آیین رحمت - معارف اسلامی و پاسخ به شبهات کلامی

در آغاز سوره فجر، سوگندهایی آمده و مقدمه اى است براى تهدید جباران به عذاب الهى؛ سپس به بعضى از اقوام طغیانگر مانند قوم «عاد»، «ثمود» و «فرعون» و انتقام شدید خداوند از آنان اشاره شده؛ در ادامه اشاره مختصرى به آزمایش انسان دارد، و کوتاهى او را در اعمال خیر به باد انتقاد مى گیرد؛ و در پایان، مسأله «معاد» مطرح شده است.

این سوره همانند بسیارى دیگر از سوره هائى که در «مکّه» نازل شده، داراى آیاتى کوتاه، تکان دهنده، پر طنین، و توأم با انذارهاى فراوان است.
در بخش اول این سوره، به سوگندهاى متعددى برخورد مى کنیم که در نوع خود بى سابقه است، و این قسم ها مقدمه اى است براى تهدید جباران به عذاب الهى.
در بخش دیگرى از این سوره، اشاره اى به بعضى از اقوام طغیانگر پیشین مانند قوم «عاد»، «ثمود» و «فرعون» و انتقام شدید خداوند از آنان کرده است، تا قدرت هاى دیگر حساب خود را برسند.
در سومین بخش این سوره، به تناسب بخش هاى گذشته، اشاره مختصرى به امتحان و آزمایش انسان دارد، و کوتاهى او را در اعمال خیر به باد انتقاد مى گیرد.
در آخرین بخش این سوره، به سراغ مسأله «معاد» و سرنوشت مجرمان و کافران، و همچنین پاداش عظیم مؤمنانى که صاحب نفوس مطمئنه هستند مى رود. (1)