می دانیم که قرآن تصریح دارد براینکه امر حضرت مسيح(ع) بر دشمنانش مشتبه شد و تصور کردند که او را به دار كشيده اند؛ در حالی كه خداوند او را به آسمان بالا برده است. اما اناجیل بر کشته و به دارکشیده شدن ایشان صحّه گذاشته‌اند. اما در اينجا يك پرسش باقى است: آيا مسيح با جان و جسمش به آسمان رفت و زنده و شاداب بر سر سفره پروردگار است تا در آخرالزّمان به زمين بازگردد؛ چنان كه در بسيارى از روايات اسلامى هست؟ يا آن كه فقط روح او به آسمان رفته و پيكرش در زمين است؟ بدين معنى كه خداوند او را ميرانده و قبض روح فرموده است؟ ...

جمعى از خاورشناسان، اصرار دارند ايمان به وجود يك مصلح بزرگ جهانى را واكنشى به وضع نابسامان مسلمانان در دوران هاى تاريك تاريخ بدانند. از سویی جمعى از پژوهشگران شرقى و اسلامى كه تحت تأثير افكار غربيها قرار دارند، ايمان به وجود «مهدى» و مصلح جهانى را يك «فكر وارداتى» دانسته اند كه از عقايد يهود و مسيحيان گرفته شده است. اما در منابع اسلامی، اعتقاد به چنين ظهورى يك ريشه اصيل اسلامى دارد. از سویی ممکن است علاقه به توجيه مادى براى هرگونه فكر و عقيده مذهبى، اين گونه افكار را به وجود آورده است.

امام سجاد(ع) در رواياتي از ولادت حضرت مهدی(عج) خبر داده است؛ از جمله در حديثي به فرزندشان می فرمایند: «اى فرزندم! همانا امامت در اولاد او [فرزندم محمد] خواهد بود تا قائم ما قيام كند و زمين را پر از عدل و داد نمايد، همان گونه كه از ظلم و جور پر شده باشد و اوست امام، پدر امامان، معدن حلم و موضع علم، علم را خواهد شكافت. به خدا سوگند! او شبيه ترين مردم به رسول خدا(ص) است».

گروه زیادی از علمای «انساب» معترفند كه براى امام حسن عسكرى(ع) فرزندى به نام «محمد» و با القاب: «حجت» و «مهدى» و ... متولد شده است كه نسّابه «سهل بن عبدالله بن داوود بن سليمان بخارى» كه معاصر عصر غيبت صغری مى زيسته است و «سيد عمرى» نسّابه مشهور در قرن پنجم هجرى و «فخر رازى شافعى» نسّابه قرن پنجم و ... از آن جمله اند.

مطابق برخى از روايات، از ميان 313 یار خاص حضرت مهدی(عج) پنجاه نفر زن می باشند. امام باقر(ع) در اين باره مي فرمايند: «به خدا سوگند! سيصد و اندی نفر مى آيند كه پنجاه نفر از اين عده زن هستند و در مكّه كنار يكديگر جمع خواهند شد».

اولا: انتساب برخی از نام ها به آن بانو ثابت نشده است. ثانیا: اینکه افراد به نام ها یا القاب متعددی معروف باشند مطلب عجیبی نیست و در بسیاری از جوامع، خصوصا بین اعراب معمول بوده است.ثالثا: بررسی معانی این القاب و نام ها نشان می دهد بسیاری از آنها متناسب با ویژگی های مادر آن حضرت در مراحل مختلف حیاتش انتخاب شده است. رابعا: لزوم پنهان بودن ولادت امام زمان(عج) برای امنیت جان شان، اقتضای چنین تعددی را در نام آن بانو داشت.
به هر حال آنچه بعداز تتبع احادیث و نقل های تاریخی روشن می شود این است که وجود نام ها و القاب متعدد درباره آن بانوی مکرم، به هیچ وجه نمی تواند اصل ولادت آن حضرت را که با دلایل و نقل های حدیثی و تاریخی روشن و متقن ثابت شده، مخدوش کند. چنین بهانه جویی هایی از سوی مخالفین همچون قطرات شبنمی که در برابر شور و حرارت خورشید صبحگاهی، بخار می گردد و از بین می رود.

با ملاحظه روايات شيعه و سنى پى مى بريم كه همگى بر اين مسئله اتفاق نظر دارند كه لقب «منجى جهانى»، لقب حضرت «مهدى» است. در كتاب حاكم نيشابورى از قول رسول خدا(ص) نقل شده كه فرمود: «مهدى از ما اهل بيت است».

گروهى از علماى اهل سنت به ولادت فرزندى براى امام حسن عسكرى(ع) به نام مهدى(عج) اعتراف نموده اند. مانند: ابن خلكان شافعى در «وفيات الأعيان و أنباء أبناء الزمان»، ابن اثير در «الكامل في التاريخ»، ابن حجر هيتمى در«الصواعق المحرقة»، ابن عربى در «فتوحات مكيه»، ياقوت حموى در «معجم البلدان» و ...

برخى از علماى اهل سنت تنها به ولادت فرزندى به نام مهدى از امام عسكري(ع) اشاره كرده اند، ولى برخى تصريح به زنده و منجى بودن او دارند. مثلا: محمد بن يوسف گنجى شافعى مى گويد: «ابو محمد حسن عسكرى(ع) از خود فرزندى به جاى گذاشت كه همان امام منتظر است». عبدالوهاب شعرانى حنفى مى گويد: «در آخرالزمان اميد به خروج مهدى است. او از اولاد امام حسن عسكرى(ع) است. ولادت او نيمه شعبان سال 255 هجرى اتفاق افتاد، تا به حال زنده است تا با حضرت عيسى(ع) اجتماع كند».

انديشه پيروزى نهايى نيروى حق و صلح و عدالت بر نيروى باطل و ستيز و ظلم و استقرار كامل و همه جانبه ارزش هاى انسانى و تشكيل مدينه فاضله و جامعه ايده آل و بالأخره اجراى اين ايده عمومى و انسانى به وسيله شخصى مقدس و عالى قدر كه در روايات اسلامى از او به عنوان «مهدى» نام برده شده است، انديشه اى است كه كم و بيش همه فرق و مذاهب اسلامى با اختلافاتى بدان مؤمن و معتقدند و اميد و آرزوى تحقق اين واقعه، در زبان روايات اسلامى «انتظار فرج» خوانده شده است.