قرآن درباره حد «سرقت» می فرمايد: «دستِ مرد دزد و زنِ دزد را، به كيفر عملى كه انجام داده اند، به عنوان مجازات الهى قطع كنيد؛ و خداوند توانا و حكيم است»؛ البته برای آگاهی از شرايط و خصوصيّات این حکم و استثناهايى كه برای آن وجود دارد، بايستی به سنّت و روايات اسلامى مراجعه نمود زیرا قرآن به تبیین شرایط و خصوصیات حکم نپرداخته است.

در اسلام عمدتاً ده حدّ درباره گناهان كبيره آمده است كه تعداد چهار مورد از آن در قرآن مجيد با صراحت ذكر شده است. اول حد «زنا» كه در آيه 2 سوره «نور» آمده است. دوم حد «سرقت» كه در آيه 38 سوره «مائده» به آن تصريح شده است. سوم حد «قذف» كه آيه 4 سوره «نور» به آن پرداخته است. چهارم حد «مُحارب» كه آيه 33 سوره «مائده» در مورد آن نازل شده است.

تأکیدهاى مکرّر اسلام بر کمک به بینوایان، دلیل بر به رسمیت شناختن «فقر» نیست. چون: 1- در احادیث اسلامی آمده که اگر جامعه سالم باشد و مردم حقوقى را که خداوند در اموال آنان براى این طبقه قرار داده، بپردازند فقیری در آن یافت نمی شود. 2- اسلام در آغاز کار در یک اجتماع به تمام معنا ناسالم و مملوّ از تبعیض ها و تجاوزها و ظلم ها به وجود آمد و لذا باید برنامه اى تهیّه می کرد که در آن فقر و گرسنگى تدریجاً ریشه کن گردد.

طبق آیه 70 سوره یوسف، یوسف(ع) به برادرانش تهمت دزدی زد و برادرش بنامین را به بردگی گرفت؛ آیا این کار با عصمت پیامبر(ص) سازگار است؟ جواب این سؤال از لابلای آیات این سوره مشخص می شود، زیرا: اوّلا این کار ظاهراً با توافق خود بنیامین انجام گرفته است. ثانیاً: گوینده این سخن که«شما سارقید» معلوم نیست چه کسى بوده. ثالثاً: مجموع این برنامه ها چه در مورد برادران و چه در مورد پدر، تکمیل برنامه آزمایش الهى نسبت به آنها بود. به تعبیر دیگر یوسف(ع) طبق فرمان الهى این امور را انجام داد.

دادن بخشي از عوايد شركت‌هاي هرمي به مؤسسات خيريه شبيه کار دزدى است كه با سرقت از اموال مردم، آنها را به نيازمندان صدقه مى‌داد! و معتقد بود که طبق آيه 160 سوره «انعام» هر گناهي يك مجازات و هر كار خير 10 برابر پاداش دارد. بنابراين، خدا بخاطر سرقت، يك مجازات و بخاطر صدقه و احسان به فقرا ده ثواب مى‌دهد كه اگر اين دو را از هم كسر كنيم، نه تنها مجازات نمى‌شوم؛ بلكه نُه پاداش هم مى‌گيرم! آری باید در جواب گفت: اين خيرات، هرگز باعث مشروعيّت كار آنها نمى‌شود.

هرگاه مرد عاقل و بالغ سرقت کند و از جاى محفوظى، متاعى را كه ارزش آن به اندازه يك ربع مثقال طلاى خالص باشد بدزدد، پس از مراجعه به حاكم شرع و اثبات اين گناه از طريق دو بار اقرار كردن يا بينه، چهار انگشت دست راست او قطع مى شود. سرقت در بار دوم موجب قطع قسمتى از پاى چپ مي شود و در بار سوم، به حبس ابد محكوم مي شود و اگر در همان حال باز اين عمل را تكرار كرد حكم او اعدام است. سرقت كودك نابالغ يا شخص ديوانه نيز موجب تنبيه (تعزير) مى شود.

بشیر بن ابیرق از مسلمانى سرقت کرد و شخص بى گناهى را متهم ساخت و با صحنه سازى در حضور پیغمبر(ص) خود را تبرئه کرد. یا اینکه زره یکى از انصار به سرقت رفت. سارق زره را به خانه یک یهودى انداخت و با صحنه سازى در حضور پیغمبر(ص) خود را تبرئه کرد. آیات فوق نازل شد و خائنان واقعی را سرزنش کرد.

بشیر بن ابیرق از مسلمانى سرقت کرد و شخص بى گناهى را متهم ساخت و با صحنه سازى در حضور پیغمبر(ص) خود را تبرئه کرد،  اما با نزول آیات 105 ـ 106 سوره نساء رسوا شد، او به جاى این که توبه کند راه کفر را پیش گرفت. آیه فوق نازل شد و عاقبت مخالفت با حق را بیان نمود.

اولا: برای ثبوت و اجرایی شدن این حکم شرایط متعددی وجود دارد که موجب تقلیل موارد اجرا شدنش می گردد. ثانیا: این حکم باید در کنار دیگر احکام اسلامی دیده شود. اگر حکومت اسلامی به وظیفه خود در قبال آحاد جامعه که فراهم ساختن امکانات اولیه زندگی، آموزش و پرورش و تربیت اخلاقی دینی است عمل کند، مشمولان اجرای این حکم بسیار کمتر می گردند. ثالثا: جنبه پیشگیرانه این حکم نیز مهم است، زیرا بریدن چند دست در ازای امنیت اجتماعی صدها سال یک جامعه هزینه ناچیزی است.