منهاج السنة النبویة

معرفی کتاب «منهاج السنه النبویه»

 کتاب «منهاج السنه النبویه» از مهم ترین منابع سلفیّون و وهابیون در عقاید به شمار مى رود و توسط ابوالعباس احمد بن عبد الحلیم بن تیمیه حرّانى (661-728 ق) نوشته شده است. همان گونه که خودش در مقدمه کتاب اظهار کرده، آن را به عنوان ردّیه و ابطالى بر کتاب «منهاج الکرامه فى معرفه الامامه» تالیف علامه حلى (648-726) نوشته است. نام اصلى کتاب عبارت است از «منهاج السنه النبویه فى الرد على الشیعه القدریه». او که حنبلى مذهب (در فقه) و حشْویه مسلک (در عقاید) بود، عقاید خود را به بزرگان متقدم اشاعره نسبت داده است. او در این کتاب و سایر آثار خود بر ضد شیعه و اهل بیت پیامبر(علیهم السلام) سخن گفته و به عقاید شیعه تاخته است. ابن تیمیه معتقد است: نویسندگان صحاح سته - مثل بخاری که کتابش سرقت ادبی است - مهم ترین شخصیت هاى تاریخ اسلام هستند و حتى ائمه شیعه هم باید از آنها پیروى کنند!!! اما با این همه تاکید و اهمیت دادن به نویسندگان صحاح، وى احادیث صحیحى را که آنان درباره امامت دوازده نور پاک نقل کرده اند به هیچ وجه نمى پذیرد!

البحر المحیط (تفسیر ابوحیان)

معرفی کتاب «البحر المحیط (تفسیر ابوحیان)»

این کتاب توسط ابوحیان اثیر الدین محمد بن یوسف بن على بن یوسف بن حیان غرناطى اندلسى (654ـ745ق) نوشته شده است. ابوحیان اندلسى که از جمله برجسته ترین دانشمندان در زمینه ادبیات و زبان شناسى بود، قوى ترین تفسیردر زمینه تفسیرادبى قرآن را نوشته است، به طورى که این تفسیربه عنوان مرجعى مهم براى مفسران شیعه و سنى در زمان هاى بعدى به شمار مى رود. به دلیل اهمیت زیاد آن، این کتاب را در ردیف تفاسیر علمى چون تفسیرواحدى، قرطبى و مفاتیح الغیب فخررازى دانسته اند. ابوحیان اندلسى دانشمندى حنبلى مذهب و اهل ظاهر بود و با فلسفه و عرفان و هر علم عقلى و نظرى دیگر مخالف بود؛ بنابراین، او در بیان عقاید سلفى و اهل ظاهر در این کتاب سنگ تمام گذاشته است. او بر خلاف سایر معاصران حنبلى خود نسبت به شیعه و ائمه هدى(ع) کینه و عناد نداشته و در ذیل آیات مربوط به ولایت امامان شیعه، به نفع عقاید شیعه و در تایید مطالب آنان سخن گفته است. او حتى مخالفان ائمه به ویژه امام على(ع) را لعن و نفرین کرده و به احادیث و فرمایشات الهى آن حضرات تمسّک جسته است.
 

معرفی ابن عبدالبر

ابن عبدالبر که بود؟

ابو عمر یوسف بن عبدالله بن محمد بن عبدالبرّ قرطبى (368-463 ق) از دانشمندان بزرگ اهل سنت است که در شهر قرطبه اندلس یعنى منطقه مغرب جهان اسلام در دوره میانى تاریخ اسلام به دنیا آمده و در آنجا رشد یافته است. سپس رهسپار «دانیه»  شد. این شهر تحت سلطه ابوالحسن مجاهد عامرى (م 432 ق) بود که شخصى علم دوست بود. از این جهت اقامت ابن عبدالبر در دانیه از دوران پربرکت عمر او تلقى شده، زیرا بیشترین کتاب‌هایش را در این شهر تالیف کرده است. او پس از مرگ عامرى به ناحیه غرب اندلس مهاجرت کرد و در آنجا به منصب قضا گماشته شد. و در شاطبه درگذشت.

