از فیض وجود و حضور در دنیا و آفرینش برخوردارشان ساخته است؟!

آیه «واقتلوهم حیث ثقفتموهم‏» را باید با توجه به آیات قبل و بعد از آن تفسیر کرد؛ آیات 190 تا 193 سوره بقره درباره حکم و آداب جهاد با مشرکان و کافران «تجاوزگر» است. اين آیات دعوت به پيكار با كسانى مى كنند كه بر مسلمانان تاخته بودند، و آنها را از خانه خود بيرون كرده و از هيچ جناياتى در حقشان ابا نداشتند، مسلمانان را براى تغيير دينشان پيوسته در فشار گذاشته و شكنجه مى دادند. قرآن پيكار با اين گونه افراد را واجب مى‏ داند، نه بخاطر اینکه کافر یا مشرک بودند بلکه بخاطر اینکه با اسلام در ستیز بودند.

آیه 190 بقره نخستین آیه درباره جنگ با دشمنان اسلام است. پس از نزول این آیه، پیغمبر(ص) با مشرکینی که از در پیکار در آمدند، پیکار و نسبت به آنان که پیکار نداشتند، نمی جنگیدند. برخی از مفسرین نیز معتقدند یک سال بعد از صلح حدیبیه پیامبر(ص) از مقاتله ای که ممکن بود در ماه حرام با مشرکین داشته باشد، نگران بود، که این آیه نازل شد و دستور داد: اگر دشمن نبرد را شروع کند شما هم در برابر او به مبارزه برخیزید. ولی به نظر مى رسد شأن نزول اوّل، مناسب آیه اوّل، و شأن نزول دوم مناسب آیات بعد است.

مقایسه وضعیت مالی متفاوت مسلمین با غیر مسلمین، این سؤال را براى بعضى طرح کرده بود که چرا افراد بى ایمان این چنین در ناز و نعمتند، اما مومنین در رنج و عذاب و فقر و پریشانى زندگى مى کنند؟ لذا آیات فوق نازل شد و به این سؤال پاسخ گفت.

از آیات قرآن استفاده می شود که حضرت رسول(ص) غیر از قرآن معجزات دیگری نیز داشتند مانند: 1– معراج. 2- دفع شدن شر استهزاء کنندگان پیامبر(ص) به وسیله بلایی که بر سر آن ها آمد. 3- مطلع شدن پیامبر(ص) از توطئه یهودیان بنی نضیر. 4. محفوظ بودن حضرت رسول با پنج حجاب مادی یا معنوی که مانع سوءقصد به جان حضرت می شد. 5- پیشگویی اعجازآمیز قرآن درباره شکست و نقش بر آب شدن نقشه های شوم مشرکین. 6- طوفانی که اردوگاه مشرکین را در جنگ احزاب به هم زد و موجب عقب نشینی آنها و شکست حصر مدینه شد.

بعضی از علل گرایش به بت پرستی، از این قرار است: 1- بت پرستان عقيده داشتند كه سرپرست هر اقليمى از عالم، روح معيّنى از عالم افلاك است؛ و چون دسترسى به آن روح نداشتند مظهرى براى آن مى ساختند، و به عبادت آن مى پرداختند. 2- گروهى که ستارگان را پرستش مى كردند، هنگامى كه ستارگان را هميشه حاضر ندیدند؛ براى هر كدام بت و سمبلى ساختند و به عبادت آنها مشغول شدند. 3- گروهى خدا را به گمان خود بسيار منزّه مى شمردند تا آنجا كه پرستش او را براى خود مجاز نمى دانستند؛ و لذا براى تقرّب به او بت ساختند!

پس از حوادث دردناک جنگ «اُحد»، «ابوسفیان» بر کوه اُحد قرار گرفت و با لحنى فاتحانه شروع به شعار دادن کرد، و گفت وعده ما سرزمین بدر صغری. مسلمانان درحال بازگشت بودند که خداوند آیه 140 سوره نساء را مبنی بر دستور تعقیب کفار نازل فرمود، وقتی مشرکین مطلع شدند به سوی مکه گریختند.
این شأن نزول به ما مى آموزد که مسلمانان باید هیچ یک از تاکتیک هاى دشمن را از نظر دور ندارند، و در برابر هر وسیله مبارزه، اعم از مبارزه «جسمى» و «روانى» وسیله اى محکم تر و کوبنده تر فراهم سازند.