کتب آسمانی، وحی الهی یا تجلّی شخصیّت باطنی و روان ناخود آگاه پیامبران؟

گفته می شود وحی منشاء الهی ندارد، بلکه نتیجه تجلّی شخصیّت باطنی و روان ناخود آگاه پیامبران است؛ آنها فهم و یا خیالات خود را بعد از دوره ای عزلت گزینی و تفکّر به نام وحی به مردم ارائه می دهند. با توجّه به این نظریّه ها، چرا باید کتب پیامبران را وحیانی و الهی بدانیم؟

اولا: این ادعا تنها يك «فرضيه» است و صرف «احتمال» دلیل مناسبی برای انکار امری قطعی نیست.ثانیا: چه اصرارى است كه تمام حقايق جهان را تنها با همين «معلومات تجربى» فعلى تفسير كنيم؟! به اعتراف بسیاری از دانشمندان، حقايق اسرار اين جهان، منحصر به همين كشفيات علمى‏ امروز نیست و اين اصرار و پافشارى، بسيار بى‏ مورد است. ثالثا: از آنجا که ادله و شواهد فراوانی بر خلاف این فرضیه وجود دارد حتی احتمال چنین مطلبی نیز درست نیست؛ بعضی از این شواهد عبارت اند از: الف) معجزات علمی و حقایقی که در کتب آسمانی خصوصا قرآن وجود دارد و فقط خداوند از آن اطلاع دارد و از توان پیامبران خارج است. ب) آیات فراوانی که به صراحت کتب آسمانی را از جانب خداوند می داند. ج) حضور پیامبران در بین مردم و پایه گذاری غلط این فرضیه بر «عزلت گزینی» آنها.

صاحبان علم غیب در قرآن

چه کسانی در قرآن به عنوان صاحبان علم غیب معرفی شده اند؟

برخی از آیات علم غیب را مخصوص خدا مى شمرد، مانند «وَ عِنْدَهُ مَفَاتِحُ الْغَیْبِ لاَیَعْلَمُهَا اِلاَّ هُوَ»؛ و برخی هم علم غیب را براى غیر او ممکن مى داند مانند «اِلاَّ مَنِ ارْتَضى مِنْ رَّسُول»؛ جمع این دو دسته از آیات این است که: علم غیب به طور مطلق مخصوص خدا است و دیگران - مانند پیامبران، امامان معصوم و فرشتگان - تنها از طریق تعلیم الهى مى توانند ازالهی آگاه شوند.

تفاوت گنهکاران و بی گناهان، در زمان نزول عذاب الهی

آیا در هنگام عذاب، گنهکار و بى گناه با هم مى سوزند؟

درمقابل نظرعوام که مى گویند: آتش که گرفت خشک و تر با هم می سوزند، در منطق عقل و تعالیم انبیاء هیچ بى گناهى به جرم گناه دیگرى مجازات نمی شود. در تمام شهرهاى لوط یک خانواده مؤمن وجود داشت که به هنگام مجازات قوم، از عذاب نجات یافت. در چند جای قرآن نیز تاکید شده: هیچ کس بار گناه دیگرى را بر دوش نمى کشد و کسى را به جرم دیگرى مجازات نمى کنند. لذا احادیث غیرمعتبر را که بر خلاف این قانون کلّى باشد یا باید کنار گذاشت و یا توجیه کرد، و حتی فرزندان کفار و نامشروع هم درهای سعادت به رویشان باز است.

پاداش اخروى مکتشفان و مخترعان

آیا مخترعان و مکتشفان پاداش الهى دارند؟

از نظر اسلام عمل به ضمیمه انگیزه آن، ارزش دارد که از سه حالت خارج نیست: 1- گاهی هدف تخریب است گرچه فواید زیادی هم برای بشر حاصل شود؛ در این صورت اجری برای مکتشف نخواهد بود. 2- گاهی هدف کسب شهرت و درآمد است که با اکتشاف و اختراع حاصل می شود و دیگر از خدا طلبی نخواهد داشت. 3- گاهی هم هدف خدمت به بشر و یا انگیزه های الهی است؛ در این صورت اگر شخص مؤمن بود که بحثی در آن نیست، اما اگر مؤمن نبود (از روی جهل نه عناد) در این صورت بر اساس آیات و روایات اجر او در دنیا یا آخرت، محفوظ است.