معرفی ابن تیمیه

ابن تیمیه که بود؟

ابوالعباس تقى الدین احمد بن عبدالحلیم بن عبدالسلام حرانى دمشقى حنبلى ابن تیمیه (661-728 ق)، در حرّان به دنیا آمد و پدرش او را به دمشق برد و در همانجا رشد و شهرت یافت. او یکى از جنجال آفرین ترین شخصیت هاى دینى اهل سنت به شمار مى رود، او به سبب یک فتواى نادرست، به مصر تبعید شده و زندانى گشت و پس از آزادى به اسکندریه رفته و سپس به دمشق بازگشت. در دمشق نیز به دلیل مطالب نادرستى که اشاعه مى کرد، چندین بار بازداشت شد و در نهایت امر نیز در زندان در گذشت. بدون اینکه فلسفه و کلام را نزد اساتید معروف و برجسته حکمت آموخته باشد، در مسائل این دو دانش نیز از جمله متحجران دوران گشته بود و همه مطالب و نظرات بزرگان حکمت را نقد و ابطال کرده است! او در یارى و استحکام بخشیدن مذهب سلفیه بسیار تلاش کرد و سرآمد سلفیان و وهابیون کج فهم گشت و بسیارى از عقاید نادرست و بدعت‌ها را بر ضد شیعه امامی و اثنى عشرى رواج داد. کتاب هاى گمراه کننده او از مهم ترین منابع وهابیون امروزى براى مخالفت و کینه توزى با شیعیان و عقاید الهى و پاک آنان مى باشد. ابن تیمیه داراى نظرات عجیب و غریبى در مسائل مختلف اسلامى بود که هیچ سابقه اى در تاریخ اسلام حتی در میان اهل سنت نداشت و اگر هم سابقه داشته است، از جمله نظرات مردود و نادرست تلقى شده بود؛ به طورى که برخى از دانشمندان اهل سنت نیز از چنین بدعت هایى در تعجب مانده اند.

زاد المعاد

معرفی کتاب «زاد المعاد»

کتاب زاد المعاد فی هدى خیر العباد توسط شمس الدین ابو عبدالله محمد بن ابى بکر دمشقى معروف به ابن قیم جوزى (691- 751ق) نوشته شده است.ابن قیم شاگرد بسیار متعصب ابن تیمیه بود و در کتاب‌های خود به انعکاس گسترده و شرح نظرات استادش پرداخته است. زاد المعاد یکى از مهم ترین منابع و مستندات وهابیان براى انهدام و ویران کردنِ مشاهد و حرم هاى اهل بیت در عربستان و سایر کشورهاى اسلامى مثل عراق مى باشد. در جاى جاى مقدمه کتاب بر مبانى و اصول تشیع با نام توهم و قول مردود تاخته و آن را مردود دانسته است. وى هیچ سخنى از جایگاه على بن ابى طالب در حیات پیامبر به میان نیاورده و حتى در مواردى به امیرالمومنین(ع) جسارت کرده و گفته است که این مطلب استنباط على بن ابى طالب است، اما از نظر ما ناصواب است. ابن قیم بیشتر مطالب کتاب را از نظر خودش نگاشته و در بسیارى از موارد، هیچ سند تاریخى یا روایى ارائه نکرده است و هر گاه در صدد مستند نشان دادن سخن خود بوده به طور کلى و بدون ذکر دقیق روایت یا مطلب به یکى از منابع معتبر مثل صحاح سته ارجاع داده و در کمتر موردى روایت یا مطلبش را نقل کرده است. مطالب ابن قیم در کتاب زاد المعاد و سایر کتاب‌هایش مورد انتقاد، و رد و ابطال بسیارى از علماى برجسته اهل سنت مثل آلوسى، یوسف نهبانى، و شیخ محمد عبده قرار گرفته و ردّیه هایى بر این کتاب نوشته شده است.

