تاریخ مدینة دمشق

معرفی کتاب «تاریخ مدینه دمشق»

کتاب «تاریخ مدینه دمشق» توسط ابو القاسم على بن حسن بن هبه الله ابن عساکر شافعى دمشقى (499ـ571ق) نوشته شده است که کتابى تاریخى، رجالى، و حدیثى و از مهم ترین و پر اهمیت ترین کتاب هاى مورد توجه اهل سنت و علماى شیعه مى باشد. این کتاب با نام «التاریخ الکبیر» و تاریخ ابن عساکر نیز شناخته شده است و على رغم نام آن، تاریخى عام بوده و همه مناطق و اشخاص مهم تاریخ اسلام را به طور کاملا مفصل و البته مستند گزارش کرده است. حجم بالاى کتاب به این دلیل است که سندهاى فراوان براى مطالب ذکر شده است و هزاران حدیث نبوى و بیش از دو هزار حدیث از امیر المومنین على(ع) را به طور مستند و کامل در بر گرفته است. از این رو علاوه بر تاریخى بودن آن، به عنوان کتاب جامع و معتبر حدیثى نیز تلقى شده و از مهم ترین منابع علماى رجال و حدیث اهل سنت مثل سیوطى، ذهبى، ابن حجر و دیگران بوده است. کتاب تاریخ دمشق مطالب فراوانى از منابع پیشینیان ذکر کرده است که امروزه در دست نیست. ابن عساکر بسیارى از وقایع و حقایق مربوط به شیعه و عقاید آن را در کتابش نقل کرده و کتاب او از مهم ترین مراجع و منابع احتجاج علماى شیعه براى اثبات حقانیت عقاید خود در برابر اهل سنت به شمار می ورد.

التمهید ابن عبد البر

معرفی کتاب «التمهید ابن عبد البر»

این کتاب که نام اصلى آن «التمهید لما فى الموطّا من المعانى و الاسانید» است توسط ابوعمر یوسف بن عبد الله بن محمد عبد البرّ معروف به «ابن عبد البر» (368ـ463ق) نوشته شده است. او این کتاب را براى نقد و بررسى احادیث و سندهاى کتاب موطا مالک در بیست مجلد نوشته است که بنابر نظر عده اى از محققان اهل سنت هیچ کتابى مثل آن در این زمینه تالیف نشده است. مذهب وى حنبلى بود ولى گرایش هایى به فقه مالکى و شافعى نیز داشت، به ظاهر از علماى متعصب اهل سنت بود اما بااین حال، مطالبى به نفع تاریخ، رجال، حدیث، و عقاید شیعه نیز در لابلاى مطالب کتاب هایش آورده است.

عوالی اللئالی

معرفی کتاب «عوالی اللئالی»

کتاب «عوالی اللئالی العزیزیه فی الاحادیث الدینیه» که یکی از مصادر و منابع معتبر حدیثی شیعه است، توسط محمد بن علی بن ابراهیم بن حسین بن ابی جمهور احسائی (840 ق- بعد از 910 ق) تالیف شده است. ابن ابی الجمهور احسائی که از دانشمندان بسیار مهم و ملقب به جامع المنقول و المعقول در قرن نهم هجری بود این کتاب را با رویکردی اجتماعی، اخلاقی، عرفانی، فقهی و تاریخی تدوین کرده و جنبه عملی و کاربردی مسائل را در نظر داشته است.

الکافی

معرفی کتاب «الکافی»

کتاب کافی یکی از مهمترین کتاب‌های حدیثی و نخستین کتاب از کتب اربعه شیعه است که توسط ابو جعفر محمد بن یعقوب بن اسحاق کلینی (م 329 ق) نوشته شده است. این کتاب در واقع نخستین کتابی است که به صورت جامع در همه زمینه های اعتقادی، فقهی، اخلاقی، تفسیر و تاریخ، روایات معتبر را جمع کرده است. به طوری که تعداد روایات آن برابر و بلکه بیش از همه روایات صحاح سته است. کلینی کتاب خود را در سه بخش عمده مرتب کرده است: اصول دین «اصول کافی»، فروع دین «فروع کافی»، متفرقه که با عنوان «روضه کافی» شناخته شده است. کلینی این کتاب را در پاسخ به درخواست برخی از شیعیان تدوین کرد که به علت تعدد و اختلاف روایت‌ها نمی توانستند مسائل و حقایق اسلامی را به طور دقیق و حقیقی تشیخص دهند.