محتواى سوره الرحمن

سوره «الرحمن» حاوى چه مطالبى مى باشد؟

سوره الرحمن به طور کلى، بیانگر نعمتهاى مختلف «معنوى» و «مادى» خداوند است؛ اما مى توان محتواى آن را به پنج بخش تقسیم کرد: آغاز سوره از برخی نعمتهاى الهی سخن مى گوید؛ سپس چگونگى آفرینش انس و جن را بیان می کند؛ بخش بعد بیانگر نشانه ها و آیات خداوند در زمین و آسمان است؛ سپس از نعمتهاى دنیوى فراتر رفته و نعمتهاى جهان دیگر را بیان می کند؛ در پایان اشاره کوتاهى به سرنوشت مجرمان و قسمتى از مجازاتهاى دردناک آنها آمده است.

محتواى سوره ممتحنه

سوره «ممتحنه» حاوى چه مطالبى مى باشد؟

در بخش اول سوره ممتحنه، از حبّ و بغض فی الله و نهی از دوستی با مشرکان و الهام گرفتن از حضرت ابراهیم(ع) بحث شده است. در بخش دوم آیاتی درباره زنان مهاجر و امتحان آنها آمده است.

بیان رحمت الهی، در سوره انعام

خداوند در سوره انعام چگونه رحمت و لطف الهی در حقّ بندگان را بیان می نماید؟

خداوند در آیه 160 سوره انعام پاداش وسیعی برای افراد نیکوکار در نظر گرفته است. این آیه نهایت لطف و مرحمت را در مورد انسان مجسم می کند؛ چراکه در مقابل انجام کار نیک، ده برابر پاداش داده می شود و هر کس کار بدی انجام دهد تنها به همان مقدار کیفر می بیند، ضمن اینکه راه توبه را هم باز گذاشته است. مراد از سیئه و حسنه  در آیه، هر کار و فکر و عقیده نیک و بد را شامل می شود.

معنای عبارت قرآنی «عِنْدَنا خَزائِنُهُ»

منظور از «خزائن خداوند» در آیات قرآن چیست؟

«خزائن» جمع «خزانه» به معنى محلى است که انسان اموالش را براى حفظ در آن جمع آورى مى کند، اما چون جمع آوری اموال نشانه محدود بودن قدرت است این معنا در مورد خدا قابل تصور نیست. لذا خزائن الله به معنی مقدورات الهی است، یعنی همه چیز در خزانه قدرت خدا جمع است و هر مقدار که لازم بداند ایجاد می کند. و یا مجموعه اموری است که در عالم هستی و جهان ماده وجود دارد. اما تعبیر «عندنا» مناسب با تفسیر اول است.

شمول رحمت خدا بر گناهکاران در صورت توبه

آیا رحمت خدا شامل حال گنهکاران هم مى شود؟

طبق آیات 53-55 سوره زمر خداوند درهاى غفران و رحمت را به روى همه بندگان گشوده است، مشروط بر این که بعد از ارتکاب گناه به خود آیند و توبه کنند و با عمل به دستورات الهی صداقت خود در توبه را نشان دهند. به این ترتیب نه شرک از آن مستثناست و نه غیر آن، و استثناء مشرکان از بخشش در سوره نساء، مربوط به مشرکانى است که در حالت شرک از دنیا بروند، نه آنها که بیدار شوند و راه حق پیش گیرند، چرا که اکثریت قریب به اتفاق مسلمانان صدر اسلام، چنین بوده اند.

شرائط استجابت دعا

شرائط استجابت دعا چیست؟

در روایات اسلامى شرائطى براى استجابت دعا بیان شده است. از جمله: پاکى قلب، پاکى اموال، مبارزه با فساد، عمل به پیمان هاى الهى، دعا  همراه با عمل. نتیجه این که دعا نه تنها جانشین اسباب طبیعى و وسائل عادى براى وصول به هدف نیست؛ بلکه براى اجابت آن در برنامه هاى زندگى دعا کننده هم دگرگونى کلى لازم است.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

الإمامُ عليٌّ(عليه السلام)

مَن راقبَ أجلَهُ اغتَنَمَ مُهَلَهُ

هر که مراقب اجل خود باشد، فرصتهايش را غنيمت شمارد

ميزان الحکمه، جلد 1، ص 44