التمهید ابن عبد البر

معرفی کتاب «التمهید ابن عبد البر»

این کتاب که نام اصلى آن «التمهید لما فى الموطّا من المعانى و الاسانید» است توسط ابوعمر یوسف بن عبد الله بن محمد عبد البرّ معروف به «ابن عبد البر» (368ـ463ق) نوشته شده است. او این کتاب را براى نقد و بررسى احادیث و سندهاى کتاب موطا مالک در بیست مجلد نوشته است که بنابر نظر عده اى از محققان اهل سنت هیچ کتابى مثل آن در این زمینه تالیف نشده است. مذهب وى حنبلى بود ولى گرایش هایى به فقه مالکى و شافعى نیز داشت، به ظاهر از علماى متعصب اهل سنت بود اما بااین حال، مطالبى به نفع تاریخ، رجال، حدیث، و عقاید شیعه نیز در لابلاى مطالب کتاب هایش آورده است.

معرّفی ابن تیمیه

ابن تیمیه کیست؟

«احمد بن عبدالحلیم بن تیمیّه حنبلى» متولّد سال 661  در حران  سوریه و متوفاى سال 728 هجرى قمرى است. او عقل گرایی را کلا مردود می دانست. او عقاید جدیدى را نیز اضافه کرد که قبل از او سابقه نداشت. او سفر کردن به قصد زیارت قبر پیامبر(ص) و تبرّک جستن به قبر او و توسّل به اهل بیت پیامبر(ع) را شرک دانست! و فضایل اهل بیت(ع) را که در صحاح اهل سنّت و حتّى در مسند امامش «احمد بن حنبل» وجود داشت، انکار کرد و تلاش مى کرد تا مانند بنى امیّه، شأن و مقام امام على(ع) و فرزندانش را پایین آورد.

معرفی مقریزى شافعى

مقریزی شافعی که بود؟

تقى الدین ابومحمد (ابو العباس) احمد بن على بن عبد القادر بن محمد بن ابراهیم مقریزى مصرى شافعى (766 ـ 845 ق) یکى از مورخان و محدثان برجسته اهل سنت مى باشد که در حوالى قاهره به دنیا آمده و در دمشق و بعلبک رشد یافته است. پدران مقریزى، حنبلى بودند و پدر او با یک دختر حنفى ازدواج کرد و علوم و احکام مذهب حنفى را از پدر بزرگ مادرى خود یعنى شمس الدین محمد بن صایغ فرا گرفت. پس از مرگ پدرش على بن عبد القادر مقریزى به مذهب شافعى گرایش پیدا کرد و بر همان مذهب در گذشت. مطالب و گزارشات تاریخى مقریزى چنان محکم و مستند است که علماى اسلام اعم از شیعه و سنى به سخنان و کتاب‌های او استناد کرده اند. مهم ترین کتاب او «امتاع الاسماع» است که از مهم ترین منابع جامع در زمینه سیره نبوى و تاریخ اسلام به شمار مى رود. مقریزى از جمله علماى با انصاف اهل سنت نسبت به شیعه و عقاید آن به شمار مى رود. او احادیث مربوط به ائمه طاهرین (ع) را با سندهاى معتبر و صحیح موجود در منابع دست اول اهل سنت مثل صحاح سته ذکر و تبیین کرده است؛ او رساله اى با عنوان «معرفه مایجب لآل البیت النبوى من الحق على من عداهم» در تبیین ابعاد مسئله ولایت و خلافت ائمه بزرگوار شیعه (علیهم السلام) نوشته است.

 

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

عَنِ الصّادقُ عليه السّلام :

يا زُرارَةُ! اِنَّ السَّماءَ بَکَتْ عَلَى الْحُسَيْنِ اَرْبَعينَ صَباحاً.

اى زراره ! آسمان چهل روز، در سوگ حسين بن على عليه السّلام گريه کرد.

جامع احاديث الشيعه ، ج 12، ص 552