مبانى و اصول راهبردى به قواعد و اصولى مى‌گويند كه راهنماى علمى و عملى آگاهان ‌به‌شمار برود و نقشی تعيين‌كننده و اثرگذار در استنباط و فهم متن دينى داشته باشد. مهم‌ترين مبانی و قواعدی که امامان(علیهم السلام) برای شاگر‌‌‌دان‌شان بیان کرده‌اند، عبارت است از:  1. تفسير با امور علمى و قطعى. 2. توجه به باطن قرآن. 3. توجه به جامعیت قرآن. 4. توجه به اسباب نزول. 5. مراجعه به ائمه(ع).

مفسرانی از «صحابه» و «تابعین» می‌شناسیم که به نوعی از ‌‌اهل‌بیت(ع) تأثیر گرفته‌اند و در واقع می‌توان آنها را شاگردان درس تفسیر ‌‌ایشان معرفی نمود. به عنوان نمونه از «صحابه» می‌توان به ابن‌عباس و عبدالله‌بن مسعود و از «تابعین» به سعید‌‌بن جبیر و سعید‌بن مسیّب و طاووس‌بن کیسان و سُدّی کبیر و ابوالجارود (زیا‌‌‌دبن منذر) و زید‌بن اسلم عَدْوی و ابوحمزه ثمالی و ضحاک‌بن مزاحم و عطیة‌‌بن سعید عوفی و ... اشاره نمود.

طبق قرائن متقن، مأمون قصد به شهادت رساندن امام رضا(ع) را داشت و علم به قصد شوم او نیازی به علم غیب نداشت. امام رضا(ع) نیز تا می توانست از خوردن انگور خود داری کرد و در نهایت مجبور به خوردن انگور مسموم شد؛ علم غیب یا علم حاصل از قرائن نیز در جایی که شخص مجبور باشد اثری ندارد. ضمن اینکه در اکثر موارد، امامان اهل بیت(ع) برای نجات خود از علم غیب استفاده نمی‏‌کردند؛ چرا که مشیت و اراده خداوند به جریان امور بر اساس نظام اسباب و مسبّبات طبیعی و علم عادی نوع بشر تعلق گرفته است.   

روایات فراوانی بر برتری علمی امام علی(ع) نسبت به سایر صحابه دلالت دارد؛ از جمله: «من شهر علم هستم و علی دروازه آن است». پیامبر(ص) یکی از منابع علم امام علی(ع) بودند و فرستادن مقداد برای پرسش یک حکم شرعی از ایشان درحالی که هنوز آن حکم بیان نشده است، دلیل بر شوق امام علی(ع) به دانستن و حفظ قداست و جایگاه پیامبر(ص) است. امام علی(ع) بخاطر شاگردی تمام وقت در محضر پیامبر(ص) و عنایت استاد به ایشان، در زمان رحلت پیامبر(ص) به همه معارف و احکام دینی آگاهی داشت و شایسته ترین فرد برای جانشینی پیامبر بود.

کتاب «التعجب» که نام اصلی و کامل آن عبارت است از «التعجب من اغلاط العامه فی مساله الامامه» توسط علامه ابوالفتح محمد بن علی بن عثمان کراجکی (م 449 ق) نوشته شده است. چنانکه از نام این کتاب پیداست او این کتاب را برای پرده برداشتن از کج اندیشی ها، و تناقض گویی های اهل سنت درباره مسئله امامت نگاشته است.

کتاب «المقنع فی الغیبه» توسط ابوالقاسم علی بن حسین موسوی معروف به سید مرتضی علم الهدی (355 ق _ 436 ق) تالیف شده است. او که از ارکان اصلی علم کلام در تاریخ تشیع است و همه بزرگان قرن پنجم بر سر سفره دانش او نشسته اند این کتاب را برای وزیر و پسر وزیر دولت وقت خود یعنی ابوالحسین علی بن الحسین بن علی بن هارون بن عبد العزیز اراجنی مغربی وزیر و ابویحیی ابن الوزیر نوشت تا ابعاد مسئله غیبت امام عصر ارواحنا فداه را به طور علمی و دقیق، روشن و اثبات گرداند.