العقد الفرید

معرفی کتاب «العقد الفرید»

کتاب «العقد الفرید» توسط شهاب الدین ابوعمر احمد بن محمد بن عبد ربه ابن حبیب ابن حدیر بن سالم قرطبى اندلسى (246ـ328ق) تالیف شده است که از مهم ترین کتاب هاى اهل سنت در زمینه مسائل اعتقادى، اجتماعى، سیاسى، و تاریخى اسلام به شمار مى رود. این کتاب با توجه به عناوین موضوعات آن، یکى از مهم ترین منابع دائره المعارف در تاریخ اسلام به شمار مى رود و در ردیف آثار ابن اثیر، سمعانى، یاقوت حموى و به ویژه جاحظ قرار دارد. ابن عبد ربه در تالیف و تدوین این کتاب از کتاب عیون الاخبار ابن قتیبه دینورى متاثر گشته است به گونه اى که حتى ترتیب مطالب این دو کتاب نیز مشابهت فراوانى دارد. و البته علاوه بر آثار ابن قتیبه، از آثار فراوان دیگرى مثل آثار جاحظ نیز بهره برده است. او مطالب و احادیث فراوانى از على بن ابى طالب(ع) و فضائل آن حضرت نقل کرده است. او بر خلاف سایر نویسندگان سنّى پیش از خود لقب «امیر المومنین» را فقط براى على بن ابى طالب(ع) به کار برده است.

مجمع الزوائد (هیثمى)

معرفی کتاب «مجمع الزوائد (هیثمی)»

مجمع الزوائد و منبع الفوائد یکى از مهم ترین منابع حدیثى اهل سنت است که توسط ابوالحسن نورالدین على بن ابى بکر هیثمى شافعى (735ـ 807ق) تدوین و تصنیف شده است. نویسنده کتاب که از راوى شناسان و حدیث‌شناسان تراز اول اهل سنت به شمار مى رود، داراى مذهب شافعى و عقاید اشعرى بود و فقط در زمینه حدیث و ارزش گذارى احادیث موجود به تدوین و تالیف کتاب پرداخته است. او در این کتاب نیز مثل سایر کتاب‌هایش احادیث معتبر و صحیح درباره شخصیت على بن ابى طالب(علیه السلام) در زمان پیامبر، و فضائل و مناقب آن حضرت و اولاد طاهرینش را نقل کرده و از این جهت، مورد توجه دانشمندان و محققان شیعه قرار گرفته است. به ویژه اینکه احادیث مزبور را از لحاظ سند و اعتبار تاریخى ارزش گذارى کرده و بسیارى از آنها را تصحیح و تایید نموده است.
 

علل الشرایع

معرفی کتاب «علل الشرایع»

کتاب «علل الشرایع» توسط شیخ ابوجعفر محمد بن علی بن حسین بن بابویه قمی معروف به شیخ صدوق (م 381 ق) تالیف شده است. نام کامل کتاب «علل الشرایع و الاحکام» است و شیخ صدوق آن را برای تبیین و توضیح، مصلحت‌ها، حکمت‌ها و اسباب احکام شرعی و حقایق هستی تنظیم و تالیف کرده است.

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
انتشارات امام علی علیه السلام
موسسه دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیهم السلام)
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی

قالَ الصّادقُ عليه السّلام :

ما مِنْ عَيْنٍ بَکَتْ لَنا اِلاّ نُعِّمَتْ بَالنَّظَرِ اِلَى الْکَوْثَرِ وَ سُقِيَتْ مِنْهُ.

هيچ چشمى نيست که براى ما بگريد، مگر اينکه برخوردار از نعمتِ نگاه به (کوثر) مى شود و از آن سيرابش مى کنند.

جامع احاديث الشيعه ، ج 12، ص 554