خداوند در چند جاي قرآن، عجول بودن انسان را به تصویر کشیده است؛ از جمله در سوره «انبیاء» درباره همه انسان ها يا به تعبير ديگر، طبيعت انسان مى فرمايد: «انسان از عجله آفريده شده است [گويى آن قدر عجول است كه ذات او عين عجله شده است] ...». یا در سوره «اسراء» به یکی از پیامدهای سوء «عجله و شتاب» اشاره مى كند: «انسان [بر اثر شتابزدگى] به سراغ بدي ها مى رود، آن گونه كه نيكى ها را مى طلبد و انسان همواره «عجول» بوده است» و ... .

در آياتي از قرآن به داستان قوم لوط(ع) و «شهوت پرستى» آنها اشاره شده است؛ شهوتى آميخته با انحرافات جنسى كه تا آن زمان وجود نداشته است. قرآن درباره سرانجام اين قوم بدكار مي فرمايد: «قوم لوط، انذارها و هشدارهاى مكرّر پيامبرشان را تكذيب كردند * ما بر آنها تند بادى كه ريگ ها را به حركت در مى آورد، فرستاديم [و همه را زير آن مدفون ساختيم]، جز خاندان لوط(ع) كه آنها را سحرگاهان نجات داديم، [به استثناى همسرش كه مشمول مجازات قوم گنهكار شد]».

در آغاز سوره فجر، سوگندهایی آمده و مقدمه اى است براى تهدید جباران به عذاب الهى؛ سپس به بعضى از اقوام طغیانگر مانند قوم «عاد»، «ثمود» و «فرعون» و انتقام شدید خداوند از آنان اشاره شده؛ در ادامه اشاره مختصرى به آزمایش انسان دارد، و کوتاهى او را در اعمال خیر به باد انتقاد مى گیرد؛ و در پایان، مسأله «معاد» مطرح شده است.

این سوره، در حقیقت از سه بخش تشکیل مى شود: 1- طرح بهانه جوئی های مشرکان و پاسخ آن و بیم دادن آن ها از عذاب الهی و بیان سرگذشت اقوام پیشین که همگی هلاک شدند. 2- بیان قسمتى از دلائل توحید و نشانه هاى عظمت خداوند در جهان آفرینش. 3- بیان فشرده ولی بسیار جامع و جالبى از صفات مؤمنان راستین و خالص.

خداوند متعال هیچ نیازى به عبادت ما ندارد و گناهان ما هیچ ضررى به او نمى زند؛ ولى از آنجا که اراده کرده ما را تربیت کند و به سوى تکامل رهنمون نماید، بدین جهت برنامه‏ هاى تربیتى انبیاء را براى ما فرستاده و بهشت و جهنّم را ضامن اجراء این برنامه‏ هاى سعادت آفرین قرار داده است. پاداش، مردم را به سوى تعلیم و تربیت تشویق مى کند؛ و کیفر، آنها را از مسیرهاى خلاف تعلیم و تربیت باز مى دارد و اگر این دو نیرو نباشد تعلیم و تربیت امکان‏پذیر نیست.

در سوره «اعراف» از «قوم عاد» و لجاجت و تعصب آنها سخن به میان آمده است. این قوم لجوج در مقابل دعوت حضرت هود(ع) حاضر نبودند دست از پرستش بت ها بردارند و از نظر آنان پرستش بت های بی عقل و شعور امری شایسته و با ارزش جلوه می کرد. آنان لجاجت را به حدی رسانده بودند که از حضرت هود(ع) تقاضای عذاب الهی را می کردند و مصرّانه از او مى‏ خواستند كه به تهديدهاى خود جامه عمل بپوشاند، ریشه اين خيره‏ سرى چيزى جز محصول تعصّب و لجاجت نبود.