آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

خداوند در آیه 160 سوره انعام پاداش وسیعی برای افراد نیکوکار در نظر گرفته است. این آیه نهایت لطف و مرحمت را در مورد انسان مجسم می کند؛ چراکه در مقابل انجام کار نیک، ده برابر پاداش داده می شود و هر کس کار بدی انجام دهد تنها به همان مقدار کیفر می بیند، ضمن اینکه راه توبه را هم باز گذاشته است. مراد از سیئه و حسنه  در آیه، هر کار و فکر و عقیده نیک و بد را شامل می شود.

قرآن مجید در آیه 160 سوره «انعام» اشاره به رحمت و پاداش وسیع خداوند که در انتظار افراد نیکوکار است کرده، مى فرماید: (هر کسى کار نیکى انجام دهد، ده برابر به او پاداش داده مى شود)؛ «مَنْ جاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ عَشْرُ أَمْثالِها».
(و هر کس کار بدى انجام دهد، جز به همان مقدار، کیفر داده نمى شود)؛ «وَ مَنْ جاءَ بِالسَّیِّئَةِ فَلا یُجْزى إِلاّ مِثْلَها».
و براى تأکید، این جمله را نیز اضافه مى کند که: (به آنها هیچ گونه ستمى نخواهد شد)؛ و تنها به مقدار عملشان کیفر مى بینند «وَ هُمْ لایُظْلَمُونَ».
در این که منظور از «حَسَنَة» و «سَیِّئَة» در آیه فوق چیست؟ و آیا خصوص «توحید» و «شرک» است؟ یا معنى وسیع ترى دارند؟ میان مفسران گفتگو است، آنچه از ظاهر آیه استفاده مى شود هر گونه «کار نیک و فکر نیک و عقیده نیک و یا بد» را شامل مى شود؛ زیرا هیچ گونه دلیلى بر محدود کردن معنى «حَسَنَة» و «سَیِّئَة» نیست.
نکته جالبى که از این آیه بدست مى آید این است که: آیه فوق نهایت لطف و مرحمت پروردگار را در مورد انسان مجسّم مى کند، چه کسى را سراغ دارید که تمام ابزار کار را در اختیار انسان بگذارد، و همه گونه آگاهى نیز به او بدهد، رهبران معصومى براى هدایت و راهنمائى او بفرستد، تا با استفاده از نیروى خداداد و رهبرى فرستادگانش، کار نیکى انجام دهد، و تازه در برابر کار او ده برابر پاداش تعیین نماید، اما براى لغزش ها و خطاهایش تنها یک جرم قائل شود، تازه راه عذرخواهى و توبه و رسیدن به عفو و بخشش را نیز به روى او بگشاید.
«ابوذر» مى گوید: صادق مصدق (یعنى پیامبر) فرمود: «إِنَّ اللّهَ تَعالى قالَ: الْحَسَنَةُ عَشْرٌ أَوْ أَزِیَدُ وَ السَّیِّئَةُ واحِدَةٌ أَوْ أَغْفِرُ فَالْوَیْلُ لِمَنْ غَلِبَتْ آحادُهُ أَعْشارَهُ»؛ (خداوند مى فرماید: کارهاى نیک و حسنات را ده برابر، پاداش مى دهم یا بیشتر، و سیئات را تنها یک برابر کیفر مى دهم و یا مى بخشم، واى به حال آن کس که آحادش بر عشراتش پیشى گیرد)، (1) یعنى گناهانش از طاعاتش افزون شود. (2)